Jak ochronić majątek przed pozwami sądowymi?

Dlaczego możemy być

pozwani do sądu?

Majątek można stracić znacznie szybciej, niż się go zdobyło. Nowo­przybyli nie muszą się martwić och­roną majątkową, bowiem nie mają nic do stracenia. Osoby zasiedziałe natomiast, które dorobiły się domu, biznesu i oszczędności muszą zasta­nowić się, jak ochronić swój stan po­siadania.

Ochrona majątkowa jest obszerną i skomplikowaną wiedzą, bowiem obejmuje takie dziedziny jak finanse, podatki, ubezpieczenia, kredyty, pro­gamy emerytalne, biznes, a do tego różne dziedziny prawa: prawo mająt­kowe, upadłościowe, rodzinne, roz­wodowe, spadkowe, konsumenckie itp.

Fachowcami od ochrony majątko­wej są prawnicy o specjalizacji asset protection albo lawsuit protec­tion. Ich zadaniem jest takie ustawienie majątku klienta, by nie był on narażony na cudze zakusy.

Co nam zagraża?

Oto okoliczności, które mo­gą pociągnąć za sobą duże stra­ty finansowe, przed którymi chcemy się obronić.

- ‑nadmierne podatki (docho­dowe, kapitałowe),

- ‑ collection agency,

- ‑długi wynikłe z choroby, nieszczęśliwych wypad­ków, utraty pracy,

- ‑reposession, czyli odebra­nie mienia za długi,

- ‑foreclosure, czyli odebranie do­mu,

- ‑bankructwo, upadek firmy,

- ‑pozew sądowy zakończony naka­zem płatności,

- ‑rozwód,

- ‑długotrwała niedołężność

- ‑śmierć, a w jej rezultacie podatki spadkowe,

- ‑konsekwencje nieprawidłowo sporządzonego testamentu.

Powody pozwów sądowych

Ażeby pozwano nas do sądu wca­le nie musimy dokonać jakiegoś wy­kroczenia, szkody albo dopuścić się ja­kiegoś zaniedbania.

Oto podstawowe powody pozwów sądowych, które mogą nas zrujnować bez żadnej winy z naszej strony:

- ‑Rozwód.

- ‑Czynności naszego pracowni­ka. Na przykład zatrudniony przez nas pracownik dopuścił się napasto­wania seksualnego (sexual haras­sment), a ofiara pozywa do sądu pra­codawcę.

- ‑Wypadki gości w naszym do­mu lub osób pracujących w naszym domu, a zatrudnionych przez innych.

- ‑Współwłasność majątkowa, gdy osoba, z którą mamy wspólne konto jest pozwana do sądu (współ­małżonek, dziecko).

- ‑Posiadanie przedmiotów ma­jątkowych. Na przykład jako właściciel nie­ruchomości odpowiadamy za wszy­stko, co złego może się przydarzyć.

- ‑Zaangażowanie w spółkę par­tnerską (partnership), np. W zespole lekarskim czy denty­stycznym. Gdy jeden z lekarzy jest pozwany do sądu o zanie­dbanie zawodowe, swoim ma­jątkiem odpowiada drugi.

- ‑Służenie jako corporate officer lub director. Na przykład, żona lekarza, która jest w zarządzie jego korporacji, od­powiada swoim majątkiem za jego zaniedbania.

- ‑Implied corporate offi­c er, czyli osoba pracująca w charakterze oficera spółki, choć nie jest nią na papierze. Ja przykład - żona pomaga w prowadzeniu rachunków, więc działa jako sekretarz spółki (secretary) albo skarbnik (treasurer).

- ‑Ubezpieczenie może nie obejmować danej sytuacji! Nawet gdy starasz się nie być narażonym na cu­dze roszczenia i adekwatnie się ubezpieczysz, może się okazać, że polisa nie pokrywa danej szkody.

Mamy pieniądze

Dlaczego jesteśmy narażeni na pozwy sądowe ludzi, szukających łatwego zarobku? Bo mamy pienią­dze! Żaden rozsądny prawnik nie weźmie sprawy przeciwko komuś, kto nie ma grosza przy duszy!

Na realne niebezpieczeństwa narażony jest każdy biznesmen. Klient może poślizgnąć się przed jego skle­pem, pracownik pozwać do sądu o dyskryminację, kontrahent domagać się zadośćuczynienia za niedotrzy­manie warunków kontraktu itp, itd. Lekarze, dentyści, architekci są po­ważnie zagrożeni pozwami o zanie­dbania zawodowe. Ale nawet prze­ciętni, spokojni ludzie niespodzianie dla samych siebie mogą się przekonać, że nie trzeba wcale być win­nym, by płacić! I to płacić dużo. Nie dość, że ktoś może otrzymać rekompensatę za poniesioną szkodę, ale również ubiegać się o zwrot kosztów leczenia, rehabilitacji, straconych zarobków i poniesionych strat materialnych. W niektórych przypadkach sąd może również zasądzić rekompensatę za ból i cierpienia moralne. A nawet, jeżeli w sądzie wygramy, to będziemy musieli zapłacić tysiące dolarów prawnikowi.

Samo życie: Zatrudniamy majstra (kontraktora) do wymalowania do­mu. Uzgodniliśmy cenę i do głowy nam nie przyszło, by pytać o coś więcej. W trakcie pracy jeden z ma­larzy spadł z rusztowania i poważnie uszkodził sobie kręgosłup. Kontrak­tor nie miał wyku­pionego ubezpie­czenia Workers" Compensation, więc prawnik poszkodowanego ma­larza dobiera się nam, zleceniodaw­cy, do skóry. Majster z niejednego pieca jadł chleb i na wypadek takich i innych zajść jest niewypłacalny (jud­gement proof), bo nie ma pieniędzy na własne nazwisko. My natomiast jesteśmy łatwiejszą ofiarą: mamy stałą pracę, konto w banku i przede wszystkim, dom.

Nasze pieniądze

jest łatwo ściągnąć

Jeżeli przegramy w sądzie, to będziemy musieli płacić, a gdy odmówimy, to należność zostanie nam ściągnięta z następujących źródeł:

- konto bankowe,

- konto inwestycyjne,

- wynagrodzenie w pracy,

- czynsze kamienicy,

- obciążenie nieruchomości, itp.

Skoro spokojna, pracująca osoba ma źródło dochodu i majątek na swoje nazwisko, egzekucja należności od niej jest bardzo prosta. Dlatego też musimy odpowiednio zabezpie­czyć się na każdą ewentualność cudzych roszczeń. Pamiętajmy, że jeszcze żadna bitwa nie została wygrana tylko dzięki dobrej defensywie.

System prawny

przeciwko nam

Amerykański system prawny zachęca lu­dzi do wszczynania spraw sądo­wych, gdyż niczym oni nie ryzykują.

- ‑Za sprawy wypadkowe adwoka­ci pobierają honorarium dopiero po wygraniu sprawy w wyso­kości od 30% do 40% odszkodo­wania. Wysokość ta jest ustawo­wo uregulowana przez prawo stanowe.

- ‑W Stanach jest nadmiar praw­ników. Szukając biznesu, przyj­mą oni każdą sprawę, która daje szansę na zarobek i dołożą sta­rań, by dobrać się ewentualnej ofierze do skóry.

- ‑Przegrywamy, nawet jeżeli sąd orzeknie za naszą niewinnością, gdyż przyjdzie nam pokryć ho­norarium prawnika. W przypad­ku przegrania sprawy sądy nie nakazują pieniaczom zwrotu nie­winnie pozwanej osobie kosztów postępowania sądowego.

Plan majątkowy

Społeczeństwo amerykańskie jest bardzo pienia­ckie. Wzrost liczby sporów prawnych w USA spowodowany został nadmiarem prawników, sposobem ich rekompensaty (procent od wygranego odszkodowania), systemem prawnym przychylnym dla powodów i wielkimi odszkodo­waniami karnymi (punitive damages) przyznawanymi przez ławy i przysięgłych. W takim klimacie ochrona majątku (asset protection) przed roszczeniami innych staje się palącym problemem, szczególnie dla osób majętnych albo prowadzących praktyki zawodowe lub biznesy.

Plan ochrony majątkowej

Plan ochrony majątkowej zależy od stopnia naszego narażenia na cudze roszczenia, naszej zamożności oraz od rodzaju posiadanych przedmiotów majątkowych. Zupełnie inaczej powinien wyglądać plan majątkowy lekarza narażonego na procesy o zaniedbanie zawodowe (malpractice), a inaczej spokojnego urzędnika państwowego, który jest bardziej zainteresowany planowaniem spadkowym niż kredytowym.

Bezpieczne

czy narażone przed­mioty majątkowe

Bezpieczne przedmioty mająt­kowe to takie, które z racji swego charakteru nie są wystawione na pozwy sądowe.

Do bezpiecznych przedmiotów majątkowych należą:

- ‑depozyty bankowe, fundusze powiernicze, akcje i obligacje;

- ‑dom będący naszym miejscem zamieszkania;

- ‑polisy ubezpieczeniowe mające wartość pieniężną (cash value).

Narażone przedmioty majątko­we to:

- ‑biznes lub praktyka zawodowa;

- ‑kamienica, w której wynajmujemy mieszkania lub inna nieru­chomość komercyjna;

- ‑nieruchomości, samochody i inne walory trwałe należące do biznesu.

Formy posiadania majątku

Bezpieczne walory możemy trzy­mać:

- ‑bezpośrednio na własne nazwisko, jeżeli stan naszego majątku jest umiarkowany i nie jesteśmy narażeni na pozwy sądowe;

- ‑za pośrednictwem Living Trust, jeżeli zależy nam na uniknięciu probacji czy na ochronie przed skutkami niepełnosprawności.

- ‑za pośrednictwem Limited Partnership lub Family Limited Partnership, by ograniczyć ryzyko wynikające pozwów sądowych.

Jeżeli mamy walory narażone na cudze roszczenia, to stosujemy się do następujących zasad:

- ‑Prowadzimy biznes za pośred­nictwem korporacji, żeby uniknąć osobistej odpowiedzialności.

- ‑Biznes nie powinien być właścicielem używanych nieruchomości, samochodów czy maszyn, gdyż mogą być one zajęte za długi.

Te przedmioty majątkowe powin­ny być posiadane (bezpośrednio, a najlepiej za pośrednictwem LP) przez współmałżonka lub dzieci, które nie są zaangażowane w firmie. Współmałżonek lub dzieci leasują walory biznesowi w zamian za płatności, które są dla firmy ulgą podat­kową.

Instrumenty

do planowania majątkowego

W planowaniu majątkowym pomocne są następujące instrumenty:

- ‑polisy ubezpieczeniowe - na życie i od odpowiedzialności cywilnej,

- ‑konta emerytalne (gualified retirement plans) - patrz książka Amerykańskie emerytury.

- ‑transfer majątku (darowizny),

- ‑podział mienia między małżonkami (marital property division),

- ‑trusty krajowe i zagraniczne.

Ubezpieczenie od odpowiedzial­ności

Zanim omawiać będziemy różne, często egzotyczne i drogie w imple­mentacji metody zabezpieczenia ma­jątku, warto podkreślić, że najtańszą i najsku­tecz­niejszą metodą jest wyku­pienie polisy od odpowiedzialności cywilnej (liability insurance). Wiele osób tworzy skomplikowane trusty czy spółki komandytowe, przenosi pieniądze za granicę, kombinuje, pła­ci tysiące dolarów prawnikom i księ­gowym, zapominając o stosownym ubezpieczeniu.

Polisy dla każdego:

Oto zasadni­cze formy ubezpieczeń, które mogą pomóc przeciętnej osobie w ochronie jej dorobku:

- ‑ubezpiecznie samochodowe (car insurance),

- ‑ubezpieczenie domu (homeow­ner"s insurance),

- ‑dodatkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności wykupione jako dodatek do ubezpieczenia domu (umbrella liability insu­rance policy).

Jeżeli ulegniesz wypadkowi samo­chodowemu czy ktoś dozna obraże­nia na terenie Twojej posesji, przed odpowiedzialnością ochroni Cię poli­sa samochodowa czy właściciela do­mu. Polisa dająca zabezpieczenie rzędu $1 mln może kosztować właś­ciciela domu około tylko nieco ponad $100 rocznie (zależnie od okolicy i ryzyka).

Malpractice insurance: Lekarze, dentyści i inni profesjonaliści potrze­bują ubezpieczenia od błędu w sztuce zawodowej (malpractice insurance). Polisy te bywają drogie, ale są nie­zbędne. Niejeden chirurg płaci $100,000 rocznie za ubezpieczenie od błędu w sztuce zawodowej, nic więc dziwnego, że ochrona zdrowia jest tak droga.

Polisa D&P: Jeżeli służysz w za­rządzie jakiejś instytucji albo pracu­jesz jako dyrektor przedsiębiorstwa czy corporate officer, to możesz być pociągnięty do odpowiedzialności i wylądować w sądzie. Zanim podej­miesz się społecznej pracy w zarzą­dzie jakiejś organizacji, sprawdź czy ma ona polisę chroniącą directors and officers (zwaną D&P).

Konta emerytalne

Ważne: Konta i programy emery­talne są szczegółowo omówione w książce "Amerykańskie emerytury". Należą do nich takie programy jak IRA, Roth IRA, SIMPLE IRA, 401(k), SEP, Keogh i inne. Dobrze jest wiedzieć, że programy emerytal­ne nie tylko dają ulgi podatkowe, za­chęcają do regularnego oszczędza­nia, nie tylko pozwalają na akumu­lację pieniędzy z odroczeniem podat­ków (a nawet ich całko­witym unik­nięciem), ale stanowią również ochronę przed roszczeniami wierzycieli.

Prawo daje nawięcej ochrony "zakwalifikowanym" programom emerytalnym (qualified retirement plans), takim jak Keogh, SEP, 401(k) i pension plans w zakładzie pracy. Konta IRA są najtrudniejsze do ochrony. Zakres ochrony pieniędzy na kontach IRA, SIMPLE IRA i Roth IRA zależy od przepisów stanowych. Możesz je poznać na internetowej witrynie: www.mosessinger.com/resources/creditprotec.shtml.

Homestead exemption

Prawie każdy stan ma homestead exemption law (zwolnienie na dom), które chroni przed wierzycielami dom dłużnika, jeśli jest głównym miejscem jego zamieszkania. Ażeby uzyskać taką ochronę trzeba przeważnie tylko wypełnić odpowiedni formularz. W niektórych stanach zwolnienie to jest warte tylko kilka tysięcy dolarów (w Nowym Jorku $2,000, w Illinois $7,500), ale w kilku stanach nie ma limitu - obejmuje i każdą rezydencję, niezależnie od jej wartości. W stanach Florida, Kansas, Minnesota, South Carolina i Texas można nawet w przeddzień bankructwa przelać cały stan posiadania na rezydencję z ogrodami za miliony dolarów i grać na nosie wierzycielom.

Uwaga: Niektóre stany nie chronią domów przed egzekucją wierzytelności, które zostały poczynione przed nabyciem domu.

Transfer majątku

Poufne: Osoba naprawdę odporna na roszczenia osób trzecich to taka, która nie ma żadnego mienia na swo­je nazwisko. Mówi się, że jest wtedy judgement proof. Wiedzą o tym zawodowi oszuści. Co z tego, że ich ofiary wygrywają sprawy sądowe przeciw nim, kiedy nie są w stanie wyegzekwować orzeczonych przez sąd należności.

Najlepszą ochroną

przed wierzycielami jest nie posiadanie majątku na własne nazwisko.

Jeżeli ktoś działa w zawodzie lub biznesie o dużym ryzyku, powinien dołożyć starań, by jak najmniej majątku posiadać bezpośrednio. Ale trzeba to czynić umiejętnie, bowiem transfery majątku wskazujące na próbę uniknięcia zobowiązań mogą być przez sąd unieważnione, a pieniądze zajęte przez wierzycieli.

Przestroga:

Kilka czynników (zwanych badges of fraud) może sugerować nieczyste zamiary. Są to:

- ‑transfer majątku zaraz po zaciągnięciu dużego długu,

- ‑jednorazowy transfer całego majątku

- ‑transfer poza granice USA,

- ‑transfer majątku, gdy jesteśmy prawie niewypłacalni (insolvent),

- ‑przekazanie mienia bliskiemu krewnemu czy biznesowemu wspólnikowi,

- ‑sprzedaż przedmiotów majątko­wych za cenę o wiele niższą od rynkowej.

Co czyni transfer nielegalnym, al­bo przynajmniej podejrzanym, za­leży od przepisów stanowych, które są bardzo skomplikowane. Dlatego przed podjęciem jakichkolwiek kro­ków należy skonsultować się z do­świadczonym prawnikiem.

Bezpośrednia darowizna dla człon­ków najbliższej rodziny stanowi do­brą metodę ochrony majątku, jeżeli jest poczyniona w odpowiednim cza­sie. Bezpośredniego daru nie można ofiarować osobie nieletniej lub nie­zdolnej do czynności prawnych. Wtedy wyjściem jest odpowiednio skonstruowany trust.

Zmiana własności majątku.

Sposób w jaki rodzina posiada ma­jątek ma olbrzymie znaczenie w och­ronie majątkowej. Oto kilka możliwości w tej dziedzinie.

1. ‑Transfer majątku na nazwisko współmałżonka.

Zakładając, że transfer ten nastąpił przed pojawie­niem się kłopotów, jest to najprostsza metoda ochrony majątkowej.

2. ‑Zmiana tytułu własności przed­miotów majątkowych na "tenancy by the entirety".

Jeżeli nieruchomość jest trzymana jako tenancy by the en­tirety, wierzyciele jednego małżonka nie mają dostępu do części drugiego. W niektórych stanach, jak Floryda, Pensylwania i Virginia również inne przedmioty majątkowe mogą być po­siadane jako tenacy by the entirety.

3. ‑Stwórz Family Limited Partner­ship.

Tam trzymaj majątek, między innymi papiery wartościowe (securities). Family Limited Partnership bardzo utrudnia wierzycielom zagarnięcie całego majątku.

4. ‑Stwórz Limited Liability Com­pany i przepisz na nią swoje nieru­chomości.

Pamiętaj, że transfer majątku na rzecz innej osoby jest darowizną. O podatkowych implikacjach darowizn przeczytaj w książce Jak chować pieniądze przed fiskusem.