Procesy starzenia się organizmu, zaczynające się po 35 roku życia, wpływają na kondycję i wygląd zębów. Wraz z wiekiem zęby stają się słabsze i tracą swój blask. Wtedy szczególną uwagę należy zwrócić na profilaktykę, higienę jamy ustnej oraz zdrowy styl życia.
Proces starzenia dotyczy każdego człowieka i nie da się go uniknąć. Podlegają mu wszystkie tkanki i narządy ludzkiego organizmu. Starzenie się jamy ustnej może powodować problemy zdrowotne i estetyczne.
Objawy starzenia się w jamie ustnej to:
- zmiana kształtu zębów na skutek ich ścierania, zwłaszcza na powierzchniach żujących.
- ścieranie się szkliwa, co ma wpływ na zmianę koloru zębów.
- urazy mechaniczne zębów, pęknięcia szkliwa, odsłanianie korzeni, oraz osuwanie się dziąseł.
- braki uzębienia będące efektem próchnicy oraz paradontozy.
Utrzymanie zdrowych zębów i dziąseł pomaga zachować zęby na całe życie.
W Stanach Zjednoczonych od lat pięćdziesiątych XX wieku obserwuje się spadek przypadkó bezzębia. Według Centrów Kontroli Zapobiegania Chorobom (CDC) około 15 procent obecnej populacji w wieku powyżej 65 lat jest bezzębnych. Choroby przyzębia są główną przyczyną utraty zębów u osób starszych. Należy jednak zdać sobie sprawę, że chociaż prawdopodobieństwo rozwoju chorób przyzębia zwiększa się wraz z wiekiem, dbanie o zdrowe dziąsła może pomóc w utrzymaniu naturalnych zębów do końca życia.
Nie każdy może uniknąć oznak starzenia, takich jak zmarszczki czy konieczność noszenia okularów, ale chorobom przyzębia można zapobiec. Wraz z wiekiem nasze ciała ulegają różnym zmianom, a zdrowie jamy ustnej nie jest wyjątkiem. Starsi dorośli często doświadczają zmian w zdrowiu jamy ustnej z powodu takich czynników jak zmniejszona produkcja śliny, zmiany w diecie, stosowanie leków i naturalne zużycie zębów. Zmiany te mogą prowadzić do typowych problemów, takich jak suchość w ustach, choroby dziąseł, próchnica i utrata zębów.
Różnorodne czynniki ryzyka sprawiają, że osoby starsze są szczególnie podatne na choroby przyzębia. Badania wykazały związek między chorobami przyzębia a innymi chorobami takimi jak cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów lub choroby serca, które występują coraz częściej wraz z wiekiem. Te choroby przewlekłe mogą wpływać na jakość życia danej osoby, zwłaszcza na zdolność jedzenia, mówienia, smakowania i połykania; ponadto mogą powodować znaczny ból i dyskomfort. Inne czynniki, które mogą mieć wpływ na postęp choroby dziąseł, to leki, zdrowie psychiczne, pogorszenie pamięci, zmniejszony przepływ śliny i upośledzenie czynnościowe.
Ślina odgrywa kluczową rolę w ochronie zębów, neutralizując kwasy i zmywając cząsteczki jedzenia. Jednak wiele leków przyjmowanych przez osoby starsze może zmniejszać przepływ śliny, zwiększając ryzyko próchnicy i chorób dziąseł. Ponadto wraz z wiekiem zużywa się szkliwo, przez co zęby stają się bardziej podatne na próchnicę.
Aby zapobiec problemom z zębami, osoby starsze powinny regularnie przeprowadzać kontrole stomatologiczne, dbać o higienę jamy ustnej, nawadniać organizm i omawiać ze swoim dentystą potencjalne skutki uboczne stosowanych leków. Ważne jest, aby na bieżąco informować dentystę o wszelkich zmianach w ogólnym stanie zdrowia. Celem jest wprowadzenie właściwych nawyków w pielęgnacji jamy ustnej, zanim zmiany stanu zdrowia spowodują pełnowymiarowe problemy prowadzące do utraty zębów.
Rozwinięta choroba dziąseł wymaga konsultacji ze specjalistą w tej dziedzinie – periodontologiem. Periodontolog to lekarz dentysta, który ukończył trzyletnie dodatkowe szkolenie specjalistyczne w zakresie zapobiegania, diagnozowania i leczenia chorób dziąseł. Proaktywnie dbając o pielęgnację jamy ustnej, pacjenci zachowują uśmiech i zdrowie jamy ustnej to ostatnich lat życia.
Dorothy A. Anasinski, D.D.S.
Specialist in Periodontics and Dental Implants
Assistant Clinical Professor,
Postgraduate Periodontics, University of Illinois
Diplomat, American Board of Periodontology
Dental Specialists of Niles, P.C.
