Zapytanie o twoją wierzytelność kredytową, jakie potencjalni pożyczkodawcy czy usługodawcy kierują do biur kredytowych, mogą być „twarde” (hard inquiry albo hard pull) albo „miękkie” (soft), w zależności od okoliczności. Twarde zapytania obniżają twoją zdolność kredytową, te miękkie - nie. Warto znać szczegóły.
Co to jest zapytanie kredytowe
Kiedy twoja ocena zdolności kredytowej lub raport kredytowy są pobierane z jednego z trzech biur informacji kredytowej – TransUnion, Experian i Equifax – zwykle dzieje się to na prośbę pożyczkodawcy zainteresowanego udzieleniem ci kredytu. Pożyczkodawca dostanie odpowiedź i na jej podstawie podejmie decyzję, czy udzielić ci pożyczki i przy jakiej stopie procentowej. Po informacje o twojej historii kredytowej sięgają również potencjalni usługodawcy, a nawet pracodawcy. Zapytania te mają różny wpływ na twoją punktację kredytową, a również powodują ujawnienie różnych informacji.
Kredytowe zapytania pozostawiają ślady w twojej historii kredytowej i możesz się im przyjrzeć, jeżeli zamówisz wyciąg z twojej kredytowej kartoteki (credit report).
Co to jest miękkie zapytanie kredytowe
Miękkie zapytanie lub miękkie wyciągnięcie raportu kredytowego (soft inquiry, soft pull) ma miejsce, gdy ty, inna osoba lub firma sprawdza twoją zdolność kredytową bez formalnego twojego wniosku o kredyt.
Możesz także zauważyć miękkie zapytanie, jeśli firma wstępnie wybrała cię lub wstępnie zatwierdziła twoją kartę kredytową bez inicjatywy z twojej strony. Miękkie zapytania nie wpływają na twoją zdolność kredytową i znikną z twojego raportu po roku lub dwóch latach.
Dobra wiadomość na temat miękkich zapytań jest taka, że tylko ty możesz je zobaczyć w swoich raportach kredytowych.
Przykłady miękkich sprawdzianów zdolności kredytowej
Miękki sprawdzian oznacza, że niekoniecznie ubiegasz się o pożyczkę. Oto przykłady:
Sam sprawdzasz swoją kartotekę kredytową. Możesz to zrobić za darmo za pośrednictwem rządowej witryny AnnualCreditReport.com raz w roku w każdych z trzech biur kredytowych.
Ubiegasz się o wstępne zatwierdzenie pożyczki (preapproval), np. hipotecznej. Innymi słowy, podjąłeś kroki, aby „sprawdzić swoją stawkę” lub złożyć wniosek o wstępne zatwierdzenie produktu finansowego.
Wstępnie zatwierdzone oferty kredytowej. Banki sprawdzają twoją kartotekę, by posłać ci oferty swoich produktów, o które się nie ubiegałeś (preapproved offers).
Sprawdzanie przeszłości (background check) np. przez potencjalnego właściciela mieszkania czy firmę ubezpieczeniową.
Zwiększenie limitu kredytowego: w niektórych przypadkach bank lub pożyczkodawca, z którym już prowadzisz interesy, może wykonać miękki sprawdzian, aby sprawdzić, czy kwalifikujesz się do wyższego limitu kredytowego.
Sprawdzanie zdolności kredytowej pracodawcy: pracodawca może poprosić o zapoznanie się ze zmodyfikowaną wersją twojego raportu kredytowego, zanim cię zatrudni.
Co to jest twarda kontrola zdolności kredytowej
Twarde zapytanie dotyczące raportu kredytowego zwykle ma miejsce, gdy raport zostanie wyciągnięty z powodu twojego wniosku o pożyczkę lub jakąś usługę, która wiąże się z koniecznością regularnych płatności.
Zanim bank czy inna instytucja udzieli ci kredytu samochodowego, hipotecznego czy karty kredytowej, podda cię rygorystycznej kontroli kredytowej. W przeciwieństwie do sprawdzianów miękkich, pożyczkodawcy mogą zobaczyć więcej informacji o tobie, wraz z innymi poważnymi obciążeniami w raporcie kredytowym. Oczywiście, musisz wyrazić na to zgodę, co czynisz podpisując wniosek o pożyczkę, o najem lokalu albo inny specjalny formularz.
Pożyczkodawcy czy usługodawcy inicjują twardą kontrolę zdolności kredytowej w celu oceny, czy będziesz w stanie spłacić swoje obecne i przyszłe zobowiązania finansowe.
Przykłady twardych kontroli zdolności kredytowej
Pamiętaj, że mocne zaciągnięcie kredytu wymaga twojej zgody i ma miejsce, gdy formalnie ubiegasz się o pożyczkę lub inny produkt kredytowy. Przykłady obejmują:
Wnioski o pożyczkę lub linię kredytu: ubieganie się o kredyt hipoteczny, kredyt samochodowy, pożyczkę osobistą lub kartę kredytową.
Najem mieszkania: jeśli wypełnisz wniosek o wynajęcie mieszkania, wynajmujący może podjąć kroki, aby sprawdzić dokładnie twoją zdolność kredytową.
Abonament telefonii komórkowej w ramach miesięcznej umowy.
Refinansowanie pożyczki: jeśli masz już pożyczkę, ale ubiegasz się o refinansowanie, pożyczkodawca mocno zaciągnie twój kredyt, aby określić twoją zdolność kredytową.
Prywatne pożyczki studenckie: podczas gdy większość federalnych pożyczek studenckich nie wymaga kontroli kredytowej, prywatne pożyczki studenckie zwykle tak.
Jak szkodzą ci twarde zapytania
Wielokrotne prośby o kredyt w krótkim czasie mogą wskazywać na ryzykownego pożyczkobiorcę, więc twarde zapytania kredytowe mają negatywny wpływ na twoją zdolność kredytową.
Każde twarde zapytanie zazwyczaj obniża twoją punktację o pięć punktów lub mniej, ale może się to różnić. Jeśli chodzi o model punktacji FICO, twarde zapytania kredytowe wpływają na kategorię „nowego kredytu”, która stanowi do 10 proc. twojej oceny zdolności kredytowej, a nie więcej. Niby to niewiele, ale twój scoring niższy o 10 proc. może kosztować cię tysiące dolarów z powodu wyżej oprocentowanej pożyczki hipotecznej. Również może ci zabraknąć kilku punktów do tzw. punktu odcięcia, czyli dolnego progu przyznania kredytu. Należy uważać.
Trzeba zaznaczyć, że kilka szybkich zapytań o kredyt hipoteczny czy samochodowy może liczyć się jako jedno, bo oznacza, że szukasz najlepszych stawek, a nie że kupujesz kilka domów czy samochodów.
Jak długo pozostaje ślad po twardych sprawdzianach
Ślady twardych zapytań mogą pozostać w raporcie kredytowym przez okres do dwóch lat, ale wpływają na twój wynik tylko przez około rok. Oznacza to, że ich wpływ jest stosunkowo krótkotrwały. Nie oznacza to jednak, że powinieneś przesadzić lub ubiegać się o nowy kredyt, gdy nie jest to konieczne.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. książek „Otwieram biznes”, „Praca w Ameryce”, „Życie od nowa”, „Jak oszczędzać na podatkach”. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo bezpośrednio od wydawcy, Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com.
