Już za dwa tygodnie, obywatele USA i osoby posiadające stały pobyt w Stanach Zjednoczonych będą mogli przejść przez kontrolę bezpieczeństwa na lotniskach lub wejść do budynków federalnych wyłącznie z dokumentem Real ID. Mimo że stany miały niemal 20 lat na przygotowanie się do tego wymogu, wiele z nich wciąż nie osiągnęło pełnej zgodności.
Z analizy danych przeprowadzonej przez CBS News między 7 a 18 kwietnia wynika, że przynajmniej 17 stanów osiągnęło mniej niż 50% zgodności z wymogami ustawy, która wchodzi w życie 7 maja. Administracja Bezpieczeństwa Transportu (TSA) traktuje ten dzień jako moment podwyższonej gotowości ze względu na możliwe zakłócenia na punktach kontroli bezpieczeństwa.
Czym jest Real ID?
Real ID to wzmocniona wersja prawa jazdy lub dowodu tożsamości wydawanego przez poszczególne stany. Aby ją uzyskać, należy przedstawić aktualny dokument tożsamości, dowód tożsamości (np. paszport lub akt urodzenia), numer ubezpieczenia społecznego, datę urodzenia oraz dwa dokumenty potwierdzające miejsce zamieszkania (np. rachunek za media, wyciąg z konta lub umowa najmu).
Stany z najniższym poziomem zgodności
Obecnie aż 30 stanów ma poziom zgodności poniżej 70%, co oznacza, że w ponad połowie kraju nawet trzech na dziesięciu podróżnych może nie być w stanie przejść przez kontrolę bezpieczeństwa na lotnisku.
Najgorzej wypada New Jersey, gdzie tylko 17% wydanych dokumentów to Real ID. W Pensylwanii wskaźnik wynosi 26%, w stanie Waszyngton i Maine – 27%. W Nowym Jorku odsetek wynosi 43%, a w Kalifornii niemal 55%.
Chicago pod presją
CBS News odwiedziło specjalne centrum Real ID w Chicago, gdzie kolejka wychodziła na zewnątrz budynku. W stanie Illinois aż dwie trzecie mieszkańców nie posiada Real ID. W odpowiedzi władze stanowe otworzyły nowe centrum w dawnym lokalu Walgreens w śródmieściu, z zamiarem obsługi nawet 1 500 wniosków dziennie.
Nowe dokumenty są wysyłane pocztą, a ich dostarczenie może zająć do dwóch tygodni. Tymczasowe papierowe dokumenty nie są uznawane za Real ID.
Stany z najwyższą zgodnością
12 stanów i Dystrykt Kolumbii osiągnęły ponad 90% zgodności. Siedem z nich – Kolorado, Floryda, Georgia, Maryland, Nebraska, Dakota Południowa, Wyoming i DC – deklarują niemal 100% spełnienie wymogów. Teksas ma 98%, Mississippi 97%, Hawaje i Utah po 96%, a Vermont – 92%.
TSA informuje, że około 81% pasażerów przedstawia obecnie odpowiedni dokument: Real ID, paszport, wojskowy dowód tożsamości, ulepszony stanowy dokument (wydawany tylko w niektórych stanach) lub inne ważne ID.
Co się stanie 7 maja?
Od 7 maja osoby, które pojawią się na lotnisku ze „starym” dowodem, zostaną skierowane do dodatkowej kontroli tożsamości, podobnej do tej stosowanej w przypadku zagubienia lub kradzieży dokumentu. Może to jednak wydłużyć czas odprawy, dlatego posiadaczom niezgodnych dokumentów zaleca się przybycie na lotnisko co najmniej trzy godziny przed odlotem (zamiast standardowych dwóch w przypadku lotów krajowych).
Jeśli weryfikacja alternatywna nie powiedzie się, pasażer nie zostanie dopuszczony do punktu kontroli bezpieczeństwa ani do bramki.
Początkowo planowano wprowadzenie przepisów stopniowo, jednak obecnie TSA zapowiada egzekwowanie przepisów bez wyjątków.
„Ludzie doświadczą opóźnień w podróży” – ostrzega Patricia Mancha, rzeczniczka TSA w rozmowie z CBS News na lotnisku Phoenix Sky Harbor. „Mieliśmy na to lata, teraz po prostu zaczynamy egzekwować przepisy”.
Ustawa Real ID została przyjęta w 2005 roku, w następstwie zamachów z 11 września, w celu zwiększenia bezpieczeństwa i utrudnienia fałszowania dokumentów tożsamości wydawanych przez stany. Termin wdrożenia był wielokrotnie przesuwany, ostatnio z powodu pandemii.
Niektóre stany rozpoczęły wydawanie dokumentów Real ID już w 2009 roku, umożliwiając mieszkańcom otrzymanie nowego dokumentu podczas standardowego odnowienia prawa jazdy.
„Każde wydanie nowego prawa jazdy od 2009 roku wymagało potwierdzenia tożsamości i legalnego statusu w USA” – powiedziała Electra Bustle, dyrektor DMV w Kolorado. – „Opóźnienia w terminach pozwoliły nam osiągnąć pełną zgodność”.
Jak rozpoznać Real ID?
Real ID można rozpoznać po czarnej lub złotej gwiazdce w prawym górnym rogu dokumentu. W niektórych stanach gwiazdka znajduje się w kółku, natomiast Kalifornia umieszcza ją w sylwetce złotego niedźwiedzia.
Czy każdy potrzebuje Real ID? Nie. Osoby, które nie latają ani nie odwiedzają budynków federalnych, mogą używać dotychczasowych dokumentów do momentu ich wygaśnięcia.
