Polacy w USA pomagaja swoim rodzicom czesciej niz przecietni Amerykanie. Wynika to z dobrej, polskiej tradycji, silniejszych wiezow rodzinnych, a takze z koniecznosci. Imigranci, ktorzy przyjechali do Stanow Zjednoczonych w dojrzalym wieku, wypracowali mizerna emeryture Social Security. Dobrze jest wiedziec, ze w niektorych sytuacjach pomoc ta moze sie wiazac ze znacznymi ulgami podatkowymi, tym cenniejszymi, im w wyzszym przedziale podatkowym znajduje sie Czytelnik.
Kiedy rodzice sa na Twoim utrzymaniu
Jezeli utrzymujesz, Czytelniku, swoja matke czy ojca, mozesz kwalifikowac sie do ulgi osobistej (personal exemption), ktora w przypadku rozliczenia za rok 1997 wynosi $2,650 za kazda osobe, bedaca na Twoim utrzymaniu (patrz pierwsza strona formularza podatkowego 1040 lub 1040A). Oto warunki, jakie nalezy spelnic:
- Musisz pokrywac co najmniej polowe kosztow utrzymania swoich rodzicow.
- Twoj ojciec lub matka nie moze miec wiecej niz $2,650 rocznego dochodu podlegajacego opodatkowaniu. Uwaga: emerytura Social Security nie jest tu uwzgledniana, bowiem nie podlega opodatkowaniu. Nie jest rowniez brany pod uwage dochod nie opodatkowany, np. z municypalnych obligacji (tax-exempt interest).
- Ojciec lub matka musza miec zielona karte lub obywatelstwo amerykanskie (lub Meksyku albo Kanady). Innymi slowy, rodzice w Polsce (bez amerykanskiego obywatelstwa lub stalego pobytu) nie moga byc uznani za dependent.s, mimo ze amerykanski podatnik ich utrzymuje.
- Twoi rodzice nie moga rozliczac sie razem z podatkow (Jile joint tax return), chyba tylko po to, by otrzymac zwrot nadplaconych podatkow. W przeciwnym razie, ani obydwoje, ani zadne z nich z osobna nie moze byc uznane za dependent na Twoim zeznaniu podatkowym.
Jak widac, Twoi rodzice nie musza mieszkac z Toba, ale musza miec staly pobyt lub obywatelstwo. Warunki niezbedne do uznania osoby za bedaca na utrzymaniu amerykanskiego podatnika (dependent) zostaly podane w notatce pod tytulem "Kto jest na naszym utrzymaniu?" ponizej.
Pomocna strategia
Problem: Wiele osob nie jest swiadomych podatkowych korzysci wynikajacych z pomagania rodzicom. Czesto te korzysci umykaja przez nieodpowiednie formy platnosci. A tymczasem nieraz wystarczy inaczej wystawic czek, by kwalifikowac sie do ulgi.
Rada: Przekazuj swoja pomoc rodzicom zawsze w formie czeku. Wielu z nas daje rodzicom gotowke lub robi dla nich zakupy (odziez, zywnosc). Jest to blad, gdyz takiej pomocy nie mozna udokumentowac. Lepiej dac rodzicom czek, a oni sami niech go spienieza i zrobia zakupy. Jezeli oplacasz za rodzicow czynsz, to nie wystawiaj czeku na wlasciciela domu, lecz rowniez na rodzicow, a oni sami niech reguluja swoje rachunki.
Problem: Pomagasz dwojgu rodzicom, ale Twoja pomoc nie przekracza 50% kosztow ich utrzymania. Wydaje sie, ze nie masz prawa do ulgi.
Rada: Pomagaj tylko jednemu z rodzicow.
Przyklad: Twoi rodzice otrzymuja razem $9,000 emerytury Social Security rocznie. Ty dokladasz ok. $2,500 na ich potrzeby. Pomimo tego, ze ojciec dostaje $6,000, a matka $3,000, Urzad Podatkowy uwaza, ze rodzice utrzymuja sie z emerytury w rownym stopniu (po $4,500). Twoja pomoc w wysokosci $2,500 rocznie wynosi wiecej niz polowa dochodu kazdego z rodzicow, dlatego tez jedna osobe mozesz uznac za dependent.
Uwaga: Wystawiaj czeki tylko na te osobe.
Klopot: Opiekunka moze byc, w swietle przepisow, Twoim pracownikiem (employee). Wtedy jestes odpowiedzialny za oplacenie jej skladek Social Security, Medicare, a takze oplacenie skladek za ubezpieczenie od bezrobocia (FUTA), wypadku przy pracy (worker"s compensation) i ubezpieczenia od niezdolnosci do pracy. Moze to przyprawic o duzy bol glowy.
Status glowy rodziny
Wydaje sie na pozor, ze glowa rodziny - to tylko samotne matki (lub ojcowie) z dziecmi. Niekonieeznie. Jezeli jestes samotny, a utrzymujesz ojca lub matke, mozesz rozliczyc sie jako glowa rodziny. Ten status pozwala na zastosowanie wyzszej standardowej ulgi (standard deduction) oraz korzystniejszych tabel podatkowych.
Uwaga: Status glowy rodziny przysluguje wtedy, gdy utrzymujesz dom dla ojca lub matki. Niemniej nie zawsze Twoi rodzice musza z Toba mieszkac. Na przyklad, jezeli matka, ktora utrzymujesz, przebywa w domu spokojnej starosci, nadal kwalifikujesz sie jako glowa rodziny.
Wydatki medyczne
Problem: Pokrywasz wiecej niz polowe kosztow utrzymania ojca, ale nie kwalifikuje sie on jako osoba na Twoim utrzymaniu (dependent). Ojciec ma do oplacenia rachunki medyczne. Czy w tej sytuacji mozesz skorzystac przy placeniu podatkow?
Rada: Jezeli lozysz wiecej niz 50% na utrzymanie ojca, mozesz traktowac oplacone rachunki medyczne ojca jako swoje wydatki medyczne (medical ex penses). Pamietaj tylko, ze koszty opieki zdrowotnej sa ulga tylko w wymiarze, o jaki przekraczaja 7.5% Twojego adjusted gross income.
Przyklad: Dochod podlegajacy opodatkowaniu ojca przekracza $2,650, wiec z punktu widzenia IRS nie jest on "osoba na Twoim utrzymaniu", mimo ze pokrywasz ponad polowe jego wydatkow. Jezeli zaplaciles np. $1,500 za lekarstwa i wizyty u lekarza, to cala kwote mozesz traktowac jak swoje wydatki medyczne.
Pamietaj: Wydatki medyczne, to nie tylko koszty lekarstw, szpitala i honorarium lekarza. Do tej kategorii zaliczyc rowniez mozna skladki na ubezpieczenie zdrowotne, czesc skladek na ubezpieczenie od dlugotrwalej opieki (long-term care insurance), koszt remontu domu wynikajacy z potrzeb zdrowotnych, np. usuniecie progow czy rampa dla osoby na wozku inwalidzkim.
Wazne: Poczawszy od 1 stycznia 1998, bedziemy mogli odliczyc calosc kosztow dlugotrwalej opieki. Jezeli ktores z Twoich rodzicow cierpi np. na chorobe Alzheimera i przebywa w domu opieki, to koszt ten bedzie zaliczac sie do wydatkow medycznych. Rodzice naszymi pracownikami
Na koniec kwestia nigdy nie poruszana w publikacjach, zajmujacych sie finansami rodziny (personal finance), a niezmiernie wazna dla nas - imigrantow.
Problem: Babcia pracowala zarobkowo 8 lat, ale przerwala prace, by pomoc w wychowaniu wnukow. Mija rok za rokiem, babcia jest ciagle nieodzowna, ale obawia sie, ze nigdy nie bedzie miala juz sposobnosci ani sil na dopracowanie lat brakujacych do emerytury Social Security (potrzebnych jest co najmniej 40 kwartalow, czyli 10 lat) i ubezpieczenia dla osob starszych Medicare.
Rada: Zatrudnij babcie. Oczywiscie, nikt nie zabrania wlascicielowi sklepu czy innego biznesu zatrudnic swoich rodzicow, ale dobrze jest wiedziec, ze rodzicow moga zatrudnic rowniez przecietne osoby, czyli kazdy z nas, do opieki nad nieletnimi lub niepelnosprawnymi dziecmi.
Uwaga: Jezeli nie masz nieletniego lub niepelnosprawnego dziecka, nadal mozesz zatrudnic ojca lub matke, lecz sa oni wtedy uwazani przez IRS jako "rodzinni pracownicy" (family employees) i nie dotycza ich wtedy wplaty na Social Security, Medicare ani ubezpieczenie od bezrobocia. Te osoby nie moga zatrudnic rodzicow, by dorobili oni brakujace kwartaly Social Security.
Kto jest na naszym utrzymaniu?
Azeby zadeklarowac na zeznaniu podatkowym, ze ktos jest na naszym utrzymaniu (dependent) i otrzymac z tego powodu podatkowa ulge (exemptian); trzeba spelnic 5 warunkow:
Utrzymanie (support test). Podatntk musi pokrywac ponad 50% kosztow utrzymania (ubranie, wyzywienie, koszty przejazdow; rachunki medyczne itp.) Jezeli dwoch lub wiecej podatnikow ponosi koszty utrzymania pewnej osoby (mniej niz 5%; ale wiecej niz 10%), to jeden podatnik moze zadeklarowac te osobe jako dependent; ale pozostale musza wyrazic zgode. Nazywa sie to multiple support, Podatnicy, deklarujacy te osobe na utrzymaniu; moga sie zmieniac kazdego roku. Na przyklad; troje dzieci opiekuje sie rodzicami i kazde z nich pokrywa czesc kosztow utrzymania, to tylko jedno z nich moze zadeklarowac rodzicow na utrzymaniu (jako exemption). Dzieci rozwiedzionych rodzicow sa na utrzymaniu tego z nich, z ktorym mieszkaja Ulge podatkowa moze tez wziac osoba, u ktorej dzieci nie mieszkaja, ale musi miec pisemna zgode bylego wspolmalzonka i dolaczyc ja do rozliczenia.
Pokrewienstwo (relationship test). Osoba, ktora deklarujesz na swoim utrzymaniu, musi byc spokrewniona. Jezeli nie jest, ale mieszka z Toba caly rok; to mozna ja uwzglednic tylko wtedy, jezeli sa spelnione pozostale 4 warunki.
Dochod brutto (gross income test): Osoba, deklarowana jako bedaca na utrzymaniu, musi miec mniej dochodu niz wynosi ulga podatkowa (exemption); czyli za rok 1997 ponizej $2;650: Nie dotyczy to dzieci ponizej lat 19 lub mlodziezy studiujacej w pelnym wymiarze do lat 24.
Wspolmalzonek na utrzymaniu (married dependent test). Jezeli osoba na Twoim utrzymaniu rozlicza sie razem ze swoim wspolmalzonkiem (married filing jointly) spelnia pozostale 4 warunki; to mozna ja uznac za dependent tylko wtedy, jezeli rozlicza sie z podatkow tylko po to; by dostac zwrot nadplaconych podatkow (refund)
Obywatelstwo lub staly pobyt: Podatnik moze skorzystac z ulgi podatkowej (exemption) tylko wtedy; jezeli osoba bedaca na jego utrzymaniu jest obywatelem lub stalym rezydentem USA, Kanady badz Meksyku. Z tego wlasnie wzgledu nie mozna wstawiac jako exemption dzieci, ktore oczekuja na przyznanie im zielonej karty w Polsce czy w USA.
Artykul przedrukowano za zgoda Polskiego Poradnika "Sukces" - 255 Park Lane; Douglaston, NY 11363, tel. (718) 224 - 3492
