Nieletni to osoba, która nie jest prawnie uznawana za osobę dorosłą („adult”) – w większości stanów wiek pełnoletności oznacza, że dana osoba ma ukończone 18 lat. Gdy nieletni postępuje w sposób niezgodny w prawem lub powoduje szkody albo obrażenia innej osoby, zwierzęcia lub mienia, rodzice nieletniego mogą za to ponosić odpowiedzialność. Wiele ustaw stanowych upoważnia sąd do wyroku odpowiedzialności finansowej rodziców za szkody wyrządzone przez ich nieletnie dzieci. Niektóre stany mają ustawy pozwalające nawet na wyrok odpowiedzialności karnej rodziców za brak nadzoru nad nieletnim dzieckiem, o którym wiedzą, że ma tendencje przestępcze.
Prawna odpowiedzialność rodzicielska za czyny nieletnich
Ogólnie, nieletnie osoby ponoszą odpowiedzialność za swoje wykroczenia. Jeśli jednak nieletni działa celowo („intentionally”) lub niedbale („negligently”) w sposób, który wyrządza krzywdę innemu, trudno jest uzyskać odszkodowanie od nieletniego. W takiej sytuacji rodzice nieletniego mogą być prawnie odpowiedzialni za czyny nieletniego dziecka oraz mogą mieć nakazane zapłacić odszkodowanie. Chociaż ustawy różnią się znacznie w każdym stanie, większość ustaw dotyczących prawnej odpowiedzialności rodzicielskiej dotyczy celowych („intentional”), złośliwych („malicious”) lub lekkomyślnych („reckless”) zachowań i wyklucza czyste wypadki („pure accidents”). Prawna odpowiedzialność rodzicielska wynika z obowiązku rodziców opiekuńczych („custodial parents”) do nadzorowania („supervise”) i kształcenia („educate”) swoich nieletnich dzieci.
Rodzaje czynów nieletnich, za które rodzice mogą być prawnie odpowiedzialni
Ustawy, dzięki którym rodzice sprawujący opiekę nad nieletnimi dziećmi ponoszą prawną odpowiedzialność za czyny przestępcze ich nieletnich dzieci:
- Wandalizm („vandalism”)
- Kradzież („theft”) i kradzież w sklepie („shoplifting”)
- Karambole samochodowe („auto collisions”)
- Bijatykę („fights”) oraz ataki („assualts”)
- Udostępnianie plików („file sharing”) – np. przypadki praw autorskich w branży muzycznej („music industry copyright cases”)
Generalnie, osoby, które doznały obrażeń cielesnych na skutek czynów osoby niepełnoletniej, mogą w wielu przypadkach złożyć pozew przeciwko zarówno osobie nieletniej, jak i rodzicom osoby nieletniej.
Teorie prawnej odpowiedzialności rodzicielskiej („theories of parental liability”)
W większości przypadków odpowiedzialność rodziców za czyny nieletnich dzieci opiera się na ich związku prawnym („legal relationship”). Rodzic może, zatem zostać uznany za osobę ponosząca odpowiedzialność („vicariously liable”) za czyny swoich nieletnich dzieci. Prawną odpowiedzialność rodzicielską („parental liability”) można znaleźć w następujących okolicznościach (to nie jest wyczerpująca lista):
- Rodzic wie o wcześniejszym niewłaściwym postępowaniu („prior misconduct”)
- Rodzic podpisał wniosek o prawo jazdy nieletniego dziecka lub nieletnie dziecko prowadzi samochód rodziców za ich zgodą
- Dziecko nieletnie jest winne („guilty”) umyślnego niewłaściwego postępowania („willful misconduct”)
- Dziecko nieletnie miało dostęp do broni palnej
- Dziecko nieletnie oszpeca („defaces”) własność innej osoby
- Dziecko nieletnie jest skazane („convicted”) za przestępstwo i nakazana zostaje płatność restytucji („restitution”)
Pokrycie ubezpieczenia („insurance coverage”)
Niektóre polisy ubezpieczeniowe właścicieli domów mogą pokrywać koszty opłat prawnych i odszkodowania za niektóre roszczenia z tytułu szkód wynikających z działań nieletniego dziecka. Tego typu ubezpieczenie jest zazwyczaj ograniczone. W Kalifornii ubezpieczycie nie pokrywa kosztów ponad $10,000.00 w takich przypadkach. Polisy ubezpieczeniowe oraz wykluczenia („exclusions”) różnią się, ale zazwyczaj większość ubezpieczeń właścicieli domów obejmuje czyny nieletnich dzieci poniżej pewnego wieku (np. 11, 12 lub 13) i tylko w przypadku zaniedbań („negligence”), ale nie czynów umyślnych („intentional acts”). Często polisy ubezpieczeniowe wykluczają czyny nieletnich dzieci, które są niezgodne z prawem („illegal”) lub umyślne („willful”) albo złośliwe („malicious”). Zatem polisa może wykluczać szkody majątkowe spowodowane włamaniem popełnionym przez nieletniego. W takim przypadku rodzice mogą być zobowiązani do zapłaty całej kwoty odszkodowania lub kwoty limitu ustawowego („statutory cap”).
Uniknięcie odpowiedzialności
Trudno jest uniknąć uznania prawnej odpowiedzialności rodzicielskiej. W niektórych przypadkach rodzice mogą jednak wykazać, że nie powinni ponosić odpowiedzialności za szkody spowodowane przez ich nieletnie dzieci. W zależności od stanu i obowiązującej ustawy, rodzice mogą być w stanie uniknąć odpowiedzialności, gdy mogą wykazać, że:
- Czyn nieletniego nie był umyślny („willful”) ani złośliwy („malicious”)
- Nieletni został uwłasnowolniony („emancipated”) – traktowany jako dorosły według prawa
- Rodzic nie był wówczas rodzicem sprawującym opiekę („custodial parent”) nad nieletnim dzieckiem
- Nieletni został zinstytucjonalizowany („institutionalized”)
Powyższe informacje nie powinny być traktowane jako porady prawne w jakiejkolwiek istniejącej sprawie, oraz nie powinny być traktowane jako tworzenie formalnej relacji adwokat-klient
Katarzyna Brukało
Brukalo Law, P.C.
Tel. 312-450-3630
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
www.BrukaloLaw.com
Dwie lokalizacje – Chicago (Downtown) i Park Ridge
