Z Andrzejem Kulką w świat
Łosoś znany potocznie na Alasce jako chum albo dog - podobnie jak gorbusza - nie jest przez miejscowych ceniony z racji miernej jakości, bladoróżowego, nienadającego się do wędzenia mięsa. Zresztą Alaskańczycy, mając w swoich wodach ogromne ilości łososi reprezentujących aż pięć gatunków tych szlachetnych ryb żyjących w Pacyfiku, są pod tym względem po prostu "zmanierowani". Dla nich rybą wartą połowu jest łosoś królewski, łosoś czerwony oraz srebrny.
Dla mnie keta to jednak wspaniała ryba, która pod względem fotogeniczności bije na głowę pozostałe łososie, a pod kątem waleczności ustępuje chyba tylko samemu "kingowi". Oncorhynchus keta - bo taka jest naukowa nazwa gatunku - posiada jednolitą oliwkowo-srebrzystą barwę żyjąc w oceanie, jednak po wejściu na tarliska do słodkich wód dostaje fantastycznych kolorów godowych; na jego bokach pojawiają się poprzeczne pręgi o bordowych i ciemnozielonych barwach, pysk ciemnieje, a żuchwa staje się hakowata z nadzwyczaj wystającymi zębiskami. Jego głowa wygląda z przodu jak u psa szczerzącego kły, stąd bierze się potoczna nazwa dog (ang. pies) salmon. Nawiasem mówiąc jest to gatunek licznie poławiany na sieci w alaskańskim interiorze w celu ususzenia i karmienia jego mięsem psów husky w zimie; jedna sztuka na dzień dla pieska. Nazwa chum pochodzi z języka Indian Chinook, oznacza "znakowany, markowany (od tych pasów) a mianem keta określali od wieków ten gatunek łososia Ewenkowie ze wschodniej Syberii.
Keta osiąga dojrzały wiek po pięciu latach i wpływa na tarliska położone zazwyczaj w strefie pływów, chociaż znane są migracje tej silnej ryby na znaczną odległość od Cieśniny Beringa aż po źródłowe partie rzeki Jukon w Kanadzie. Samica składa około 4 tysięcy jajeczek do gniazd wyżłobionych w dobrze natlenionych żwirze mocnymi ruchami ogona. Samiec polewa jajeczka ikrą, oboje zasypują je piaskiem i pilnują, aż do naturalnej śmierci, aby ich wybrane miejsce nie zostało zrujnowane przez inną parę łososi. Po dwóch tygodniach para zdycha, podobnie jak i przedstawiciele wszystkich innych gatunków łososi z Pacyfiku. Młode rybki wykluwają się w marcu i do lipca spływają z prądem do oceanu. W ciągu pierwszych lat życia pokonują ogromne przestrzenie otwartych mórz prowadząc tryb życia drapieżnika. W niższych szerokościach geograficznych dojrzewają już w wieku trzech lat i rozpoczynają swoją ostateczną podróż do miejsca swoich narodzin. Tak się zamyka ich życiowy cykl.
Zasięg występowania łososi keta jest większy niż każdego innego gatunku łososia Pacyfiku, sięgając od dorzecza rzeki McKenzie w arktycznej Kanadzie po górne partie Amuru na Dalekim Wschodzie Rosji, od Alaski aż po Półwysep Koreański i Kalifornię w USA. Komercjalnie jest ważny, gdyż poławiany w ilościach przekraczających rocznie 300,000 ton, stanowi jedną trzecią pośród wszystkich gatunków łososi w Północnym Oceanie Spokojnym, z czego połowę pozyskują Japończycy. Chum ceniony jest przez nich z racji dużej zawartości w swoim mięsie witaminy E, B2, B5 oraz potasu i fosforu. Dla mnie dodatkową zaletą tej ryby jest wielka ilość wielkoziarnistej ikry wytwarzanej przez samice, będącej źródłem wybornego kawioru, o ile tylko posiadło się tajemną wiedzę jego przyrządzania.
Wędkarsko keta jest gatunkiem bardzo atrakcyjnym, walecznym, agresywnie reagującym na wszelkie odmiany przynęt, jakie znajdą się w granicach wzroku. Nie ma większego znaczenia, czy to będzie błysk wahadłowy, czy obrotówka, najlepsze efekty przynosi rozmiar 4-5. Osobiście uwielbiam zabawę z ketą przy użyciu wędziska muchowego, stosując głównie "ósemkę" i typowe muszki łososiowe o jaskrawych kolorach. Rekordowy, złowiony na wędkę łosoś keta z Alaski ważył 30 funtów, czyli 13 i pół kilograma, czego i również życzę Czytelnikom!
Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka. Autor jest zawodowym przewodnikiem i właścicielem chicagowskiego biura podróży EXOTICA TRAVEL, organizującego wycieczki po całym świecie, z Alaską włącznie, w tym z wyjazdem na Alaskę na ryby - 2 sierpnia 2020. Bliższe informacje i rezerwacje: EXOTICA TRAVEL, 6741 W. Belmont, Chicago IL 60634, tel. 773-237-7788, strona internetowa: www.andrzejkulka.com.
