Jak przepisy podatkowe pomagaja w ksztalceniu dzieci?

Nowa ustawa podatkowa, zwana Taxpayer Relief Act, uchwalona w sierpniu 1997 roku, zawiera wiele ulg, ktore maja na celu pomoc studentom i ich rodzicom w podolaniu kosztom wyzszej edukacji. Wiekszosc z tych zmian wejdzie w zycie dopiero 1 stycznia 1998 roku, wiec uwzglednimy je na przyszlorocznym rozliczeniu podatkowym.

Kredyt na dziecko

W przyszlym roku kazdy umiarkowanie zarabiajacy podatnik otrzyma kredyt podatkowy (child tax credit) w wysokosci $400 na kazde dziecko ponizej lat 17 bedace na jego utrzymaniu. W roku 1999 i nastepnych kredyt ten wzrosnie do $500 na dziecko.

Kredyt na dziecko przysluguje malzenstwom rozliczajacym sie razem, ktorych dochod nie przekracza $110,000 rocznie i osobom samotnym o dochodzie ponizej $75,000.

Kredyt HOPE

Kredyt HOPE zawdziecza swoja nazwe nie zadnemu skrotowi, lecz nadziei (hope), ktora wyrazil prezydent Clinton, mowiac o lepszej edukacji. Prezydent po raz pierwszy wspomnial o "HOPE scholarship tax credits" w swoim przemowieniu, wygloszonym na Uniwersytecie w Princeton w czerwcu 1996 roku.

HOPEpolega na nadaniu kredytu podatkowego w wysokosci $1,500 rocznie kazdemu studentowi na pierwszym i drugim roku studiow (post-high school education). Kredyt wchodzi w zycie 1 stycznia 1998 roku, wiec musimy poczekac na skorzystanie z niego do przyszlego roku.

Kto sie kwalifikuje. Azeby dostac kredyt HOPE, nalezy spelnic nastepujace warunki:

- Miec umiarkowany dochod. Pelny kredyt przysluguje malzenstwom rozliczajacym sie razem, o dochodzie do $80,000 rocznie i osobom samotnym o dochodzie do $40,000 rocznie. W przedzialach od $80,000 do $100,000 dla malzenstw i od $40,000 do $50,000 dla samotnych kredyt stopniowo wygasa.

- Ponosic koszty wyzszej uczelni. Z kredytu korzystaja osoby, placace rachunki, przewaznie sa to rodzice. Kredytu HOPE nie udziela sie za samo chodzenie do szkoly, lecz za uiszczenie czesnego czy innych oplat, np. enrollment fees. Koszt akademika, wyzywienia i ksiazek nie jest uwzgledniany.

- Placic podatki. Aby dostac pelny kredyt, naleznosc podatkowa musi wynosic co najmniej $1,500. Sprawia to, ze kredyt nie stanowi pomocy dla niezaleznych, malo zarabiajacych studentow, ktorzy rozliczaja sie sami.

Wysokosc kredytu. Kredyt oblicza sie, biorac 100% pierwszego tysiaca dolarow wydanego na czesne plus 50% nastepnego tysiaca, maksymalnie do $1,500.

Przyklad: Jezeli w danym roku wydalismy na czesne $2,000, to nasz kredyt wyniesie $1,500. Jezeli wydalismy $1,400 - to tylko $1,200 ($1,000 + $200).

Problem. Mozna sie spodziewac, ze komisja stypendialna, obliczajac nalezna pomoc finansowa doliczy do dochodu rodzicow wziety przez nich kredyt HOPE.

Lifetime Learning Credit

Lifetime Learning Credit, w skrocie LLC (dozywotni kredyt edukacyjny), bedzie przyslugiwal od 30 czerwca 1998 roku, jako dodatek lub alternatywa kredytu HOPE.

Na czym polega. Wysokosc kredytu wynosi 20% czesnego i zwiazanych z tym wydatkow (ale bez akademika, posilkow i ksiazek), do wysokosci $5,000, co daje maksimum $1,000 rocznie do roku 2003. W roku 2003 i pozniej kredyt wynosic bedzie do $2,000, bo 20% wydatkow od $10,000.

Uwaga. Jeden kredyt LLC przysluguje na kazde rozliczenie podatkowe, a nie na kazdego studenta. Rodzice z kilkorgiem dzieci w szkole otrzymaja tylko jeden kredyt - $1,000 kredytu ($2,000 po roku 2003). Jak widac, zeby w pelni skorzystac z LLC, dzieci powiny byc juz na swoim. Zaleta kredytu LLC jest to, ze nie ma limitu czasu, w odroznieniu od HOPE, ktory mozna otrzymac tylko przez dwa pierwsze lata studiow.

Kto sie kwalifikuje. Zasady kwalifikacyjne sa takie same, jak w przypadku kredytu HOPE (patrz powyzej).

Wybranie funduszy z IRA rodzicow

Poczawszy od 1 stycznia 1998 roku, mozna wybierac pieniadze z kont emerytalnych IRA na pokrycie kosztow czesnego, akademika, wyzywienia, ksiazek i innych wydatkow, zwiazanych z pobieraniem wyzszego wyksztalcenia.

Problem 1. Dostepnosc emerytalnych pieniedzy spowoduje, ze beda one uwazane przez uczelnie za oszczednosci rodziny i obniza przez to jej finansowe zapotrzebowanie (financial aid). Z tego wynika, ze skrzetni rodzice, skladajacy pieniadze na IRA w zasadzie straca, bowiem IRA zacznie im sie liczyc do zasobow finansowych. Zyskaja tylko bardziej zamozni, ktorzy i tak nie dostaliby stypendium (ale ci raczej nie musza siegac do konta IRA po pieniadze).

Problem 2. Celem konta IRA jest przede wszystkim oszczedzanie na emeryture. Zmiany w przepisach ten cel "rozwadniaja", umozliwiajac wydanie pieniedzy na edukacje czy zakup pierwszego domu. Pamietajmy, ze mamy wiele sposobow na zaplacenie za studia: pomoc moga pozyczki, praca studenta, przerozne systemy stypendialne. Natomiast w utrzymaniu na stare lata nie pomoze nam nikt. Stad tez rada: konto IRA powinno sluzyc oszczedzaniu i inwestowaniu na emeryture.

Education Savings Account

Edukacyjne Konto Oszczednosciowe (ESA), zwane bywa potocznie edukacyjnym IRA (educational IRA). Otworzyc je mozna dla kazdego dziecka w wieku ponizej 18 lat i wplacac do $500 rocznie. Wplaty dokonac moga rodzice, dziadkowie, wujowie, ciotki czy przyjaciele - kazdy, kto chce finansowac edukacje dziecka. Azeby moc wplacic pelne $500, ofiarodawca musi zarabiac ponizej $95,000 (osoba samotna) lub $150,000 (malzenstwo).

Wplaty na ESA nie stanowia ulgi podatkowej, ale pieniadze rosna bez opodatkowania. Mozna je wyjac w kazdej chwili, pod warunkiem ze beda wydane na pokrycie kosztow wyzszej uczelni. Pozostale pieniadze musza zostac wyplacone studentowi do czasu osiagniecia przez niego 30 lat. Uzyskane zarobki beda oblozone podatkiem dochodowym i kara w wysokosci 10%.

Edukacyjne konto ESA wyglada znakomicie, niemniej przed jego zalozeniem trzeba wziac pod uwage, ze nieznany jest jeszcze sposob jego traktowania przez uczelniane biura stypendialne. Najprawdopodobniej pieniadze na ESA beda uwazane za dochod rodziny, a w zwiazku z tym pomniejsza szanse na stypendium. Ponadto nawet jezeli bedzie sie wplacac pelna kwote od narodzenia dziecka do jego 18. urodzin, konto urosnie tylko do ok. $25,000, zakladajac 9-procentowa rentownosc, co w przyszlosci nie wystarczy nawet na oplacenie jednego semestru studiow na prywatnej uczelni. ESA musi byc wiec uzupelnione przez inne formy oszczedzania.

Koszt pozyczek studenckich ulga podatkowa

Do tej pory tylko koszt pozyczek hipotecznych i inwestycyjnych byl odliczany od dochodu. Nowe prawo podatkowe utworzylo nowa kategorie uprzywilejowanych kredytow. Poczawszy od 1 stycznia 1998 roku, czesc odsetek pozyczek studenckich stanowi ulge podatkowa. Odsetki te beda uwzgledniane w obliczeniu adjusted gross income, czyli podatnik nie bedzie musial wyliczac swoich ulg (itemize), zeby skorzystac z tej ulgi. W przyszlym roku bedzie mozna odjac $1,000 od podstawy podatkowej, a w nastepnych latach coraz wiecej, az do $2,500 w roku 2001 i pozniej, co ilustruje tabela ponizej.

Przywilej odliczenia kosztu pozyczki studenckiej wygasa stopniowo dla malzenstw o dochodzie (AGI) od $60,000 do $75,000 i osob samotnych o zarobkach od $40,000 do $55,000. Pulapy zarobkow beda waloryzowane poczawszy od roku 2003. Ulga przysluguje tylko w czasie pierwszych 60 miesiecy splaty pozyczki, co jest zacheta do terminowej splaty naleznosci.

Oszczedzanie na nazwisko dziecka

Faktem jest, ze dochody z kont inwestycyjnych, trzymanych na nazwisko dziecka, sa korzystnie opodatkowane. Niemniej dziecko powinno miec majatek na swoje nazwisko tylko wtedy, gdy rodzice wiedza, ze nie otrzyma ono zadnego stypendium wynikajacego z potrzeb finansowych rodziny (stan majatkowy nie przeszkadza w otrzymaniu stypendium za dobra nauke).

Przestroga 1. Dziecko z pieniedzmi postrzegane bedzie za bogate i nie dostanie stypendium. Krotko mowiac, czesc oszczednosci rodzicow nie jest brana pod uwage przy obliczaniu kwoty, jakiej corocznie moga podolac na oplacenie studiow dziecka. Odejmowana kwota, zwana asset protection allowance, zalezy od wieku starszego z rodzicow i waha sie od $32,200, gdy starsze z rodzicow ma 40 lat do $64,100 przy wieku 64 lat. Tylko kilka procent oszczednosci rodzicow pozostalych po odjeciu APA ma byc przez rodzine wydane na oplacenie studiow.

Co do oszczednosci trzymanych na nazwisko dziecka, to przepisy zakladaja, ze az 35% rocznie (bez zadnej ulgi) powinno byc wydane rocznie na studia.

Przestroga 2. Nie bez znaczenia jest tez fakt, ze dziecko po osiagnieciu pelnoletnosci moze dowolnie dysponowac swoimi pieniedzmi. Moze sie okazac, ze bedzie wolalo podroz dookola swiata niz pojsc na uniwersytet.

Przywileje podatkowe. Jezeli wlascicielem konta jest dziecko ponizej lat 14, to pierwsze $650 dochodu jest zwolnione od podatku w 1997 r., po czym kwoty te beda waloryzowane zgodnie z tempem inflacji. Dochod pomiedzy $651 a $1,300 rocznie jest opodatkowany zgodnie z przedzialem podatkowym dziecka (15%), a powyzej tego - zgodnie z przedzialem podatkowym rodzicow. Dziecko powinno przedlozyc swoje wlasne rozliczenie podatkowe. Gdy dziecko osiagnie 14 lat, wszystkie jego zarobki sa opodatkowane zgodnie z jego przedzialem podatkowym (15%).

Chociaz przywileje podatkowe sa niebagatelne, nic nam po nich, skoro uciulane pracowicie pieniadze trzeba bedzie wydac na czesne, bo mlody czlowiek straci szanse na stypendium.

Inwestowanie na nazwisko rodzicow

Skoro dla przecietnie zamoznych rodzin inwestowanie na nazwisko dziecka jest nieoplacalne, pozostaje tylko inwestowanie na nazwisko rodzicow. I tu niespodzianka - Wujek Sam bardzo to nam ulatwil. Pisalismy juz, ze od polowy tego roku zostala obnizona stopa podatku od przyrostu kapitalu (long-term capital gain tax), ktory z polska mozemy nazwac podatkiem od wzbogacenia. Do niedawna podatek ten wynosil tyle co przedzial podatkowy rodziny, ale nie wiecej niz 28%. Bylo to korzystne dla najbogatszych podatnikow - malzenstw zarabiajacych powyzej $99,600 i samotnych z dochodami przekraczajacymi $59,750 rocznie (czyli bedacych w przedzialach 31%, 36% i 39.6%).

Teraz musimy walory trzymac co najmniej 18 miesiecy (a nie 12, jak przedtem), ale za to long-term capital gain tax wynosi 10% dla osob w 15-procentowym przedziale i 20% dla tych w przedzialach wyzszych.

Wniosek: Na studia dzieci (jak i na wszelkie inne przyszlosciowe cele) inwestujmy w walory kapitalowe: udzialy funduszy powierniczych nastawionych na przyrost kapitalu (growth stock mutual funds) lub w akcje. Do czasu sprzedazy waloru nie zaplacimy ani centa podatku od przyrostu kapitalu, a gdy go sprzedamy, zaplacimy tylko 10% lub 20% podatku (zakladajac, ze trzymalismy go co najmniej 18 miesiecy).

Tabela obok pomoze Panstwu w okresleniu wlasciwego przedzialu podatkowego. Jak widac, malzenstwa o rocznym dochodzie podlegajacym opodatkowaniu (taxable income) nie przekraczajacym $41,200 placa 15% podatkow. Od 41,200 do $99,600 placi sie 28% itd.

Uwaga: Dochod podlegajacy opodatkowaniu oblicza sie odejmujac od swojego dochodu brutto wszystkie ulgi podatkowe: personal exemptions (po $2,550 na osobe w rodzinie), standard deductions (kwota zalezna od statusu malzenskiego) i wplaty na programy emerytalne. Poznanie swego przedzialu podatkowego i rzeczywistej stopy podatkowej pomoze w podejmowaniu prawidlowych decyzji finansowych.

Jak widac, Wujek Sam postaral sie o kilka udogodnien dla rodzicow borykajacych sie z wysokimi kosztami wyzszego wyksztalcenia. Warto z nich skorzystac.

Artykul przedrukowano za zgoda Polskiego Poradnika "Sukces" - 255 Park Lane; Douglaston, NY 11363, tel. (718) 224 - 3492