Choć giełda ostatnio trochę spadła, ciągle notuje ok. 10% zyskow za rok 1999. Czytelnicy, ktorzy czytają moje artykuły i czerpią z nich czasem inspirację, zacierają ręce widząc, jak ich fundusze powiernicze na nich pracują. Niemniej, prawidłowe zadbanie o nasze finanse polega nie tylko na wybraniu obiecującego funduszu i czekanie z założonymi rękami, lecz rownież na dywersyfikacji naszego portfela inwestycyjnego, obraniu prawidłowej strategii emerytalnej i podatkowej. Pomowmy dzisiaj o tym, co możemy uczynić, by zarobić więcej na inwestycjach i więcej zatrzymać w kieszeni.
Fundusze powiernicze
u Kupuj raczej bezprowizyjne fundusze powiernicze (no-load mutual funds).
Niektore fundusze powiernicze, zwane w Polsce powierniczymi, rozprowadzane sa przez maklerow, finansowych doradcow, ktorzy zarabiaja komisowe przewaznie w wysokosci od 3% do 5.75%. Nawet jezeli zainwestujesz bezposrednio w danym funduszu, zaplacisz taka sama prowizje. Badania statystyczne wykazaly, ze istnienie czy brak komisowego nie rzutuje w zaden sposob na jakosc funduszu. Dziala tak wiele doskonalych funduszy bezprowizyjnych, ze mamy wspanialy wybor i nie musimy przeplacac.
u Inwestuj tylko w fundusze powiernicze o dobrej kilkuletniej historii.
Choc przeszle osiagniecia nie gwarantuja dalszych sukcesow, ale zwieksza ich prawdopodobienstwo, bo swiadcza o kompetencji menadzera. Nie lec na gwiazdy jednego sezonu. Fundusz, ktory zablysl nagle w ostatnim roku, w przyszlym z pewnoscia nie powtorzy swego wyczynu. Sposrod ok. 11 tysiecy funduszy zawsze ktorys bedzie pierwszy, chocby przez przypadek.
u Unikaj funduszy powierniczych o duzych kosztach administracyjnych.
Wspolczynnik kosztow (expense ratio) odzwierciedla koszty prowadzenia dzialalnosci w stosunku do zasobow funduszu. "Skrzetny" fundusz nie trwoni twoich pieniedzy i mozesz spodziewac sie tam wiekszych zarobkow. Przeto wybieraj tylko fundusze obligacyjne o wspolczynniku kosztow ponizej 1% oraz fundusze inwestujace w akcje z expense ratio ponizej 2%.
u Unikaj funduszy, ktore licza sobie oplate zwana 12b-1 fee.
Oplata ta w wysokosci od 0.5% do 1%, pokrywa koszty reklamy i marketingu. 12b-1 na poziomie 0.5% przez 10 lat jest rownorzedna z zaplaceniem 5-procentowej prowizji!
u Lokuj pieniadze w fundusze powiernicze metoda automatycznego inwestowania i trzymaj je przez dlugi czas.
Polega to na regularnym przelewaniu ustalonej kwoty z konta bankowego na konto inwestycyjne w funduszu powierniczym. Dzieki temu kupowac bedziesz wiecej udzialow, gdy cena spadnie, a mniej, gdy cena udzialow wzrosnie. Przez to przecietna cena udzialu bedzie nizsza od biezacej. Metoda ta nazywa sie dollar-cost averaging i jest niezwykle skuteczna, bo na dodatek zmusza nas do finansowej dyscypliny. Na przyklad, gdybys inwestowal regularnie przez 15 lat 100 miesiecznie w Vanguard Index 500, twoje pieniadze uroslyby do kwoty 62,600, co daje roczny przyrost 14% od kwoty 18,000.
u Stosuj sie do zasad alokacji i dywersyfikacji portfela inwestycyjnego.
Alokacja polega na rozlozeniu pieniedzy w rozne kategorie papierow wartosciowych, jak akcje, obligacje, nieruchomosci, zloto i gotowka w zaleznosci od wieku i tolerancji na ryzyko inwestora. Dywersyfikacja natomiast polega na zakupie kilku, kilkunastu papierow w ramach danej kategorii, by nie stracic pieniedzy w razie zalamania kursu jednego z nich. Fundusze powiernicze umozliwiaja implementacje alokacji jak i dywersyfikacji.
Plany emerytalne
u Korzystaj z IRA!
Jest to konto emerytalne (Individual Retirement Account), a zarazem najlepsza metoda oszczedzenia na podatkach i akumulowania pieniedzy na starsze lata. Wielu Polakow nie korzysta z tego przywileju, bo nie w pelni rozumie zalety IRA. Nie kazdy tez wie, ze IRA wcale nie musi byc otwarte w banku. Moze byc w funduszu powierniczym czy u maklera. Otwarcie konta IRA w dobrym, sprawdzonym funduszu powierniczym inwestujacym w akcje i odkladanie tam po 2,000 rocznie moze urosnac po parudziesieciu latach do niebagatelnego majatku.
Uczestnicz maksymalnie w zakladowym programie emerytalnym, jezeli takowy masz w pracy. Pieniadze zlozone na konto 401(k) stanowia ulge podatkowa i rosna z odroczeniem zobowiazan podatkowych. Ponadto wiele zakladow pracy doklada do kazdego dolara wplaconego przez pracownika od 10 centow nawet do 2 dolarow. Obecnie mozesz odlozyc na konto 401(k) i odpisac od podatkow do 10,000 rocznie. Jezeli twoje przedsiebiorstwo doklada ci 50 centow, oznacza to natychmiastowy 50-procentowy zarobek inwestycji. Ale nawet jezeli twoje przedsiebiorstwo nic ci nie doklada, oszczednosci na podatkach sa bardzo duze. Powiedzmy, ze co miesiac odkladasz 200 przez 20 lat i twoj kapital rosnie z opoznieniem podatkow (tax deferred) w tempie 9% rocznie. Po 20 latach uzbiera ci sie 134,580. Te same 200 miesiecznie zarabiajace 9% z opodatkowaniem urosloby tylko do 70,830, zakladajac 28-procentowa stope podatkowa. Oczywiscie, po przejsciu na emeryture, gdy zaczniesz wybierac pieniadze, bedziesz musial zaplacic podatki, ale bedziesz wtedy w nizszym przedziale podatkowym i zaplacisz mniej niz zaplacilbys teraz.
u Inwestowanie w akcje
Jezeli kupujesz indywidualne akcje czy obligacje, korzystaj z uslug taniego maklera (super-discount broker). Nie otrzymasz tam zadnej finansowej porady, ale papiery wartosciowe kupisz czy sprzedasz o wiele taniej niz u maklera swiadczacego pelen zakres uslug (full-commission broker). Za kupno 100 akcji po 40 mozesz zaplacic od 5 u dyskontera do 100 u full-commission broker.
Jezeli inwestujesz w indywidualne akcje, skorzystaj z Dividend Reinvestment Plan (DRIP). Polega to na tym, ze inwestor moze kupic akcje bezposrednio od korporacji bez posrednictwa maklera i unikajac placenia prowizji. Metode te omawia szczegolowo Charles Carlson w swojej ksiazce Buying Stocks Without a Broker (McGraw Hill). Setki przedsiebiorstw ma program DRIP. Azeby zapisac sie do DRIP-u, w wiekszosci przypadkow pierwsze udzialy trzeba kupic za posrednictwem maklera.
Miej na uwadze podatki!
u Nie inwestuj bezpodatkowo, jezeli nie jestes w wysokim przedziale podatkowym.
Niektore osoby boja sie placenia podatkow tak panicznie, ze nie analizuja nawet swojej sytuacji. Bezpodatkowe instrumenty sa stosowne tylko dla osob w co najmniej 28-procentowym przedziale, szczegolnie jezeli mieszkaja w miejscach o wysokich podatkach stanowych i miejskich.
u Nie handluj nadmiernie swoimi papierami wartosciowymi.
Za kazdym razem, gdy sprzedasz cos z zyskiem, musisz zaplacic podatek od zyskow kapitalowych, co pomniejsza kapital. Ulokowanie pieniedzy w funduszu powierniczym czy akcjach na dluzszy czas daje efekt odroczenia platnosci podatkow. Na przyklad wartosc akcji moze wzrosnac z 10 do 20, a my wciaz nie zaplacilismy ani grosza podatku. Z urzedem podatkowym trzeba sie bedzie rozliczyc dopiero po sprzedaniu akcji. Dlatego nie oplaca sie sprzedac walorow, by kupic je potem za taka sama cene.
Z tego samego powodu korzystniejsze sa fundusze powiernicze, ktore nie handluja nadmiernie papierami wartosciowymi (with low portfolio turnover). Fundusze, ktore trzymaja akcje czy obligacje przez dlugi czas nie maja zyskow kapitalowych (capital gains), a przez to nie rozdzielaja ich pomiedzy udzialowcow w formie capital gains distribution i nie narazaja ich na placenie podatkow.
Jezeli jestes konserwatysta
Nie trzymaj zbyt duzo pieniedzy na koncie oszczednosciowym w banku, lecz raczej na koncie money market, ktory placi wyzszy procent, choc zmienny, zalezny od warunkow rynkowych. Jeszcze lepsze sa money market w funduszach powierniczych, zwane money funds. Dobrze jest otworzyc takie konto w firmie, gdzie kupujemy fundusze powiernicze, by dogodnie inwestowac (kupowac i sprzedawac udzialy w funduszu mozna wtedy przez telefon).
u Poszukaj najlepszego CD.
Jezeli jestes zwolennikiem kont terminowych (Certificates of Deposit), niekoniecznie zdawaj sie na oferte pobliskiego banku. Poszukaj najlepszego CD, bowiem procenty bywaja rozne. Nie, nie musisz przemierzac Stanow wzdluz i wszerz. Wystarczy kupic piatkowe wydanie dziennika The Wall Street Journal, gdzie wymieniane sa najlepsze konta terminowe. Jezeli masz konto u maklera, mozesz nabyc CD u niego, ale uwazaj, czy prowizja nie uczyni transakcji nieoplacalnej. Czesto klient nie placi komisowego, bo makler jest wynagradzany przez bank.
Azeby zorientowac sie w aktualnych roznych stopach procentowych, mozna odwiedziec witryne internetowa firmy zwanej Bank Rate Monitor (www.bankrate.com). Znalezc tam mozna najlepsze skonta oszczednosciowe, money market, konta terminowe, a takze najkorzystniejsze pozyczki.
u "Spietrzaj" CD.
Jezeli jestes zwolennikiem kont terminowych (Certificate of Deposit - CD), to sprobuj metody "spietrzania" certyfikatow. Polega to na tym, ze wykupujesz certyfikaty o roznej dlugosci, ktore beda konczyc sie w regularnych odstepach czasu, np. co rok. Gdy zaczna wygasac, odnow je na sredni termin: 2 i pol lub 5 lat. Dzieki temu bedziesz mial pieniadze do dyspozycji co roku, lecz przynosic one beda wyzsze procenty od rocznych CD.
Nade wszystko, mily Czytelniku, radze uczyc sie swiata domowych finansow. Jest to fascynujaca dziedzina, a jej znajomosc poplaca.
