Wtorek, 4 marca 2025
Dzisiaj docieramy do zabytkowych ruin miasta Polonnaruwa, bodajże najważniejszego miejsca w ciekawej historii Cejlonu, wpisanego w 1982 roku na listę obiektów Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Polonnaruwa, uprzednio okresowa rezydencja cejlońskich królów, została stolicą państwa po zniszczeniu Anuradhapury w 993 roku. Miasto osiągnęło największy rozkwit za czasów panowania Parakramabahu Wielkiego (1153-1186), kiedy władca zbudował otoczone murem miasto-ogród, gdzie pałace i świątynie były zadziwiająco zharmonizowane z otoczeniem.
Czekamy na królewską audiencję, Polonnaruwa, Sri Lanka
Wstępujemy na teren archeologicznych badań, bardzo dobrze oznakowany, z opisami i z mapkami co ciekawszych obiektów. Z rozrzewnieniem patrzę na swój notatnik sprzed 40 lat, w którym mozolnie rozrysowalem znaleziony gdzieś tam w książkach plan tych ruin. Szkic załączam!
Mój szkic Polonnaruwy z 1984 roku
Schody do Sali Audiencji
Rozpoczynamy zwiedzanie od pałacu królewskiego, co to w czasach świetności liczył siedem pięter, z których ocalały ruiny zaledwie dwóch. Kolejny postój przypada na salę audiencyjną, gdzie król przyjmował ministrów na okresowe sprawozdania. Obok znajdują się dość ciekawe łaźnie królewskie, ale ta część obszaru archeologicznego w sumie nie za bardzo imponuje... dopiero następny przystanek mocno uzasadnia światową rangę ruin Polonnaruwy.
Posąd Buddy w świątyni Gal Vihara, Polonnaruwa, Sri Lanka
Posąg Buddy ze świątyni Gal Vihara
Po kilku minutach dojeżdżamy bowiem do zespołu obiektów zwanego "Czworokątem Świątynnym". Tutaj znajduje się kolista świątynia Vatadage, z centralną stupą i czterema posągami Buddy, do których prowadzą schody z ozdobnymi poręczami i półkolistymi, płaskorzeźbionymi kamieniami zwanymi moonstone; z szeregami płomieni (piekielnych), łabędziami i słoniami. Takie płaskorzeźby ustawione na ziemi, przed pierwszym stopniem, są typowe wyłącznie dla sztuki cejlońskiej, a tutaj, w Polonnaruwie, zachowały się najlepiej w całym kraju. Prawdopodobnie wyrażają one istotę reinkarnacji. Po obu stronach schodów znajdują się również unikalne dla sztuki Cejlonu płaskorzeźby kamiennych strażników muragala. Tuż obok znajduje się też warta wzmianki i obejrzenia "Kamienna księga", którą jest wielki blok granitowy zapisany świętymi inskrypcjami.
Płaskorzeźbiony kamień moonstone przed świątynnymi schodami
Ozdobne schody buddyjskiej świątyni Vatadage Polonnaruwa
I znów czeka nas dziesięć minut jazdy busikiem do kolejnego postoju, jaki przypadł na klasztor Gal Vihara, z zespołem imponujących figur Buddy rzeźbionych w kamieniu w XII wieku, też za czasów panowania Parakramabahu Wielkiego. Tutaj, w skalnym zboczu, oglądamy cztery posągi królewicza Gautamy Siddarthy w różnych pozach, które zachwycają detalami nie tylko twarzy i ciała, ale również falującymi szatami, bądź co bądź wykutymi tysiąc lat temu w niełatwym przecież do obróbki, twardym granitognejsie. Czapki z głów.
Dziki słoń, Park Narodowy Minneriya, Sri Lanka
Uwaga, słonie na drodze
W południe kończymy zwiedzanie zabytków i kierujemy się z powrotem do Dambulla, gdzie mamy hotel, ale po drodze... mijamy gęsto zalesione tereny objęte ochroną jako park narodowy Minneriya. Teraz, mając już za sobą zwiedzanie Polonnaruwy, mamy więcej czasu, więc możemy spokojnie rozejrzeć się po okolicy. Po chwili wypatrujemy słonia (dzikiego!), jak wyrywa trawę z płytkiej wody jeziora, i po zamaszystym machnięciu trąbą wkłada zebrany snopek do pyska. Faktycznie, sporo zwierzyny widzimy na tym odcinku drogi; małpy makaki, dzikie pawie, czaple, pelikany, kormorany, orzeł morski, cudne zimorodki królewskie. A dzikich słoni tutaj nie brakuje, można nawet w lokalnej firmie zapisać się na safari jeepami, aby móc je obserwować z bliska, ale taki plan zrealizujemy dopiero pod koniec naszej wycieczki w parku narodowym Udawalawe, na południu kraju, gdzie spotkania ze zwierzyną są bardziej obiecujące!
Łaźnie królewskie, Polonnaruwa
Zimny sok z kokosa, oferta nie do odrzucenia, Polonnaruwa
Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka
Autor jest zawodowym przewodnikiem i właścicielem biura podróży EXOTICA TRAVEL. Biuro organizuje wycieczki po całym świecie, w tym na Cejlon/Sri Lankę, z Sylwestrem 2025/2026, a - przy okazji - na egzotyczne wyspy Malediwy, od 26 grudnia 2025 do 10 stycznia 2026. Informacje i rezerwacje: EXOTICA TRAVEL, 6773 W. Belmont Ave., Chicago IL 60634. tel. (773) 237 7788, strona internetowa andrzejkulka.com/destinations/cejlon-sri-lanka-malediwy-wyjazd-na-sylwestra-2025-2026/
