Rocznie na świecie od rażeń piorunem ginie około tysiąca osób. Ostatnie tragiczne wydarzenia w Tatrach i na polu golfowym w Atlancie przypominają, że zagrożenia związanego z wyładowaniami atmosferycznymi nie można lekceważyć.
Nawałnica w Tatrach w ubiegły czwartek trwała około godziny. Piorun uderzył między innymi w kopułę szczytową Giewontu, rażąc kolejno osoby trzymające się łańcuchów.
Zginęły cztery osoby, dwoje dzieci i dwoje dorosłych, a ponad 150 osób zostało rannych. Piątą ofiarą burzy był czeski turysta, który na Słowacji spadł w przepaść po uderzeniu pioruna. Turyści rażeni piorunem mieli poparzenia, otarcia i złamania, problemy ze słuchem i wzrokiem.
Z kolei w ubiegłą sobotę sześć osób zostało rannych po tym jak piorun uderzył w pole golfowe w Atlancie. Do zdarzenia doszło podczas kończącego sezon prestiżowego turnieju z serii PGA. Gdy nad pole golfowe nadeszła burza, pięciu mężczyzn i kobieta skryli się pod drzewem, w które później uderzył piorun. Pięcioro poszkodowanych przewieziono do szpitala. Ich życiu nie zagraża niebezpieczeństwo.
Co roku w wyniku porażenia piorunem w Stanach Zjednoczonych ginie co najmniej 50 osób, a kolejnych tysiąc odnosi różnego rodzaju obrażenia ciała, które kończą się długotrwałym kalectwem. W Illinois w ciągu ostatnich 50 lat piorun zabił ponad 100 osób.
W Teksasie w 2018 roku odnotowano najwięcej wyładowań atmosferycznych. W sumie 2,483,805 - wynika z dorocznego raportu Annual Lightning Report, który sporządzono na podstawie danych z Vaisala National Lightning Detection Network.
Na kolejnych miejscach znalazły się stany: (2) Floryda - 1,385,710 piorunów, (3) Oklahoma - 958,925, (4) Kansas - 928,760, (5) Nebraska (889,019), (6) Luizjana - 854,871, (7) Arkansas - 768,168, (8) Missouri - 711,222, (9) Nowy Meksyk - 699,719 oraz (10) Georgia - 693,776.
Piorun to wyładowanie elektryczne, które łączy chmurę z ziemią. Niewielka część energii pioruna dociera do powierzchni ziemi, lecz jej większość jest rozpraszana po drodze. Ponad 99 proc. energii pioruna rozpraszana jest po drodze, do ziemi dociera niespełna 1 proc. energii. Nie wszystkie jednak wyładowania atmosferyczne mają postać błyskawic. Niektóre z nich - tzw. wewnątrzchmurowe - mogą być słabe i niewidoczne.
Piorun może uderzyć nawet w odległości 10 mil od samego centrum burzy, dlatego kiedy słyszymy pierwsze grzmoty, to czas, żeby poszukać schronienia. Warto pamiętać, żeby w czasie burz unikać otwartej przestrzeni. A co zrobić, kiedy znajdujemy się z dala od budynków? Jak wtedy schronić się przed piorunami? Jeżeli mamy możliwość, żeby schronić się w samochodzie z zamkniętym dachem – to będzie najlepsze wyjście, kiedy nie mamy dostępu do schronienia w budynku, w innym przypadku należy unikać drzew i wysokich konstrukcji.
Jeśli w czasie burzy przebywamy na otwartym terenie i nie mamy gdzie się schować, eksperci radzą, by kucnąć, a dłonie złączyć na głowie i mieć łokcie odchylone od ciała. Po to, że jeśli zdarzy się najgorsze i piorun w nas uderzy, jego iskra będzie wtedy miała szansę przepłynąć po rękach i przeskoczyć na ziemię.
Stosunkowo duży odsetek osób trafionych przez piorun wychodzi z tego z życiem, choć czasami z poparzeniami. Ludzie ci mogą też doznać urazów układu nerwowego. Przyczyną śmierci po uderzeniu pioruna najczęściej jest atak serca. Przy okazji eksperci zapewniają, że wbrew obiegowej opinii ofiara porażona piorunem nie stanowi żadnego niebezpieczeństwa dla innych, nie jest naładowana elektrycznie, i należy jej od razu udzielić pierwszej pomocy.
Jeżeli w czasie burzy znajdujemy się w otwartym terenie w grupie, to należy się rozejść. Gdyby piorun uderzył w zwartą grupę, jego iskra mogłaby się rozprzestrzenić i porazić wiele osób. W Stanach Zjednoczonych prawdopodobieństwo, że uderzy w nas piorun wynosi 1 na 280,000. Co ciekawe, wśród osób uderzonych przez piorun 90 procent stanowią mężczyźni. Spory odsetek osób uderzonych przez piorun to golfiści. Na uderzenia pioruna szczególnie narażeni są też farmerzy pracujący na polach.
