ZARYS GEOLOGICZNY
Mówiąc o wielkich górach Alaski mamy zazwyczaj na myśli Mt Denali (dawniej Mt McKinley), najwyższy szczyt na całym kontynencie Ameryki Północnej, lecz mało kto wie, że właśnie na terenie Parku Narodowego Wrangell - St. Elias znajduje się 12 spośród 15 najwyższych gór Alaski, a Mt Wrangell jest największym aktywnym wulkanem tego stanu. W bezchmurne dni widać czasami smugę pary wznoszącą się z północnego krateru. Wulkanolodzy tak naprawdę nie wiedzą, czy potężna góra w najbliższym czasie grozi erupcją. Z innych geologicznych ciekawostek dodam, że skały w okolicy Kennicott - McCarthy obfitują w miedzionośne minerały: zielony malachit i niebieski azuryt, a w pobliżu Slany i Nabesnej występują szafiry, agaty i obsydian - wielka gratka dla kolekcjonerów kamieni. Z geologicznego punktu widzenia łańcuchy górskie w parku to młode góry fałdowe reprezentujące alpejską fazę górotwórczą, wiekowy odpowiednik Alp, Pirenejów czy Karpat. W jądrowych partiach gór odsłoniły się odporne na erozję skały; przeważnie granity, gnejsy i łupki metamorficzne. Gdzieniegdzie doszło do intruzji magmy i wulkanicznych eksplozji, jak w przypadku Mt Wrangell. Młode góry fałdowe są nadal w trakcie wypiętrzania, czego najlepszym dowodem są liczne tutaj trzęsienia ziemi.
ZARYS HISTORYCZNY
Bogate złoża miedzi odkryte w dolnym biegu lodowca Root Glacier doprowadziły do powstania górniczych osad McCarthy i Kennicott. Ruda była intensywnie eksploatowana i transportowana naprędce zbudowaną, długą na 131 mil linią kolejową wzdłuż doliny rzeki Chitina i Copper River, do portu w Cordova. Bliźniacze miasta kwitły w latach 1910-38, gdy w końcu spadek ceny miedzi doprowadził niemalże z dnia na dzień do ich opustoszenia. Do dzisiaj - jak żywy świadek historii górniczego boomu - pozostały niewielkie, lecz urocze domostwa. Długoletni brak bezpośredniego lądowego połączenia pozwolił w niewiele zmienionym stanie uchronić McCarthy i Kennicott jako cenne, historyczne obiekty. Ruiny kopalni miedzi są od 1986 roku prawnie chronionym zabytkiem: Kennecott Mines National Historic Landmark. Niemal w pół wieku po upadku kopalnictwa, dostrzeżono rekreacyjne i krajobrazowe walory tych okolic, tworząc w grudniu 1980 roku Park Narodowy Wrangell - St. Elias.
Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka. Autor jest zawodowym przewodnikiem i właścicielem chicagowskiego biura podróży EXOTICA TRAVEL, organizującego wycieczki po całym świecie, z Alaską włącznie, przez całe lato 2022. Bliższe informacje i rezerwacje: EXOTICA TRAVEL, 6741 W. Belmont, Chicago IL 60634, tel. (773) 237 7788, strona internetowa: www.andrzejkulka.com/alaska.htm
