Piana używana do gaszenia pożarów i podczas treningów służb przeciwpożarowych na dwóch lotniskach w Chicago poważnie zanieczyściła lokalne wody gruntowe tzw. „wiecznymi chemikaliami”, czyli PFAS, powiązanymi z poważnymi problemami zdrowotnymi, takimi jak nowotwory.
Jak podaje Inside Climate News, przez długie lata chicagowscy i wojskowi strażacy używali piany gaśniczej znanej jako AFFF, która zawiera toksyczne substancje, znane jako związki per- i polifluoroalkilowe. Była ona używana przez remizy straży pożarnej na lotniskach O'Hare i Midway, gdzie znajdowały się jej spore zapasy. W ubiegłym roku wojskowe służby dochodzeniowe wykryły zanieczyszczenie wód gruntowych w okolicach lotnisk tymi związkami, a według raportu Air Force z 2020 r. w latach 90. doszło do wielu wycieków tych substancji.
Zostaną tam już na zawsze
Chociaż piana jest już wycofywana, to spowodowanego nią zanieczyszczenia nie da się usunąć (stąd nazwa „wieczne chemikalia). Chociaż wstępne badanie wykazało, że podmiejskie studnie wody pitnej w promieniu mili od lotniska nie są bezpośrednio zagrożone, eksperci stwierdzili, że chemikalia mogą znajdować się w ziemi pod domami w okolicy lotniska oraz w kanalizacji.
„Kiedy dostaną się do wód gruntowych i zostaną uwolnione, pozostają tam na zawsze” – powiedział Erik Olson, starszy strateg w Natural Resources Defense Council.
Dlaczego zanieczyszczenie PFAS jest niepokojące?
Ta toksyczna piana gaśnicza jest stosowana na lotniskach i w bazach wojskowych od około pół wieku ze względu na jej zdolność do gaszenia intensywnych pożarów paliwa lotniczego. Z raportu Departamentu Obrony wynika, że co najmniej 455 baz wojskowych jest skażonych PFAS, a 275 z 295 do tej pory skontrolowanych uwolniło chemikalia w pobliżu źródeł wody pitnej, podsumowuje The Guardian.
Zastosowanie PFAS nie ogranicza się jednak do piany gaśniczej. Te chemikalia można znaleźć w wielu produktach codziennego użytku, w tym w patelniach z powłoką zapobiegającą przywieraniu żywności, odzieży wodoodpornej, nici dentystycznej i torebkach na popcorn do kuchenki mikrofalowej. Zanieczyszczenie PFAS ma również miejsce w wyniku wytwarzania różnych produktów, w konsekwencji zanieczyszczając wodę, powietrze i ziemię.
PFAS nazywane są „wiecznymi substancjami chemicznymi”, ponieważ nie rozkładają się skutecznie w środowisku i mogą gromadzić się w naszych organizmach.
Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom stwierdziły obecność tych związków we krwi 97% Amerykanów. To zła wiadomość, ponieważ powiązano ją z nowotworami, uszkodzeniem wątroby, niską masą urodzeniową, wysokim poziomem cholesterolu i innymi problemami zdrowotnymi.
Te substancje chemiczne można znaleźć także w dzikich zwierzętach – w badaniu przeprowadzonym w 2023 r. wykryto je w rybach słodkowodnych, pochodzących z amerykańskich jezior i rzek.
O toksyczności tych substancji wiemy od mniej więcej 2000 roku, gdy EPA po raz pierwszy opublikowała wyniki swoich badań. Istnieją podejrzenia, iż producenci wiedzieli wcześniej i dopiero po interwencji rządu zadecydowali o stopniowym zakończeniu produkcji, co i tak trwało lata. Wiele osób zwraca uwagę na niedoskonałość systemu kontroli, który pozwolił na powszechne użycie tak szkodliwego produktu bez odpowiednich badań.
Co Chicago robi w tej sprawie
Departament Obrony kieruje ogólnokrajową akcją sprzątania PFAS i bada rozprzestrzenianie się chemikaliów w Chicago. Senator Tammy Duckworth ze stanu Illinois nalega na oczyszczanie rejonu Chicago z PFAS oraz wprowadzenie alternatyw dla toksycznych pianek.
Ponadto na początku 2023 r. prokurator generalny stanu Illinois Kwame Raoul pozwał ponad dwadzieścia firm za produkcję i sprzedaż pianki – podaje Inside Climate News.
W swoim niedawnym raporcie na temat PFAS w bazach wojskowych Departament Obrony stwierdził, że „jest zaangażowany w jak najszybsze usunięcie uwolnionych przez nas PFAS”, choć nie wspomniał o ramach czasowych.
Według Clean Water Action jest kilka rzeczy, które możemy sami zrobić, aby uchronić się przed tymi śmiercionośnymi chemikaliami, w tym porzucić naczynia kuchenne z powłoką nieprzywierającą, prażyć kukurydzę bez korzystania z gotowych torebek i rezygnować z nici dentystycznej powlekanej PFAS.
rj
