Zęby trzonowe znajdują się w tylnej części jamy ustnej. Ze względu na swoje położenie w jamie ustnej, pacjenci dość często zadają pytanie – skoro tych zębów nie widać, to czy trzeba je leczyć albo czy należy je wymieniać, jeżeli jest taka potrzeba?
Oczywiście, zębów z tyłu nie widać, ale pełnią one ważną funkcję i są niezbędne dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia.
Zęby trzonowe są największe i służą do miażdżenia i rozgniatania pokarmu. Zajmują one ostatnie miejsca w łukach szczęki, nadając jej kształt. Są również podporą dla pojedynczych zębów i zapobiegają ich chwianiu. Choć wyrzynają się jako ostatnie, to psują się najczęściej ze wszystkich zębów.
Zęby mądrości, ostatnie zęby w jamie ustnej, to też zęby trzonowe, które wyrzynają się najpóźniej między 18. a 25. rokiem życia.
Z powodu niewielkiej ilości miejsca w łuku, dość często zęby mądrości są usuwane. Jeśli są proste i nie zagrażają sąsiadującym zębom, pełnią funkcję miażdżenia i rozcierania pokarmu, tak jak inne zęby trzonowe. Wskazaniem do usunięcia zębów mądrości są: ryzyko powstania wady zgryzu, rozwijająca się próchnica, brak miejsca w łuku, a także całkowite zatrzymanie zębów w kieszeni dziąseł.
Zęby trzonowe ze względu na swoje usytuowanie w jamie ustnej znacznie częściej narażone są na próchnicę niż inne zęby. Często występującą chorobą zębów trzonowych jest również ropień. Zaawansowana lub późno zdiagnozowana próchnica może przyczynić się do utraty zęba. Utrata zęba to utrata części ciała, która może mieć znaczący wpływ na zdrowie reszty zębów i całej jamy ustnej. Utrata tylnego zęba, który jest odpowiedzialny za miażdzenie pokarmu powoduje, że pogarsza się zdolność do żucia spożywanego jedzenia. Pacjenci, którym brakuje zębów z tyłu, automatycznie starają się zrekompensować funkcję żucia dzięki zębom przednim. Funkcją zębów przednich jest rozrywanie i dzielenie pokarmu. Budowa i wygląd zębów przednich są zupełnie inne niż zębów przeznaczonych do żucia i miażdzenia jedzenia. Pacjenci, którzy nie posiadają zębów trzonowych, przeżywają duży stres w trakcie jedzenia, a także narażeni są na połykanie nieprzeżutych kęsów pożywienia. Przednie zęby nie są przygotowane do miażdzenia pokarmu, mogą nie wytrzymać natężenia i zwyczajnie ulec złamaniu.
Innym problemem dentystycznym spowodowanym przez brak zębów trzonowych jest zmiana kształtu szczęki. Zęby trzonowe są największymi zębami w jamie ustnej i ich brak powoduje duży ubytek w kości. Niezastąpienie brakującego zęba trzonowego implantem, może spowodować nie tylko utrudnienia w spożywaniu pokarmów, ale przede wszystkim zmianę zgryzu i doprowadzić do przesuwania się zębów w jamie ustnej.
Choć zębów trzonowych nie widać, ich brak może powodować zapadnięcie się policzków, co nie wygląda zdrowo i zwyczajnie dodaje lat.
Obecnie, leczenie stomatologiczne pozwala na zachowanie zębów trzonowych, zastąpienie ich implantami dentystycznymi lub mostkiem. Konsultacja z doświadczonym lekarzem dentystą jest świetną okazją, aby dokładnie zdiagnozować stan zdrowia jamy ustnej pacjenta i dostosować najlepszą możliwą opcję, aby zachować zęby.
Zęby trzonowe ze względu na swoje usytuowanie w jamie ustnej wymagają więcej uwagi i staranności w codziennej higienie. W trakcie mycia i nitkowania zębów należy pamiętać o zębach z tyłu i dokładnie oczyścić przestrzenie między zębami trzonowymi. Profesjonalne czyszczenie zębów w gabinecie dentystycznym pozwoli nie tylko zdjąć osad z zębów trzonowych, ale jest też ważną częścią profilaktyki.
Dorothy A. Anasinski, D.D.S.
Specialist in Periodontics and Dental Implants
Assistant Clinical Professor,
Postgraduate Periodontics, University of Illinois
Diplomat, American Board of Periodontology
Dental Specialists of Niles, P.C.
