Odpowiedź jest krótka: tak, możemy się kłócić „zgodnie". Ale tylko wtedy, kiedy nasza druga połowa chce z nami rozmawiać. John Morely powiedział "człowieka nie możesz zmienić, jeśli go uciszasz albo zagadujesz". Z kolei według Roberta C. Doddsa "celem małżeństwa nie jest myślenie tak samo, tylko myślenie razem".
Nie jesteśmy w związkach z naszym sobowtórem, różnimy się bardzo, ale najważniejsze jest to, abyśmy mieli podobne nastawienie i cele. Największym problemem jest to, że partnerzy chcą albo wygrać taką wymianę zdań i opinii, albo wymusić zrozumienie ich racji. Taka postawa kończy się często ciągłą walką albo rozstaniem.
Książka "Fighting Fair" (Tim & Joy Downs) uczy nas, jak wyrażać swoje żale, smutki i to, co nas boli, szanując siebie i partnera. Z kolei „Fight Right" (John & Julie Gottman's) zwraca uwagę na to, że konfliktu nie unikniemy - jest on ważną częścią związków. To szansa na kontakt, zbliżenie i poznanie wzajemnych wartości i poglądów.
Aby dojść do porozumienia podczas wymiany zdań, należy przestrzegać następujących zasad:
- Bezwzględnie unikaj przemocy.
- Nie kłóć się w złym momencie - gdy partner jest zmęczony, pod wpływem używek, zbyt późno lub zbyt wcześnie. Wybierzcie czas, gdy oboje możecie otwarcie rozmawiać, bez obecności innych osób i dzieci.
- Zastanów się, jaką osobą chcesz być podczas konfliktu i jak chcesz być odbierany przez partnera.
- Słuchaj, by zrozumieć - poczekaj ze swoją argumentacją.
- Nie przyjmuj postawy defensywnej - przeszkodzi ci to w zrozumieniu partnera.
- Zadaj sobie pytania: co chcę osiągnąć, jak się czuję, jak czuje się partner, czy mogę mu zaufać?
- Upewniaj się podczas rozmowy, że jesteś rozumiany.
- Proś partnera o podsumowanie tego, co usłyszał.
- Parafrazuj wypowiedzi partnera.
- Podawaj konkretne przykłady zarzutów.
- Nie krytykuj charakteru, lecz konkretne zachowania.
- Przyjmij odpowiedzialność za swoją część konfliktu.
- Nie musisz się zgadzać ze wszystkim, co usłyszysz. Powinno się podziękować za radę lub dobry pomysł oraz powiedzieć, z czym się zgadzasz, a czego nie tolerujesz.
- Efektywna komunikacja wymaga:
- Zachowuj asertywność zamiast agresji - wyrażaj swoje potrzeby spokojnie i otwarcie.
- Zadbaj o odpowiednią postawę ciała - utrzymuj kontakt wzrokowy, przyjmij otwartą pozycję. Mów spokojnym, cichym głosem - to sprzyja uważnemu słuchaniu.
- Okazuj aktywne zainteresowanie - używaj zachęcających zwrotów jak: "Powiedz mi więcej o tym" czy "Rozumiem, co masz na myśli".
- Słuchaj cierpliwie i nie przerywaj - daj partnerowi możliwość pełnego wyrażenia myśli i uczuć.
- Wyrażaj się precyzyjnie i bezpośrednio: zamiast "Może byś to zrobił" powiedz "Czy możesz to zrobić?"; jasno komunikuj swoje uczucia i potrzeby; nie zakładaj, że partner/ka domyśli się twoich myśli
- Okazuj empatię i wsparcie: wyrażaj zrozumienie dla trudnych emocji; pytaj, jak możesz pomóc, bądź gotowy/a przyznać, że żałujesz wcześniejszego braku wsparcia
- Doceń partnera/partnerkę: wyrażaj szczere pochwały dotyczące różnych aspektów waszego życia; doceniaj publicznie; okazuj wdzięczność za chęć dialogu i współpracy
- Szanuj potrzebę przestrzeni - jeśli potrzebujesz czasu do namysłu, zakomunikuj to wprost i określ, kiedy wrócisz do rozmowy.
16. Podczas kłótni obserwuj reakcje fizyczne – własne i partnera. Zwróć uwagę na zmiany głosu, napięcie mięśni, pocenie się i inne sygnały stresu.
17. Zwróć uwagę na źródła swojej irytacji: czy drażnią cię same słowa, sposób ich wypowiadania, czy może wywołują one jakieś traumatyczne wspomnienia z przeszłości.
18. Pamiętaj o mocy pozytywnych gestów - uśmiech, żart czy delikatny dotyk mogą odmienić atmosferę.
19. Zmieńcie styl konfliktu. Najpierw pomyślcie, co chcecie osiągnąć, potem spokojnie, nie śpiesząc się, przedstawcie argumenty, kończąc kompromisem i zrozumieniem wspólnych waszych oczekiwań, marzeń, i potrzeb.
20. Rozmawiajcie codziennie. Nie czekajcie na kłótnie.
21. Wyrażaj troskę zamiast złości, skupiaj się na faktach bez zbędnych interpretacji i historyjek, akceptuj wasze różnice.
22. Słuchaj zamiast walczyć. Szanuj wasze różnice i zaoferuj chęć do pomocy lub zmiany.
23. Stwórzcie kilka zasad, jakich będziecie przestrzegać podczas konfliktu np. nie obrażamy się, nie krzyczymy, oddychamy, i konsekwentnie ich przestrzegajcie.
24. Pokaż, że ci naprawdę zależy na drugiej osobie. Kompromis nie boli.
25. Przeproś, gdy zawiniłeś/aś. Powiedz, czego żałujesz. Poproś bliską osobę o pomoc, jeżeli wiesz, co chcesz zmienić. „Przepraszam” jest najkrótszym i najważniejszym słowem pokazującym odpowiedzialność za czyny czy żal za nie.
26. Naucz się prosić o wybaczenie i sam wybaczaj, jasno komunikując żal i dobre intencje.
27. Zapytaj siebie, czego ten konflikt mnie uczy? Zwróć uwagę na to, czego się nauczyłeś o sobie i o swoim partnerze.
28. Pomyśl, czy warto tak się kłócić? Czy to będzie ważne za 10 lat?
29. Pamiętaj o ulotności życia, że nie będziecie żyć wiecznie, a w życiu powinna liczyć się tylko miłość. Druga osoba powinna być twoim najserdeczniejszym przyjacielem. Życie mija za szybko, spróbuj skupić się na jego pięknie, a nie bólu.
30. Zastanówcie się, czego potrzebujecie jako para? Szukajcie wsparcia: terapia, terapeutyczne wyjazdy i treningi, książki i inne pomoce mogą pomóc w komunikacji.
31. Ale jeśli ktoś cię świadomie cię rani, nie zwracając uwagi na ból, który ci sprawia, pomyśl o rozstaniu. Nikt nie ma prawa nas krzywdzić.
Podsumowując, nawet najtrudniejsze rozmowy i kłótnie można prowadzić z szacunkiem i w zgodzie. Wspólnie możemy osiągnąć cele, nawet jeżeli mamy różne poglądy. Konflikty często wzbogacają nasze spojrzenie na pewne sytuacje i przypominają nam, dlaczego jesteśmy w danym związku i dlaczego się kochamy. Ale niekiedy rozstania są nieuniknione. Warto nauczyć się „kłócić zgodnie i prawidłowo”, aby lepiej się poznać i doznać szczęścia z bycia ze sobą. Szanujmy się!
Katarzyna Krzykała
Psychoterapeuta, LCSW, EMDR Certifed, CGP, PhD student - National Louis
University, absolwentka Loyola University School of Social Work specjalizująca się w pracy klinicznej, prowadząca psychoterapię indywidualną, małżeńską/partnerską, rodzinną i grupową. Mgr Krzykała specjalizuje się w pracy z osobami, które cierpią z powodu żałoby, strat życiowych, traumy (PTSD) oraz nerwicy i depresji.
