Z Pinyon Flats poprzez Point of No Return prowadzi ku północy łatwy, ale długi (17 kilometrów) szlak pieszy o nazwie Sand RampTrail, okalający wydmy aż do ich północnego krańca. Przez pierwsze 5 kilometrów, mniej więcej równolegle do tej ścieżki wiedzie otwarta w lecie droga dla jeepów Medano Pass Primitive Road, która po minięciu wspomnianych już stanowisk piknikowych Sand Pit i Castle Creek wspina się na górskie stoki osiągając przełęcz Medano Pass. Stąd, z wysokości 3043 metrów (9982 stóp) nad poziomem morza i w odległości 12 km (9 mil) od kempingu Pinyon Flats możemy pokusić się o pieszy wypad nad górskie jezioro Medano Lake. Musimy jednak pokonać dalsze 5.6 km oraz dodatkowe 580 metrów w pionie. Znad brzegów tego jeziora najwytrwalsi mogą zaatakować bliski już (3.2 km) szczyt Mount Herard, gdzie z wysokości 4053 m n.p.m. roztacza się panorama wydm jak z samolotu! Na tego typu wyczyn powinniśmy jednak przeznaczyć cały dzień i wiele, wiele dni na... uzyskanie kondycji.
Jeżeli mamy czas, a brak jeepa nie pozwala na zdobycie Mt Herarda, zastanówmy się nad spacerem z Pinyon Flats do “punktu widokowego” Dunes Overlook, w odległości 1.5 km od kempingu. Mając więcej czasu, spróbujmy sił na trasie Mosca Pass Trail, zaczynającej się przy Visitor Center. Ten szlak liczy niecałe 6 km, a dojście do przełęczy trwa prawie 3 godziny.
Skoro już mowa o turystyce górskiej, należy wspomnieć o bardzo rzadko odwiedzanym, trudno dostępnym północnym zakątku gór Sangre de Cristo. Ta część parku narodowego posiada najbardziej dramatyczne wysokogórskie krajobrazy, z pięknymi jeziorami Sand Lake i Deadman Lakes, oraz szczyty przekraczające 4100 m n.p.m. Dojazd: od północy drogami CO 69, 119, a dalej... na piechotę do przełęczy Music Pass (3469 m n.p.m.) i jeszcze wyżej, w stronę kryształowych jezior.
Wejście z przedpola wydm na jeden z wysokich szczytów daje nam wspaniałe doświadczenie piętrowego układu roślinności na terenie tego parku narodowego i związanego z nim zróżnicowania faunistycznego.
A) MOKRADŁA. Strumienie Medano i Sand ograniczają wydmy od wschodu i zachodu niosąc wodę na równinne tereny na południu, gdzie tworzą się mini oazy wśród zapiaszczonych łąk. Napotkamy tu stawy, bagna, zagajniki z dorodnymi topolami i wierzbami. Podobną roślinność znajdziemy też w bezpośrednim sąsiedztwie wydm, zasilanym przez wody podskórne. W takich miejscach możemy spotkać pelikany białe i bobry. Nawiasem mówiąc, soczysta zieleń stanowi doskonały kontrast dla piaszczystych wzgórz na drugim planie tworząc doskonałe tematy dla fotografików.
B) SEBKA (sebkha) Jest to nisko położona równina na południe i na zachód od pola wydm, niegdysiejsze dno jeziora, z podłożem w postaci piasku scalonego różnymi solami. Miejscami widać tutaj skorupy piachu a nawet słone jeziorka) przyciągające uwagę wędrownego ptactwa.
C) ŁĄKI porastają wyżej położone piaszczyste podłoże, niedostępne już dla alkalicznych roztworów, jak sebka. Rosną tutaj liczne trawy, juki, rozmaite krzewy, a nawet kaktusy, których kwitnienie nieodmiennie fascynuje każdego wrażliwego na cuda przyrody turystę. Ten fragment parku narodowego zamieszkują ssaki trawożerne, jak jelenie wapiti, bizony i antylopy widłorogie. Żyjące tutaj gryzonie przyciągają niektóre drapieżniki, zwłaszcza kojoty.
D) POLE WYDMOWE, chociaż wygląda jak martwa pustynia, ujawnia zadziwiające formy życia. Bytuje tutaj siedem gatunków insektów niespotykanych nigdzie więcej w świecie. Z innych zwierząt, na stałe żyją tu szczuroskoczki, a od czasu do czasu wydmy przemierzają kojoty, jelenie wapiti i pumy. Roślinność, ze względu na wysokie temperatury piasku w lecie, jest sporadyczna.
E) PIĘTRO GÓRSKIE. Zbocza na wysokości pomiędzy 2440 a 2900 m n.p.m. porasta mieszany las, z osikami, topolami, jodłami i jałowcami na bardziej suchych, nasłonecznionych stokach. To środowisko zamieszkują jelenie mulaki, niedźwiedzie czarne i żbiki.
F) PIĘTRO PODALPEJSKIE (subalpejskie). Powyżej, w zakresie 2900 - 3500 m n.p.m. rosną lasy iglaste świerkowo-jodłowe. Łąki pokrywają się wiosną tysiącami polnych kwiatów. Ze zwierząt możemy tutaj napotkać m.in. jelenie mulaki, niedźwiedzie, bobry, sokoły i modrosójki…
G) PIĘTRO ALPEJSKIE (tundra alpejska). Bezdrzewna tundra potrafi być miejscami pokryta śniegiem i lodem przez 10 miesięcy w ciągu roku. Formacje trawiaste i kwiaty są jedyną zieloną ozdobą tej strefy, chociaż zwierzyna wcale nie stroni od skalistych turni. Z powodzeniem radzą sobie tutaj muflony gruborogie, świstaki a także orły i jastrzębie.
Powyższy przegląd daje dobre wyobrażenie o niewiarygodnym zróżnicowaniu fauny i flory na niewielkim przecież obszarze Parku Narodowego Wielkich Piaszczystych Wydm. Ten bogaty świat zwierząt i roślin dodaje dodatkowego uroku wydmom, tworząc w sumie konglomerat jak najbardziej godny odwiedzin.
Ciekawostki
* Dla porządku podaję najprostszą definicję wydmy: piaszczyste wzniesienie usypane przez wiatr.
* Gwieździsta Wydma (Star Dune) jest najwyższa na całym kontynencie Ameryki Północnej, mierzy 229 metrów.
* Do dzisiaj Apacze używają piasku z Wielkich Wydm do swoich religijnych ceremonii.
* W sierpniu okolice wydm ozdabiają tysiące kwitnących słoneczników preriowych.
* Odpoczywając na piasku po długim spacerze przypomnijmy sobie ze szkolnych lekcji geografii, że są na świecie wydmy wyższe, dłuższe i jeszcze piękniejsze. Z Chin i z Sahary znane są wydmy sięgające pół kilometra wysokości, natomiast nieco niższe z namibijskiej pustyni Kalahari zadziwiają każdego swoimi unikalnymi, czerwonymi barwami.
* Nazwa gór Sangre de Cristo (co oznacza “krew Chrystusa”) została nadana przez konającego zakonnika, który tak właśnie postrzegał szkarłatne barwy na szczytach gór o zachodzie słońca.
* Najwięcej turystów odwiedzających wydmy pochodzi ze stanu Kolorado, około 4% to przybysze z zagranicy.
Uwagi
* Temperatura piasku w letnie południe może dojść do 60 stopni Celsjusza (140F), dlatego do spaceru po wydmach należy wybrać ranek lub wieczór.
* Podstawa wydm znajduje się na wysokości 2499 m n.p.m. (8,200 stóp). Przyjeżdżając tutaj z niższych elewacji możemy odczuwać lekkie duszności i zawroty głowy.
* Z racji sąsiedztwa wysokich gór pogoda w tym parku narodowym może się zmienić dosłownie w ciągu godziny. Trzeba być przygotowanym na silne wichury, gwałtowny spadek temperatury i niebezpieczeństwo uderzenia piorunów, przed którymi na piasku trudno o schronienie. Zawsze należy nosić ze sobą ciepłą odzież.
* Nocując na kempingu, uważajmy na pumy i niedźwiedzie.
Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka. Autor jest zawodowym przewodnikiem i właścicielem chicagowskiego biura podróży EXOTICA TRAVEL, organizującego wycieczki po całym świecie, w tym do Kolorado z Parkiem Narodowym Wielkich Piaszczystych Wydm włącznie, 25 sierpnia oraz 25 września 2020. Bliższe informacje i rezerwacje: EXOTICA TRAVEL, 6741 W.Belmont, Chicago IL 60634, tel. (773) 237 7788, strona internetowa: www.andrzejkulka.com.
