Gates of the Arctic National Park
część 1
Park Narodowy Gates of the Arctic położony jest w północnej Alasce, na terenie łańcucha Gór Brooksa, które oddzielają alaskańską Arktykę od Interioru. Park Wrót Arktyki obejmuje powierzchnię 34,413 km2, rozciągając się na przestrzeni 300 km ze wschodu na zachód, w całości powyżej Kręgu Polarnego. Najwyższy szczyt na terenie parku - Mount Igikpak - sięga 2,594 m n.p.m. (8,510 ft). Pasmo Brooksa wstrzymuje masy polarnego powietrza od północy, gdzie panuje klimat arktyczny. Arktyka cechuje się obecnością ciągłej wiecznej zmarzliny pod powierzchnią ziemi i niewielkimi opadami rocznymi deszczu rzędu 130-250 mm (5-10 cali), śniegu - 115 cm (45 cali). Arktyka to również długie i mroźne zimy oraz krótkie, pochmurne i chłodne lato. Średnia temperatura stycznia wynosi -26C (15F), lipca +4C (39F), z maksymalną 16C (60F).
Gwiazda Polarna wysoko nad głową
Na południe od działu wodnego Gór Brooksa znajduje się Interior - rozległa kraina geograficzna z klimatem kontynentalnym, subarktycznym. Ta część stanu cechuje się małymi opadami i ekstremalnymi temperaturami. Najwyższa temperatura na Alasce (właśnie w Interiorze) wynosiła 37.7C (100F), zanotowana 27 czerwca 1915 roku w Fort Yukon, najniższa - minus 63.3C (-82F) w 1989 roku w Coldfoot, na granicy Parku Narodowego Wrót Arktyki. W samym parku było wtedy prawdopodobnie jeszcze zimniej.
Roczne opady deszczu na południowych stokach gór wynoszą 200-460 mm (8 do 18 cali), śniegu 152-200 cm (60-80 cali). Maksymalna średnia dla lipca wynosi 21C (70F), minimalna 8C (46F), dla stycznia odpowiednio -23C i -34C (-10F i -30F), często spadając poniżej -46C (-50F)! Śnieg w Górach Brooksa może spaść o każdej porze roku!
Wrota Arktyki
Park Wrót Arktyki obejmuje powierzchnię 34,413 km2 (8,500,000 akrów), rozciągając się na przestrzeni 300 km ze wschodu na zachód, w całości powyżej Kręgu Polarnego.
Dotarcie do Parku Narodowego Wrót Arktyki jest uciążliwe i kosztowne. Najdogodniejszy transport zapewnia lot małym samolotem z Fairbanks do Coldfoot, Bettles lub eskimoskiej wioski Anaktuvuk Pass, a dalej... na piechotę. Inne rozwiązanie to czarter samolotu z ustalonym miejscem lądowania i odebrania pasażerów. Na terenie parku nasze możliwości ruchu ograniczają się do chodzenia, spływów, a zimą - rakiet śnieżnych i nart biegowych. Najlepszym sposobem na podróż poprzez Park Wrót Arktyki jest spływ jedną z większych rzek, których doliny od prahistorycznych czasów były wykorzystywane przez Indian, Eskimosów i stada migrujących reniferów.
Okazały samiec renifera karibu
Dokładna analiza warunków klimatycznych ogranicza nasze możliwości eksploracji parku do miesięcy letnich. Od listopada do marca jest ciemno i bardzo zimno, dopiero w połowie czerwca topnieją lody na wszystkich większych rzekach i rozpoczyna się sezon spływów.
Zarys pre-historyczny
Obecność Indian Atabaska na terenie Gór Brooksa datuje się na co najmniej 27 tysięcy lat, tędy bowiem prowadziła droga zasiedlania Ameryki Północnej przez myśliwych z Syberii przekraczających podczas kolejnych zlodowaceń lądowy pomost Beringa, gdy obniżony poziom mórz odsłaniał dno dzisiejszej cieśniny. Eskimosi stanowili najmłodszą z grup przybywających do Ameryki podczas ostatniej epoki lodowej 10 tysięcy lat temu.
Eskimoska z Anuktuvik
Park Narodowy Wrót Arktyki obejmuje jeden z największych i najbardziej niedostępnych obszarów, jakie pozostały w Stanach Zjednoczonych. Góry Brooksa są dziczą w dosłownym tego słowa znaczeniu: bez kempingów, bez dróg, nawet bez ścieżek wytyczonych ludzką stopą. Tylko 8 tys. osób rocznie decyduje się na wyprawę stanowiącą ostateczne wyzwanie dla amatorów przyrody w jej nieskazitelnym stanie. Nadal kilka osób ginie tutaj co roku z głodu lub zamarza na śmierć, bez jakiejkolwiek nadziei na pomoc. To, co dla niektórych może wydawać się pełną niebezpieczeństw wyprawą, dla innych jest podróżą do krainy pełnej wolności, bez telefonów, samochodów, szefów i sąsiadów.
Na lotnisku Anuktuvik
Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka. Autor jest zawodowym przewodnikiem i właścicielem chicagowskiego biura podróży EXOTICA TRAVEL, organizującego wycieczki po całym świecie, z Alaską włącznie, 16 czerwca, 14 lipca, 14 sierpnia, 25 sierpnia i 4 września 2023. Bliższe informacje i rezerwacje: EXOTICA TRAVEL, 6741 W. Belmont, Chicago IL 60634, tel. (773) 237 7788, strona internetowa: www.andrzejkulka.com/alaska.htm
