Od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. Zmieniły się przepisy dotyczące mienia przesiedleńczego.
Jak było
Obywatele polscy przebywający za granicą i powracający do Polski oraz obywatele innych państw przesiedlający się do Polski mogli ubiegać się przed 1 maja 2004 roku o zwolnienie od opłat celnych i podatków pobieranych na granicy, jeżeli spełniali powyższe warunki:
s Właściciel przebywał w Stanach Zjednoczonych za zgodą władz imigracyjnych (czyli mając ważną wizę czasową, stałą lub obywatelswo) przez okres co najmniej 12 miesięcy.
s Nie miał miejsca zamieszkania w Polsce przez przynajmniej 12 miesięcy, a przybywał do Polski na pobyt stały.
s Nie korzystał ze zwolnienia celnego przez 3 lata.
Dokumenty upoważniające do otrzymania ulgi celnej wystawiały urzędy konsularne tylko osobom, które przebywały w USA legalnie. Występując do polskiego urzędu konsularnego należało udokumentować co najmniej roczny, legalny pobyt w USA. Osoby bez obywatelstwa polskiego mogły uzyskać zwolnienie od opłat celnych dopiero po uzyskaniu zezwolenia władz polskich na osiedlenie się w Polsce na stałe.
Konsulat rozgraniczał "osoby krajowe" (osoby mające stałe miejsce zamieszkania w Polsce: stypendyści, studenci, pracownicy placówek dyplomatycznych, pracownicy z amerykańskimi wizami J i H) i "osoby zagraniczne" (posiadające zieloną kartę, podwójne obywatelstwo lub tylko obywatelstwo amerykańskie) i wystawiał dla nich inne drugi.
Za odpowiednią opłatą Konsulat wydawał zaświadczenie, w którym stwierdzał, że wnioskodawca przebywał w USA za zgodą miejscowych władz i że zakończył pobyt w danym dniu. Zaświadczenie to upoważniało do ubiegania się o zwolnienie od opłat celnych i podatków. Ostateczna decyzja należała do Urzędu Celnego w Polsce.
Jak jest teraz
Przyjazd z krajów członkowskich UE.
Skoro Polska stała się członkiem Unii Europejskiej, to została zniesiona celna granica pomiędzy Polską a innymi krajami Wspólnoty. Dlatego też osoby wracające z któregoś kraju UE nie muszą martwić się o płacenie ceł od wwożonego majątku, gdyż żadne towary przewożone do Polski z krajów członkowskich nie są obciążone należnościami celnymi przywozowymi.
Przyjazd z krajów trzecich.
Zwolnienia od należności celnych przywozowych, rzeczy wchodzących w skład tzw. mienia przesiedlenia, przywożonych z państw trzecich (spoza obszaru Unii Europejskiej) na obszar celny wspólnoty, regulują przepisy art. 2 - 10 rozporządzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 roku, ustanawiającego wspólnotowy system zwolnień celnych. Skoro przepisy celne były od lat harmonizowane z unijnymi, zmiany dla osób przeprowadzających się do Polski spoza Wspólnoty, w tym z USA, są niewielkie. Najważniejsza różnica polega na tym, że nie jest wymagane zaświadczenie od Konsulatu o zamieszkaniu za granicą.
Zwolnienie z należności celnych przysługuje osobie przebywającej na terytorium Polski na pobyt stały lub powracającej z czasowego pobytu z terytorium państwa trzeciego, jeżeli zostały spełnione łącznie wszystkie następujące warunki:
s Rzeczy służyły do użytku osobistego tej osoby w miejscu poprzedniego zamieszkania przez okres co najmniej 6 miesięcy od dnia, kiedy osoba ta przestała zamieszkiwać w państwie trzecim. Z warunku tego wyłączone są rzeczy przeznaczone do konsumpcji. (Poprzednio tylko samochody musiały być posiadane co najmniej 6 miesięcy).
s Rzeczy są przeznaczone na terytorium Polski do takiego samego celu, w jakim były użytkowane za granicą.
s Przywożący mienie przesiedleńcze przebywał poza terytorium Wspólnoty Europejskiej przez okres co najmniej 12 kolejnych miesięcy poprzedzających zmianę miejsca pobytu. Władze mogą zdecydować o wyjątkach od tej reguły, jeżeli wyraźną intencją danej osoby było stałe zamieszkiwanie poza Wspólnotą przez ponad 12 miesięcy.
s Rzeczy nie zostaną sprzedane, wynajęte, wypożyczone ani odstąpione przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia ich przywozu na terytorium Polski.
Nielegalni mogą korzystać
z mienia przesiedleńczego
Przepisy unijne nie mówią nic na temat wymogu legalności pobytu za granicą osoby przeprowadzającej się do Polski. Również polska ustawa o VAT podobnie definiuje uprawnionych do zwolnienia z tego podatku jako "osoby fizyczne przesiedlające się z terytorium państwa trzeciego na terytorium wspólnoty nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy, przed zmianą z miejsca pobytu".
Do tej pory z mienia przesiedleńczego można bylo korzystać raz na 36 miesięcy. Teraz przepisy unijne nie nakładają takiego ograniczenia.
Co można przewieźć
Do Polski można bezcłowo przewieźć jedynie te rzeczy, które służyły do użytku osobistego i domowego.
Ustawa precyduje dokładnie ograniczenia ilościowe i czasowe - niektórych przedmiotów nie wolno odstępować przez pierwsze dwa lata od chwili dokonania odprawy celnej.
Ważne:
Bez opłat celnych można wwieźć do Polski:
s jeden samochód osobowy z przyczepą (samochód zakupione w czasie podróży do Polski jest zwolniony od cła, jeżeli jego zakup i przywóz na teraz Polski nastąpił przed powrotem i samochód był prowadzony i użytkowany przez osobę powracającą);
- jeden motocykl, samolot, helikopter;
- jedną łódź turystyczną z silnikiem lub bez silnika;
s biżuterię i wyroby jubilerskie ze złota, platyny, kamieni szlachetnych oraz prawdziwych pereł o łącznej wadze do 200 gram;
s biżuterię i wyroby jubilerskie ze srebra o łącznej wadze do 4 kilogramów;
s po jednym egzemplarzu sprzętu elektronicznego, po jednym zestawie komputerowym z całym osprzętem i jeden zestaw kolumn głośnikowych;
s dwa instrumenty muzyczne;
s po jednym sprzęcie gospodarstwa domowego, każdego rodzaju potrzebnego do wyposażenia kuchni, łazienki i pokoi.
Inne przedmioty podlegające ocleniu według obowiązujących stawek. Zwolnienia od należności celnych nie stosuje się do:
- napojów alkoholowych;
- tytoniu i wyrobów tytoniowych;
- środków przeznaczonych do działalności gospodarczej,
- towarów wykorzystywanych do wykonywania zawodu, innych niż przenośny sprzęt potrzebny do wykonywania tych zajęć.
Specjalne okoliczności
Przepisy Unii Europejskiej zezwalają przeprowadzającym się nowożeńcom na przewóz nowych przedmiotów i artykułow gospodarstwa domowego. Dopuszczalna wartość każdego prezentu ślubnego nie może przekraczać 1,000 euro. Nowożeńcy muszą mieszkać w kraju trzecim przez co najmniej 12 miesięcy i przedstawić dowód zawarcia małżeństwa. Towary można wwieźć na teren Wspólnoty nie później niż cztery miesiące po dacie ślubu.
Na obszar wspólnoty można przewieźć także bez cła mienie służące do wyposażenia mieszkania, jeśli decydujemy się na utrzymanie dwóch miejsc zamieszkania. Mieskania tego nie mamy prawa wynajmować innym osobom.
Ulgi celne mogą otrzymać też osoby, które przywożą mienie nabyte w sposób dziedziczenia.
Odprawa celna
Mienie przesiedleńcze można sprowadzać do Polski partiami i różnymi środkami lokomocji. Wszystkie wwożone przedmioty muszą znaleźć się na liście przedstawionej podczas pierwszej odprawy celnej po powrocie do Polski. Listę należy sporządzić w co najmniej dwóch egzemplarzach. Urząd Celny ma prawo odmówić zwolnienia od cła towarów sprowadzanych w ilościach wskazuących na handlowy charakter.
Przed 1 maja 2004 roku o fakcie zamieszkiwania mieliśmy przekonać konsula, a teraz - celnika. Na osobie występującej o ulgę spoczywa obowiązek udowodnienia, że w kraju, z którego przyjechał, przebywał nieprzerwanie 12 miesięcy i że zamierza pozostać w Polsce na stałe.
Oto dokumenty, które trzeba przedstawić na polskiej granicy albo w składzie celnym:
- Spis w dwóch egzemplarzach wszystkich przywożonych rzeczy;
- Dowody na to, że osoba powracająca przebywała za granicą co najmniej 12 miesięcy (wpisy w paszporcie, zielona karta, paszport amerykański, dokument naturalizacji, itp.);
- Dowody na to, że dana osoba powraca do Polski na stałe. W przypadku osoby fizycznej posiadającej obywatelstwo polskie jest to dowód osobisty wraz z aktualnym wpisem o zameldowaniu w Rzeczpospolitej Polskiej. Osoba nie mająca polskiego obywatelstwa potrzebuje karty czasowego pobytu w RP. Kartę na terenie Polski wydaje odpowiedni urząd wojewódzki lub jeśli cudzoziemiec przebywa na terenie swojego kraju w jego imieniu załatwia Konsulat RP;
Dowód rejestracyjny, gdy osoba powracająca przywozi ze sobą samochód lub inny środek transportu.
Celnik może poprosić o sklepowe dowody zakupu artykułów, jeżeli wydają się nowe albo ich przywóz ma komercyjny charakter.
Osoby z obywatelstwem polskim przybywające do Polski na pobyt stały muszą jeszcze dodatkowo przedstawić swój dowód osobisty z aktualnym zameldowaniem w Polsce, natomiast osoby nie mające polskiego obywatelstwa - kartę czasowego pobytu w Rzeczpospolitej.
Do zwolneinia celnego należy zgłosić rzeczy w ciąu dwunastu miesięcy od dnia zakończenia pobytu za granicą.
Artykuł przedrukowano za zgodą
Polskiego Poradnika "Sukces"
Adres: 255 Park Lane; Douglaston, NY 11363
