W Stanach Zjednoczonych istnieje potężne narzędzie, które umożliwia rządowi odzyskiwanie pieniędzy od osób mających zaległości wobec państwa. Jest to Treasury Offset Program (TOP) – system, który pozwala federalnym i stanowym agencjom na automatyczne potrącanie należności z wypłat, zwrotów podatkowych czy świadczeń rządowych. Program był zawieszony od 2020 roku z powodu pandemii COVID-19, ale powrócił do życia. Windykacja dotyczy długów naliczonych przed marcem 2020 r.
Dla wielu Polaków mieszkających w USA może to być zaskoczeniem – nagle okazuje się, że spodziewany zwrot podatku znika lub emerytura Social Security jest o kilkaset dolarów niższa. Oto co warto wiedzieć o tym programie i jak chronić swoje finanse.
Czym jest Treasury Offset Program?
Treasury Offset Program działa pod nadzorem Departamentu Skarbu USA i jego celem jest egzekwowanie należności wobec rządu. Gdy ktoś zalega z zapłatą federalnych bądź stanowych zobowiązań, odpowiednia agencja może zgłosić dług do systemu TOP. Wówczas, bez udziału sądu, rząd ma prawo potrącić należność z twoich federalnych płatności.
Nie są to tylko teoretyczne przypadki – według danych Departamentu Skarbu, w 2022 roku w ramach TOP odzyskano ponad $5,4 miliarda dolarów z ponad 10 milionów różnych wypłat federalnych. Program obejmuje nie tylko duże firmy, ale przede wszystkim zwykłych obywateli.
Najczęstsze źródła długów
Długi, które mogą trafić do TOP, pochodzą z różnych źródeł. Jednym z najczęstszych przypadków są zaległości w spłacie federalnych pożyczek studenckich. Wystarczy kilka zaległych rat, aby cały dług został uznany za „default” i przekazany do odzyskania. Drugim powszechnym powodem są niepłacone alimenty – jeśli sąd wydał nakaz alimentacyjny, a dłużnik się z niego nie wywiązuje, agencja odpowiedzialna za egzekwowanie alimentów może zwrócić się do TOP. Kolejnym przykładem są długi podatkowe – nieopłacony podatek stanowy lub federalny może być również w ten sposób odzyskany.
Warto też wiedzieć, że jeśli otrzymałeś nadpłatę z programów takich jak Social Security, SNAP czy zasiłków COVID-19 (np. tzw. stimulus checks), rząd może żądać ich zwrotu właśnie poprzez te potrącenia, nawet jeśli pomyłka nie wynikała z twojej winy.
Jak to działa w praktyce?
Wyobraźmy sobie sytuację pana Adama mieszkającego od 15 lat w Chicago. Pracował legalnie, płacił podatki, a w pewnym momencie zdecydował się wrócić do szkoły, korzystając z federalnej pożyczki studenckiej. Niestety, po ukończeniu nauki nie był w stanie spłacać rat z powodu utraty pracy. Po dwóch latach niespłacania, pożyczka została zgłoszona do TOP.
Rok później Adam złożył rozliczenie podatkowe i liczył na zwrot w wysokości dwóch tysięcy dolarów. Zamiast tego otrzymał tylko $350 – pozostałe $1,750 zostało automatycznie potrącone. Nie dostał wcześniej wezwania do sądu, nie miał szansy się bronić. Wszystko odbyło się administracyjnie.
Takie historie zdarzają się codziennie. Program działa cicho, ale skutecznie. Osoby zadłużone często nie zdają sobie sprawy, że ich dane trafiły do systemu TOP, aż do momentu, gdy wypłata zostaje zmniejszona.
Czy można potrącać świadczenia Social Security?
Tak, ale obowiązują pewne ograniczenia. Treasury Offset Program może objąć standardowe świadczenia Social Security – zarówno emerytalne, jak i rentowe. Nie dotyczy to jednak świadczeń SSI (Supplemental Security Income), które przeznaczone są dla najuboższych.
Potrącenia z Social Security mogą wynieść nawet do 15% miesięcznego świadczenia, ale nie mogą zmniejszyć go poniżej określonego minimum, które według aktualnych przepisów wynosi $750 miesięcznie. Dla wielu emerytów czy osób niepełnosprawnych nawet niewielki uszczerbek może oznaczać poważne problemy finansowe, zwłaszcza jeśli mają tylko jedno źródło dochodu.
Czy rząd musi cię wcześniej powiadomić?
Zgodnie z przepisami, zanim twoje wypłaty zostaną obcięte, powinieneś otrzymać oficjalne zawiadomienie, tzw. Notice of Intent to Offset. Zawiera ono informacje o wysokości długu, nazwie instytucji, która go zgłasza, oraz twoje prawa – np. możliwość zakwestionowania długu czy zawnioskowania o plan spłaty.
Problem w tym, że wiele osób ignoruje listy od Social Security lub nigdy ich nie otrzymuje, np. z powodu zmiany adresu. Co więcej, pismo może trafić tylko do jednej osoby w gospodarstwie domowym – np. tylko do męża lub żony – mimo że wspólnie rozliczają podatki.
Jak się bronić?
Jeśli otrzymasz zawiadomienie, ważne jest, by działać szybko. Możesz wnieść sprzeciw, przedstawić dowody na spłatę długu, domagać się ponownego rozpatrzenia sprawy. Możesz też zawrzeć ugodę z agencją – wiele z nich oferuje tzw. programy rehabilitacji długów lub rozłożenia płatności na raty.
Nie warto czekać, aż rząd zabierze twoje pieniądze – lepiej skontaktować się z instytucją zgłaszającą dług i negocjować wcześniej. Możesz też skorzystać z pomocy prawnika lub doradców finansowych, którzy pomogą ci zrozumieć twoje prawa.
Jak sprawdzić, czy jesteś objęty TOP?
Wielu imigrantów dowiaduje się o programie dopiero po fakcie. Jeśli chcesz mieć pewność, że twoje dane nie są w systemie TOP, możesz zadzwonić do Biura ds. Usług Fiskalnych (www.fiscal.treasury.gov/contact) pod numer 1-800-304-3107 (dostępne też po polsku w niektórych godzinach). Warto mieć przy sobie numer Social Security oraz informacje dotyczące swoich długów.
Skala zjawiska
Według Government Accountability Office (GAO), rocznie w ramach TOP przetwarzanych jest około 16 milionów federalnych płatności, z których kilka milionów podlega częściowemu lub całkowitemu potrąceniu. Największy odsetek dotyczy zwrotów podatkowych – szacuje się, że nawet 1 na 13 zwrotów może być objęty offsetem.
Największe kwoty odzyskiwane są z zaległych alimentów – jest ich ponad $1.6 miliarda. Pożyczki studenckie odpowiadają za ponad miliard rocznie, a pozostałe agencje federalne – za kolejne miliardy.
Podsumowanie
Dla wielu polskich imigrantów w USA, a nawet rodzimych Amerykanów, Treasury Offset Program może być zupełnie nieznanym, a jednocześnie bardzo realnym zagrożeniem dla ich finansów. Brak świadomości o jego istnieniu prowadzi do zaskoczenia, gdy okazuje się, że rząd potrącił pieniądze ze świadczeń lub zwrotu podatku. Najważniejsze to być czujnym: sprawdzać swoje zobowiązania, aktualizować dane w urzędach, czytać zawiadomienia i reagować na czas.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in „Ubezpieczenie społeczne Social Security”, „Życie od nowa: Jak uporządkować problemy w urzędach”. Są one dostępne w wersji elektronicznej w witrynie Poradnika Sukces: www.PoradnikSukces.com, poczta@poradniksukces.com, tel. 1-718-224-3492.
