W kazdym wieku warto planowac przed zawarciem malzenstwa. Szczegolne zastanowienie jest stosowne wtedy, gdy jest to kolejny zwiazek, jest sie w srednim lub starszym wieku i ma sie juz pewien materialny dorobek.
Przeanalizuj sytuacje finansowa
Waznym krokiem w przygotowaniu do malzenstwa jest analiza wplywu zwiazku na Wasza sytuacje finansowa.
Sugestia:
Przedyskutuj ze swoim partnerem miedzy innymi nastepujace kwestie:
- zrodla dochodu;
- wasze wydatki, jako pary malzenskiej;
- obecne zobowiazania wzgledem innych osob (dzieci, ex-malzonkow, rodzicow): alimenty, lozenie na studia itp.;
- gdzie bedziecie mieszkac i co zrobicie z obecnymi mieszkaniami/domami;
- jak Wasz zwiazek wplynie na swiadczenia Social Security;
- plany emerytalne i jak bedziecie razem oszczedzac na przyszlosc.
Zamieszkanie razem moze byc praktycznym krokiem, gdyz utrzymywac bedziecie jedno mieszkanie lub dom, ale z drugiej strony moze miec inne niespodziewane implikacje.
Kwestie dziedziczenia
Malzonkowie moga dawac sobie nawzajem nieograniczone darowizny i zostawiac nieograniczone spadki bez koniecznosci placenia podatkow od darow czy spadkow. Warunkiem jest tylko, by byli obywatelami amerykanskimi. Podatek od masy spadkowej ( estate tax)placony jest dopiero po smierci ostatniego z malzonkow.
Jezeli nie chcesz zostawic swego majatku partnerowi, to nie pobieraj sie. Twoj malzonek bedzie po Tobie dziedziczyl i nie mozesz temu zaradzic, nie wymieniajac go w testamencie! Pozostaly przy zyciu malzonek ma do wyboru: albo Twoj zapis testamentowy, albo zasady dziedziczenia ustawowego. W stanie Nowy Jork, na przyklad, wdowa (wdowiec) upowazniona jest do otrzymania co najmniej $50 tys. plus polowa majatku. Azeby dorobek Twego zycia (dom, biznes, inwestycje) przeszedl w rece Twoich dzieci (nie partnera, a po jego smierci jego rodziny), spisz umowe przedmalzenska.
Umowa przedmalzenska
Umowa przedmalzenska ( Prenuptial Agreement) jest umowa, w ktorej dwoje ludzi uzgadnia, jak ich majatek bedzie podzielony w przypadku rozwodu lub smierci. Umowe mozna tez spisac juz po slubie, nazywa sie ona wtedy Postnuptial Agreement.
Dla niektorych osob umowa malzenska jest tematem bardzo drazliwym. Trzeba jednak pamietac, ze w dojrzalym wieku, szczegolnie gdy ma sie znaczny dorobek i skomplikowana sytuacje rodzinna, warto poczynic pewne ustalenia z gory, by uniknac konfrontacji i nieporozumien w przyszlosci. Warto skonsultowac sie w tej sprawie z kompetentnym prawnikiem.
Problem:
Czasami umowy przedmalzenskie i malzenskie sa podwazane w sadzie przez wspolmalzonkow, ktorzy roszcza, ze nie rozumieli, co podpisuja.
Kto zyskuje swiadczenia Social Security?
Jezeli zawrzesz zwiazek malzenski z kims, kto pobiera wlasna emeryture Social Security, to i Ty mozesz dostawac 50% jego emerytury, nawet jezeli nie masz wypracowanej wlasnej, pod warunkiem, ze:
- bedziesz z nim w zwiazku co najmniej rok lub bedziesz matka/ojcem jego nieletniego dziecka;
- osiagniesz wiek 65 lat (w wieku 62 lat mozesz dostawac 37.5% emerytury wspolmalzonka).
Jezeli masz wypracowana wlasna emeryture, ktora wynosi wiecej niz polowa swiadczen wspolmalzonka, to bedziesz ja nadal pobierac.
Kto traci swiadczenia Social Security?
Przestroga:
Jezeli starsze osoby pobieraja swiadczenia Social Security na konto poprzedniego wspolmalzonka, to moga je stracic, jezeli wyjda powtornie za maz (ozenia sie).
- Poprzednie malzenstwo zakonczylo sie rozwodem
Po rozwodzie ze wspolmalzonkiem, ktory wypracowal emeryture Social Security, mozesz pobierac swiadczenia na jego konto poczawszy od wieku 62 lat, jezeli byles w zwiazku malzenskim co najmniej 10 lat. Tracisz ten przywilej, jezeli wyjdziesz ponownie za maz (ozenisz sie), chyba ze Twoj drugi wspolmalzonek pobiera swiadczenia jako wdowa, wdowiec, matka lub ojciec. Jako rozwodka (rozwodnik) mozesz rozpoczac pobieranie swiadczen, jezeli Twoj byly wspolmalzonek albo ukonczyl 62 lata (niezaleznie, czy przeszedl na emeryture czy nie) albo pobiera rente inwalidzka Social Security. Jezeli Twoj ex-malzonek ukonczyl 62 lata, ale nie przeszedl na emeryture, wtedy mozesz pobierac swiadczenia dopiero 2 lata po rozwodzie.
- Poprzedni wspolmalzonek zmarl
Jezeli Twoj byly wspolmalzonek zmarl, mozesz otrzymywac swiadczenia wdowie ( survivors benefits) na takiej samej zasadzie, co zona lub maz, pod warunkiem, ze byles w zwiazku malzenskim co najmniej 10 lat. Jezeli ponownie wyjdziesz za maz przed ukonczeniem 60 lat, tracisz prawo do swiadczen do czasu zakonczenia drugiego malzenstwa. Ponowny zwiazek malzenski po ukonczeniu wieku 60 lat nie pozbawi Cie wdowich swiadczen.
Jezeli pobierasz wlasna, wypracowana przez siebie emeryture, to stan cywilny nie ma wplywu na jej wysokosc.
Uwaga:
Renta rozwodki (rozwodnika) wynosi tylko 50% emerytury meza, a renta wdowy (wdowca) jest wyzsza, bo wynosi 100%. Jezeli nie masz wypracowanej wlasnej emerytury, to po slubie mozesz liczyc tylko na 50% emerytury drugiego wspolmalzonka. Przekalkuluj, czy formalizacja zwiazku oplaca Ci sie.
Rada:
Przepisy moga byc skomplikowane, wiec warto zasiegnac szczegolowych informacji w najblizszym urzedzie Social Security, tel. 800/772-1213.
Znaj konsekwencje wspolwlasnosci majatkowej
Po slubie zechcesz pewnie polaczyc niektore konta bankowe czy kupic dom na obydwa nazwiska. Skoro te kroki maja duzy wplyw na sposob dziedziczenia majatku i jego podzialu w razie ew. rozwodu, nalezy rozumiec rodzaje wspolwlasnosci, ktore wyjasnimy pokrotce na przykladzie kont bankowych.
- Wspolwlasnosc majatkowa laczna ( joint tenancy with the right of survivorship)
Kazdy wspolwlasciciel ma pelny dostep do konta i moze dowolnie nim obracac. Po smierci pieniadze przechodza bezposrednio na rzecz wspolmalzonka z pominieciem probacji.
Uwaga:
To prawo dziedziczenia nie moze byc zmienione testamentem.
- Tenants in common moga posiadac konto czy dom w nierownej proporcji (np. jedna osoba 1/3 domu, a druga 2/3)
Gdy jeden wspolwlasciciel umiera, jego udzial przechodzi nie na drugiego wspolwlasciciela, lecz na jego spadkobiercow, wyszczegolnionych w testamencie (lub zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego, jezeli nie ma testamentu).
- Istnieje jeszcze community property , uznane w osmiu stanach wsrod nich: Arizona, California, New Mexico, Texas i Washington. Opis tej formy wlasnosci i dokladne omowienie wszystkich innych znajda Panstwo w ksiazce Testamenty i ostatnie dyspozycje.
Uaktualnij zapis beneficjentow
Wiele rodzajow kont finansowych, planow emerytalnych i polis wymaga podania spadkobiercy ( beneficiary designation) . Skoro zapis beneficjenta decyduje, jak pieniadze i walory beda rozdysponowane po Twojej smierci, powinienes uaktualnic go po slubie w pierwszej kolejnosci.
Skontaktuj sie z bankiem, funduszem powierniczym, maklerem i agentem ubezpieczeniowym i zapytaj o precedure. Najprawdopodobniej finansowa instytucja przesle Ci nowy formularz Beneficiary Designation Form (zwany niekiedy Transfer on Death Form), ktory wypelniasz, podpisujesz i odsylasz. Pamietaj, by zatrzymac sobie kopie.
Nieco inne przepisy dotycza kont maklerskich. Przeczytaj rozdzial 7.4. w ksiazce Testamenty i ostatnie dyspozycje.
Uwaga:
Usuniecie nazwiska bylej zony jako beneficjentki programu emerytalnego bywa bardziej klopotliwe, o czym ponizej.
Beneficjenci 401(k)
Powiedzmy, ze masz w pracy program 401(k), gdzie na beneficjenta jest wyznaczona pierwsza zona, z ktora sie rozwiodles. Jezeli chcesz teraz beneficjentem uczynic druga zone, to musisz uzyskac pisemne zezwolenie pierwszej polowicy z poswiadczonym podpisem. Zapytaj administratora planu emerytalnego, jaka jest wymagana procedura.
Powinienes byc rowniez swiadom, czy na puli emerytalnej Twojej albo nowego wspolmalzonka nie spoczywa Qualified Domestic Relations Order, jako konsekwencja minionego rozwodu. QDRO to nakaz sadowy dajacy po rozwodzie prawo do czesci emerytury ex-malzonkowi czy dziecku.
Beneficjenci IRA
Beneficjenta konta IRA mozesz zmienic bez problemu, bez potrzeby uzyskania pozwolenia poprzedniego spadkobiercy.
Slub moze wplynac na Twoje IRA wtedy, gdy juz rozpoczales wybieranie pieniedzy z IRA (dozwolone po ukonczeniu 59.5 roku, a obowiazkowe po 70.5 roku), bazujac wysokosc wyplat na przewidywanej dlugosci zycia swojego i bylego wspolmalzonka. Teraz wysokosc wyplat powinna byc przeliczona ponownie. Wiecej informacji znajdziesz w publikacji IRS Publication 590, Individual Retirement Arrangements ( 800/TAX-FORM).
Przepisy pozwalaja na to, aby wdowa/wdowiec przejela emeryture zmarlego jako swoja, a nawet wyznaczyla wlasnych beneficjentow, a przez to utrzymala przywileje podatkowe bardzo dlugo.
Inne pension plans
Jezeli masz tradycyjna emeryture zakladowa ( pension plan) , to przechodzac na emeryture musisz zadeklarowac, czy wyplata ma trwac do smierci Twojej ( single life) czy smierci ostatniego z Was ( joint life) . Wersja single life daje wyzsze miesieczne swiadczenia, ale ustana one po Twoim odejsciu, zostawiajac wspolmalzonka bez finansowego zabezpieczenia. Wersja druga wyplaci mniej, ale przez dluzszy czas. Gdy rozpoczniesz pobieranie swiadczen, ta decyzja jest nieodwolalna.
Wspolmalzonek jest automatycznie beneficjentem niektorych pension plans i profit sharing plans, a dystrybucja kwoty przekraczajacej $5,000 wymaga jego pisemnej zgody.
Oszczedzanie na emeryture
Programy emerytalne nie zawsze sa wystraczajace, a wiele osob ich nie posiada wcale. Wtedy jedynym zabezpieczeniem zlotej jesieni zycia sa wlasne oszczednosci. Zaoszczedzona kwota na emeryturze powinna zostac zainwestowana tak, by dala strumien dochodu, potrzebnego do pokrycia zyciowych potrzeb.
Srednia dlugosc zycia wydluza sie i przecietny rentier powinien liczyc, ze spedzi na emeryturze co najmniej 20 lat. Do tego trzeba wziac pod uwage, ze kobiety zyja dluzej od mezczyzn.
Wniosek:
Jezeli jestes w sile wieku, policz, ile bedziesz potrzebowal na emeryturze i zacznij oszczedzac i inwestowac tak, abys osiagnac finansowy cel.
Rada:
Siegnij po numer 223. Poradnika z listopada 1998 roku, gdzie zamieszczony jest artykul pt. Jak budowac majatek, by nadrobic stracony czas.
Sprzedaz domu
Polaczenie dwoch gospodarstw domowych czasami wymaga sprzedania jednego domu. Przepisy podatkowe zwalniaja od podatkow zyski zrealizowane po sprzedazy domu bedacego podstawowym miejscem zamieszkania. Zwolnienie to wynosi $250,000 dla osoby samotnej i $500,000 dla malzenstwa. W skrocie nazywa sie zwolnieniem " 250,000/500,000".
Azeby zakwalifikowac sie do zwolnienia podatkowego, dom musi byc podstawowym miejscem zamieszkania ( principal residence) . IRS uwaza za principal residence dom, ktory podatnik posiadal na wlasnosc i mieszkal przez 2 lata w ostatnich 5 latach. Tak wiec, jezeli wyprowadziles sie ze swego domu i sprzedales go 3 lata pozniej, kwalifikujesz sie ciagle do podatkowego zwolnienia.
Jak bylo:
Przez lata podatki z zyskow po sprzedazy domu nie byly dluzne, jezeli wlasciciel nabywal drugi dom o wartosci rownej lub wiekszej. Na koniec tylko $125,000 zyskow bylo chronione przed podatkami dla osob, ktore ukonczyly 55 lat. Przywilej ten przyslugiwal tylko raz. Stare przepisy zezwalaly na zwolnienie podatkowe w wysokosci $125,000 tylko raz w zyciu podatnika, natomiast nowa ulga przysluguje raz na dwa lata.
Przyklad:
Masz wlasny dom, ktory postanowiles sprzedac po zawarciu drugiego zwiazku. Unikasz podatkow, bo dom byl Twoja rezydencja. Z nowa polowica kupujesz dom, ktory po paru latach tez sprzedajecie, by przeniesc sie na Floryde. Ulga podatkowa przysluguje Ci po raz wtory. Gdy po paru latach we wlasnym domu na Florydzie postanowicie przeniesc sie do Polski, unikniecie podatkow po raz trzeci.
Wiecej informacji na ten temat mozna znalezc w artykule Zwolnienie od podatkow po sprzedazy domu w numerze 136. Poradnika.
Uaktualnij testament
Testament jest Twoim najwazniejszym osobistym dokumentem, gdyz precyzuje Twoje zyczenia na wypadek smierci. Mimo to wiele osob zapomina uaktualnic testament po slubie.
Jezeli nie masz jeszcze spisanej swojej ostatniej woli, to poczatek nowej drogi zyciowej jest najlepsza pora.
Jezeli umrzesz bez testamentu, wtedy prawo Twego stanu, a nie Ty, zdecyduje o podziale Twojego majatku.
Planowanie spadkowe
W przypadku drugiego malzenstwa sprawy majatkowe bywaja skomplikowane. Wynikaja one z checi pozostawienia majatku w swojej rodzinie, a nie w rodzinie drugiego wspolmalzonka.
Przyklad:
Panstwo Nowakowie pobrali sie po piecdziesiatce. On ma dwoje doroslych dzieci z pierwszego malzenstwa, a ona - corke. Wiekszosc majatku wniosl pan Nowak, ktorego dorobil sie wraz ze swoja pierwsza zona. Teraz, robiac plany na przyszlosc, jest w klopocie. Chce zabezpieczyc jak najlepiej druga zone na wypadek swojej smierci, lecz rowniez chce, aby rodzinna fortuna zostala w rekach jego dzieci z pierwszego malzenstwa.
Rozwiazaniem moze byc trust zwany marital property control trust, ktory ogranicza prawa drugiego wspolmalzonka. Zamozni czytelnicy powinni porozmawiac z prawnikiem specjalizujacym sie w planowaniu spadkowym ( estate planning) .
