Z Andrzejem Kulką w świat
Położenie geograficzne i klimat
Jaskinie Mamucie (Mammoth Cave National Park) znajdują się w wapiennych skałach Paleozoiku pod zalesionymi wzgórzami stanu Kentucky na amerykańskim Środkowym Wschodzie. Pagórkowaty, pokryty bukami, dębami, hikorami i klonami teren parku zajmuje obszar 214 km2 (52,830 akrów). Cały region znajduje się w strefie klimatu podzwrotnikowego z upalnym, wilgotnym latem oraz łagodną, przeważnie bezśnieżną zimą.
Komunikacja
Położenie jaskiń 15 km od autostrady I-65, między Louisville a Nashville, ułatwia dojazd. Od południa do parku wiedzie szosa 255 ze zjazdu nr 48, od północy szosa nr 70 ze zjazdu 53. Odległość z Mammoth Caves do Chicago wynosi 613 km (380 mil), do Nowego Jorku - 1,450 km (900 mil). Mieszkańcy metropolii chicagowskiej mogą przejść najciekawsze szlaki w tych jaskiniach w ciągu jednego weekendu.
Naturalne wejście do Jaskini Mamuciej
Najlepsza pora na zwiedzanie
Pora roku nie ma znaczenia, gdyż pod ziemią nie pada deszcz ani śnieg, a temperatura jest w miarę stała przez okrągły rok; 13-17 stopni C (55-63F). Bilety na niektóre trasy - np. Frozen Niagara i Historic Tour - wysprzedają się szybko, dlatego należy wziąć pod uwagę wyjazd poza sezonem turystycznym, gdy jaskinie są rzadziej odwiedzane, a także dokonać zakupu biletów przez internet odpowiednio wcześniej; https://www.nps.gov/maca/planyourvisit/cave-tours.htm
Zarys geologiczno-historyczny
Wody opadowe wsiąkają w podłoże wzdłuż szczelin, spękań lub płaszczyzn warstwowania rozpuszczając niektóre skały, jak wapienie i dolomity. Prowadzi to do powstania komór, korytarzy, galerii, kominów, studni, tuneli, kanałów, a także powierzchniowych zjawisk krasowych, jak leje zapadliskowe, polja czy ponory. Jaskinie (pieczary) rozwijają się najczęściej na liniach spękań tektonicznych, na uskokach, na przecięciu płaszczyzn ciosowych ze sobą lub styku z płaszczyznami uwarstwienia. Im bardziej potrzaskane są skały, tym więcej tworzy się w nich jaskiń. Większość pieczar znajduje się powyżej zwierciadła wody gruntowej.
Zbiegiem geologicznych i historycznych okoliczności ponad systemem Jaskini Mamuciej leżą dwie skalne formacje odpornych na wietrzenie piaskowców i łupków, które swoją masą ochroniły niżej leżące podziemne przestrzenie przed zupełnym zerodowaniem.
Należy wspomnieć o Indianach, którzy żyli na terenie Kentucky od co najmniej 12 tys. lat, zaś dla rozmaitych celów odwiedzali jaskinie aż do 15 km w głąb, około 4 tysięcy lat temu. Zbierali w nich gips, kryształy i skorupy skamieniałych muszli. Jaskinie zostały powtórnie odkryte przez białych w 1798 roku, gdy młody myśliwy podążał śladem postrzelonego niedźwiedzia. Podczas wojny 1812 roku z Anglikami, jaskinie dostarczały Amerykanom saletry do produkcji prochu strzelniczego. Wieść o podziemnym fenomenie rozeszła się szybko po kraju i spowodowała najazd turystów już od 1816 roku. Jednym z pierwszych, znanych nam przewodników był od 1838 roku Stephen Bishop, który poza oprowadzaniem turystów znalazł wiele nieznanych uprzednio korytarzy i komór. Przez pewien czas pieczary były nawet traktowane jako szpital dla chorych na gruźlicę, lecz po śmierci ostatniego pacjenta zarzucono - i słusznie - ten sposób leczenia.
Jaskinia Mamucia, geologiczny unikat najwyższej klasy, została objęta ochroną prawną od 1926 roku, a w 1941 zaliczona w poczet parków narodowych. Obiekt szczyci się wpisaniem w 1981 r. na listę Przyrodniczego Dziedzictwa Świata UNESCO oraz statusem Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery ONZ.
We wnętrzu Ziemi
Największe atrakcje
Główną atrakcją tego parku narodowego jest największy na świecie podziemny labirynt pieczar. Jaskinie Mamucie są naprawdę “mamucie”; są ogromne (stąd nazwa); ponad 675 kilometrów zbadanych do tej pory korytarzy na pięciu różnych poziomach do 124 metrów głębokości! Co więcej, głębiej niż 100 metrów pod powierzchnią płyną dwie rzeki i swoją siłą erozyjną tworzą nowe tunele. Geolodzy uważają, że co najmniej 1,000 km nieznanych jeszcze korytarzy czeka na rozpoznanie! Statystyka imponuje nie tylko speleologom, ale i zwykłym turystom.
Zwiedzanie jaskiń jest tanie i łatwe z racji opieki służb parków narodowych. Turystom udostępniono 20 kilometrów podziemnych szlaków, schodzących 70-100 metrów pod powierzchnię, dających w miarę pełny wgląd w obraz jaskiń. Zyskujemy wizerunek wnętrza Ziemi i pojęcie o absolutnej ciemności, gdy strażnik na chwilę wyłączy elektryczne światła. Kiedy przewodnik - dla odmiany - zapali świeczkę, zobaczymy, jak to niepozorne światełko potrafi rozświetlić doskonały mrok. Może docenimy wtedy czym naprawdę jest dla nas Słońce...
Okolica Zamarzniętej Niagary
Oferta zwiedzania jest bogata: kilka tras o różnej skali trudności, wymagających mniej lub więcej czasu na pokonanie. Na pewno każdy znajdzie coś dla siebie.
Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka. Autor jest zawodowym przewodnikiem i właścicielem chicagowskiego biura podróży EXOTICA TRAVEL, organizującego wycieczki po całym świecie, z Jaskinią Mamucią włącznie, w styczniu 2022. Bliższe informacje i rezerwacje: EXOTICA TRAVEL, 6741 W. Belmont, Chicago IL 60634, tel. (773) 237 7788, strona internetowa: www.andrzejkulka.com.
