Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) wydał przypomnienie skierowane do agencji stanowych o konieczności przestrzegania federalnych wymagań dotyczących pracy dla osób korzystających z programu SNAP (Supplemental Nutrition Assistance Program), powszechnie znanego jako „znaczki żywnościowe”.
SNAP to program pomocy żywnościowej dla osób i rodzin o niskich dochodach lub bez dochodów. W 2024 roku korzystało z niego około 41 milionów Amerykanów, którym w przeciwnym razie trudno byłoby pozwolić sobie na codzienne zakupy spożywcze. Celem przypomnienia wydanego przez USDA jest ograniczenie nadużyć i zwiększenie zgodności z wymogami ustawowymi dotyczącymi pracy.
Co się zmienia?
17 kwietnia USDA przesłał stanowym agencjom zarządzającym SNAP-em memorandum, w którym jasno przypomniano, że beneficjenci w wieku produkcyjnym bez osób na utrzymaniu powinni spełniać wymóg aktywności zawodowej, jeśli chcą nadal otrzymywać świadczenia.
Choć memorandum nie ma mocy prawnej, jego treść jasno wskazuje kierunek, w którym rząd federalny chce zmierzać. Sekretarz rolnictwa Brooke Rollins stwierdziła: „Wiele stanów nadużywało systemu, wielokrotnie wnioskując o zwolnienia z wymogów pracy. Teraz zaczyna się nowa era – skupiona na pracy, edukacji zawodowej i wolontariacie, a nie bierności i nadużyciach finansowych”.
Czym są zwolnienia z wymogów pracy (work waivers)?
Zgodnie z zasadami USDA, osoby w wieku od 18 do 54 lat, które korzystają z programu SNAP, muszą przepracować lub uczestniczyć w programie aktywizacji zawodowej przez co najmniej 80 godzin miesięcznie – niezależnie od tego, czy jest to praca płatna, czy wolontariat.
Od tego obowiązku zwolnione są osoby, które:
- są niezdolne do pracy z powodów zdrowotnych (fizycznych lub psychicznych),
- są w ciąży,
- mają pod opieką dziecko poniżej 18. roku życia,
- są weteranami,
- doświadczają bezdomności,
- mają 24 lata lub mniej i mieszkały w rodzinie zastępczej w dniu ukończenia 18 lat.
Dla osób objętych wymogami, nieprzestrzeganie zasad skutkuje utratą świadczeń po trzech miesiącach i brakiem możliwości ponownego ubiegania się o pomoc przez kolejne trzy lata, chyba że spełnione zostaną specjalne warunki.
Kiedy można uzyskać zwolnienie?
Stany mogą wnioskować do rządu federalnego o czasowe zwolnienia z wymogu pracy, ale zgodnie z nowymi wytycznymi, będą one zatwierdzane tylko w wyjątkowych przypadkach – np. gdy bezrobocie na danym obszarze przekracza 10% lub brakuje wystarczającej liczby miejsc pracy dla mieszkańców.
Obecnie w sześciu stanach i terytoriach USA obowiązują całościowe zwolnienia z wymogów pracy, a kolejne 25 ma częściowe, obowiązujące tylko w wybranych regionach. Zwolnienia te są zwykle zatwierdzane na 12 miesięcy.
Przyszłość SNAP
W miarę jak stany ponownie oceniają swoje podejście do pomocy żywnościowej, USDA analizuje również nowe wnioski o zwolnienia, w tym niektóre inicjatywy stanowe zmierzające do ograniczenia możliwości kupowania niezdrowej żywności przez beneficjentów. Jest to część większego ruchu, mającego na celu zmianę struktury i celów programu SNAP.
Choć USDA deklaruje gotowość do współpracy ze stanami, podkreśla też, że zamierza ściśle przestrzegać litery prawa i pilnować, aby zwolnienia z wymogów pracy nie były nadużywane.
Zmiany w podejściu do programu SNAP są wyraźnym sygnałem, że rząd federalny zamierza zaostrzyć kontrolę nad dostępem do pomocy żywnościowej i mocniej powiązać ją z aktywnością zawodową. Dla wielu beneficjentów oznacza to konieczność dostosowania się do nowych realiów – lub utratę wsparcia. Z kolei dla władz stanowych – większą odpowiedzialność za dokładne przestrzeganie przepisów i ograniczenie nadużyć.