Gielda spadla. Pora inwestowac teraz
Najburzliwszym tygodniem w historii gieldy NASDAQ, na ktorej obraca sie przede wszystkim akcjami spolek wysokiej technologii, byl ten od 10 do 14 kwietnia. NASDAQ Composite, wskaznik mierzacy te gielde, spadl z 4,446.45 do 3,321.3 punktu - o 25.3% i to tylko w przeciagu pieciu dni. Stateczny Dow Jones Industrial Average stracil tylko 7.3% w tym tygodniu - w samym tylko piatku obsunal sie o katastrofalne 618 punktow (5.66% jego wartosci).
Powodem zalamania gieldy byl raport Departamentu Pracy, ktory oznajmil, ze ceny towarow detalicznych (po odrzuceniu zywnosci i paliwa) wzrosly w marcu o 0.4%, o wiele wiecej niz przewidywali ekonomisci, co moze byc oznaka inflacji. Wiadomosc ta spowodowala, ze inwestorzy zaczeli gwaltownie pozbywac sie akcji, szczegolnie spolek wysokiej technologii, wzmagajac znizkujacy trend. Od 10 marca, gdy gielda osiagnela szczyt, wiele akcji stracilo 30, 40, nawet 60% swojej wartosci. Znacznie pospadaly rowniez fundusze powiernicze.
Ten tydzien przyniosl poprawe. Poniedzialek i wtorek przyniosly zwyzke o kilkanascie procent i byly najlepszymi dniami w historii NASDAQ.
Pora na wyciagniecie wnioskow. Glownym z nich jest fakt, ze pora na inwestowanie jest teraz. Giedla moze nadal wahac sie znacznie i nie jest wykluczone, ze siegnie glebszego dolka, ale spadek NASDAQ z 5,100 punktow do 3,300 stanowi okazje do zakupow, ktora nieszybko moze sie powtorzyc.
Drugim wnioskiem jest ten, ze kazdy inwestor powinien stosowac sie do wyprobowanych przez czas zasad madrego inwestowania, ktore dzisiaj przypomne.
Alokacja i dywersyfikacja
Pieniadze kazdego z nas powinny spoczywac w mieszance papierow wartosciowych, skladajacej sie z akcji, obligacji, gotowki, nieruchomosci ( Real Estate Investment Trust - jesli nie mamy domu lub mieszkania), i moze troche zlota (ja je wole na palcu). Procentowa alokacja walorow zalezy od czasu, na jaki inwestujemy, naszego wieku i tolerancji na ryzyko. Obrane rodzaje papierow wartosciowych nastepnie dywersyfikujemy. Pakiet akcji powinien obejmowac w odpowiednim procencie mniejsze, wieksze i duze spolki dzialajace w roznych sektorach gospodarki, amerykanskie i zagraniczne. Pakiet obligacji rozkladamy na obligacje rzadowe, corporate investment grade czy high yield. Najlatwiej jest ustawic swoj portfel inwestycyjny przy pomocy funduszy powierniczych.
Zasady prawidlowej konstrukcji portfela opisuje dokladnie w ksiazce pt. "Jak inwestowac w fundusze powiernicze". Odpowiednia alokacja i dywersyfikacja jest kluczem do sukcesu. Jezeli bedzie spadac gielda, to obligacje i REITs posluza jako poduszka asekuracyjna. Gdy kulec beda akcje malych spolek (jak bylo w ostatnich paru latach) - duze moga sprawowac sie lepiej. Gdy cierpi np. sektor wysokiej technologii, ma sie dobrze resort finansowy czy ochrony zdrowia.
Stawiaj na jakosc
Unikaj spekulacyjnych akcji, np. internetowych. Szczypta Internetu nie zaszkodzi, ale tylko szczypta, bo ceny spolek internetowych fruwaja w stratosferze. Wybierajac nowe fundusze albo zamieniajac posiadane, ogranicz aggressive growth na rzecz spokojniejszej kategorii long-term growth czy growth and income. Te rodzaje funduszy powierniczych inwestuja w duze, silne, wyprobowane spolki. Oto przyklady:
- Vanguard U.S. Growth, 800-523-7731,
- Fidelity Equity Income II, 800-544-8888,
- Janus Growth Income, 800-525-8983.
Stateczne fundusze podlegaja umiarkowanej fluktuacji. Ponadto maja walory rozlozone w roznych sektorach gospodarki.
Nie inwestuj jednoczesnie duzej kwoty
Jezeli do tej pory przygladales sie gieldzie i teraz masz chec w nia wskoczyc - uczyn to stopniowo. Deponuj po pare tysiecy miesiecznie, a w przypadku wiekszej kwoty - rozloz ja na caly rok. W ten sposob kupisz wiecej udzialow w dolkach gieldy, a mniej w gorkach i zarobisz nawet wtedy, gdy na koniec roku gielda znajdzie sie na tym samym poziomie, co teraz.
Faktem jest, ze teraz, po spadku gieldy, akcje sa na wyprzedazy i warto zainwestowac jednorazowo nawet do jednej trzeciej pieniedzy.
Nie wskakuj w gielde, gdy sie na niej nie znasz
Wiele osob od wielu lat nie moze sie zdecydowac na inwestowanie i z rozzaleniem obserwuje, jak inni robia pieniadze. Gdy widza wyjatkowo duza zwyzke, decyduja sie w koncu i... wskakuja do odjezdzajacego pociagu. Po duzych skokach gielda najczesciej cofa sie na jakis czas. Nowicjusze widza straty i pospiesznie likwiduja swoja inwestycje w samym dolku.
Rownie niekorzystne jest wykupienie przypadkowego funduszu na zasadzie, ze " musze przeciez gdzies zaczac". Fundusz ten moze byc gwiazda ostatniego sezonu, albo rekomendowany przez przypadkowego sprzedawce.
Wniosek: Nie kupuj tego, czego nie rozumiesz.
Zachowaj zimna krew
Gdy masz juz wybrany pakiet funduszy powierniczych czy indywidualnych akcji - nie pozbywaj sie ich w dolkach giedly! Szczegolnie unikaj transakcji na kontach opodatkowanych, gdyz zaplacisz duze podatki od naroslych zyskow.
Rada: W dolkach gieldy (spadkach od 10% i wiecej) trzeba kupowac z gory obrane akcje spolek o dobrej jakosci. Ale latwo to powiedziec, a trudno zastosowac. Gdy wali sie gielda, nasz instynkt samozachowawczy nakazuje ucieczke. Nie bedziemy mieli takich dylematow, jezeli zastosujemy program automatycznego inwestowania, czyli zlecimy funduszowi powierniczemu, by regularnie, raz w miesiacu pobieral pieniadze z konta bankowego i kupowal udzialy wybranego funduszu.
Przyklad: Ktos, kto wyzbyl sie swoich funduszy w ubiegly piatek, gdy walila sie gielda, obserwuje teraz, jak zwyzkowaly one juz o kilkanascie procent, a on pozostal z gotowka.
Unikaj tradingu
Dlaczego nie sprzedac funduszy (akcji) w gorce i odkupic potem taniej? Wzgledy podatkowe, to jedna przyczyna, a druga to ta, ze nigdy nie wiadomo, kiedy jest gorka, a kiedy dolek. Statystyka wykazuje, ze market timing jest bardzo trudny. Przekonalo sie o tym wielu aktywnych inwestorow, ktorzy sprzedaja spadajace akcje i nie nadazaja ich odkupic. Potem jest im bardzo trudno zdecydowac sie na ponowny zakup papierow po wyzszej cenie.
Wniosek: Kup i trzymaj ( buy and hold). W ten sposob rosna fortuny. A dokladaj pieniadze metoda automatycznego inwestowania.
