Choć aresztowanie wydaje się dotyczyć tylko złoczyńców, przydarza się niekiedy nawet spokojnym i przestrzegającym przepisów ludziom, bo może być rezultatem pomyłki, proceduralnych wymogów, lub sytuacji, na które nie mieli wpływu.
Zatrzymanie to nie areszt
Zatrzymanie przez policję (police stop) np. na drodze może się przydarzyć każdemu. Funkcjonariusze mogą zadać ci kilka pytań i przeszukać samochód (jeżeli na to się zgodzisz) na podstawie uzasadnionego podejrzenia. Do tego nie potrzebują żadnego dokumentu ani zezwolenia. Dowiezienie i zatrzymanie na posterunku (detention) to tymczasowe ograniczenie wolności w celach śledczych, wymagające uzasadnionego podejrzenia, ale nie formalnych zarzutów. Aresztowanie natomiast polega na osadzeniu w tymczasowym areszcie w celu formalnego oskarżenia o popełnienie przestępstwo, co wiąże się z dłuższym pozbawieniem wolności. Jeżeli prokuratura udowodni przestępstwo, sąd może skazać oskarżonego na grzywnę albo więzienie (czasami w zawieszeniu), ale to inny temat.
Rozważmy sytuacje, w których nawet praworządny człowiek może wejść w konflikt z policją.
Pomyłka tożsamości
Organy ścigania mogą zainteresować się tobą przez zwykłą pomyłkę. Policja opiera wiele swoich działań na informacjach zgromadzonych w bazach danych, raportach świadków czy nagraniach. Dane te nie zawsze są kompletne czy poprawne. Jeśli twój wygląd, imię, nazwisko lub inne szczegóły pasują do podejrzanego, którego szukają funkcjonariusze, możesz zostać zatrzymany, mimo że nie masz nic wspólnego z daną sprawą.
Przykład: Wyobraź sobie sytuację, w której na nagraniu monitoringu widać osobę o podobnym wzroście i kolorze włosów jak ty, która dokonała przestępstwa w pobliżu miejsca, w którym często bywasz. Policja może cię zatrzymać, aby zweryfikować, czy to ty widniejesz na nagraniu.
Jak tego uniknąć? Choć pomyłek nie zawsze da się uniknąć, warto nosić przy sobie dokumenty potwierdzające swoją tożsamość. W sytuacji zatrzymania zachowaj spokój i współpracuj z policją. Jeżeli uda ci się przekonać funkcjonariuszy o pomyłce, to cię wypuszczą bez zabierania na posterunek.
Fałszywe oskarżenie
Ktoś może celowo lub przez nieporozumienie oskarżyć inną osobę o popełnienie przestępstwa. Policja ma obowiązek zbadać sprawę, a czasami może to oznaczać tymczasowe zatrzymanie oskarżonego.
Przykład: Ktoś zgłosił kradzież i wskazał ciebie jako potencjalnego sprawcę, mimo że nigdy nie miałeś z tym nic wspólnego. Policja może dokonać aresztowania, aby przeprowadzić dochodzenie.
Jak sobie poradzić? Jeśli zostaniesz formalnie aresztowany, to pamiętaj o swoim prawie do milczenia i skorzystaj z pomocy adwokata. Fałszywe oskarżenia można obalić za pomocą świadków, dowodów lub alibi.
Nieświadome naruszenie przepisów
W USA istnieje wiele lokalnych przepisów, które mogą być trudne do zapamiętania, szczególnie dla osób podróżujących między stanami. Różne wykroczenia administracyjne mogą czasem spowodować, że zostaniesz zawieziony na policyjny posterunek.
Przykład: Znaczne przekroczenie prędkości (np. w strefie szkolnej, nawet jeśli znak ostrzegawczy nie był widoczny); niezarejestrowanie broni lub przedmiotu, który w danym stanie jest legalny, ale w innym zabroniony; posiadanie marihuany bez odpowiedniej recepty; nieważna rejestracja pojazdu czy zaległość w płaceniu mandatu.
Co robić? Znajomość lokalnych przepisów jest kluczowa. Jeśli podróżujesz po USA, warto sprawdzić specyfikę prawa w odwiedzanym miejscu. W razie naruszenia przepisów współpracuj z policją i postaraj się wytłumaczyć sytuację. Jeżeli sprawa jest poważna i zostałeś osadzony w areszcie, to warto milczeć i poprosić o pomoc prawnika.
Aresztowanie podczas pokojowych protestów
Pierwsza poprawka chroni pokojowe protesty, ale działania takie jak blokowanie ruchu lub protestowanie na prywatnej posesji mogą prowadzić do aresztowań.
Co robić? Zachowanie spokoju i współpracy podczas aresztowania jest kluczowe, aby uniknąć dodatkowych zarzutów, takich jak stawianie oporu władzom.
Sytuacje związane z nakazem sądowym
Ignorowanie nakazu sądowego stanowi obrazę sądu. Nakazy sądowe (court orders) uprawniają policję do zatrzymania danej osoby. Czasem nakaz jest wydawany za takie uchybienia, jak nieobecność na rozprawie sądowej, niezapłacenie grzywny czy mandatów. Niektóre osoby mogą nie zdawać sobie sprawy, że są objęte takim nakazem, co może doprowadzić do grzywny, aresztu, a nawet wymierzenia kary więzienia za uporczywe lub poważne naruszenia.
Jak temu zapobiec? Regularnie sprawdzaj swoje urzędowe korespondencje i pilnuj terminów płatności grzywien czy stawienia się w sądzie.
Nieświadoma pomoc w przestępstwie
Czasami policja może uznać, że brałeś udział w przestępstwie jako współsprawca, nawet jeśli nie miałeś świadomości, że twoje działania są nielegalne. Przykładem jest pożyczenie znajomemu samochodu, który został użyty podczas popełnienia wykroczenia. Policja może zatrzymać właściciela pojazdu w celu wyjaśnienia, dlaczego auto zostało użyte w taki sposób. Innym przykładem może być transportowanie nielegalnych imigrantów, co jest uważane za przestępstwo, szczególnie dotkliwie karane, jeżeli robione za pieniądze. Wszyscy znamy jakąś osobę bez uregulowanego statusu imigracyjnego i nigdy nie pomyśleliśmy, że wyjazd z nią na wycieczkę do Niagary może skutkować oskarżeniem o szmuglowanie obcokrajowców.
Co robić? Zawsze upewniaj się, że osoby korzystające z twojego mienia są odpowiedzialne i godne zaufania. Osobom bez papierów odradzaj wycieczki w przygraniczne rejony. Jeżeli jesteś oskarżony o pomoc w popełnieniu przestępstwa, koniecznie skorzystaj z pomocy prawnika.
Gdy puszczą ci nerwy
Spokojny człowiek nie powinien tracić cierpliwości. Jeżeli policjant zatrzymuje cię, prosi o dokumenty, to mu je daj, gdy mówi, żebyś wyszedł z samochodu, to wyjdź. Jeżeli się zdenerwujesz i zaczniesz awanturować, to możesz być odwieziony na posterunek, bo twoje zachowanie wobec policji zostanie uznane za agresywne, obraźliwe lub zakłócające porządek publiczny.
Brak współpracy z policją prowadzi do różnych konsekwencji, które zależą od tego, jak się oficerom naraziłeś. Możesz zostać oskarżony o przestępstwa takie jak stawianie oporu, unikanie lub utrudnianie pracy funkcjonariuszowi, a to poważna sprawa. Ważne jest, żeby zachować spokój i szacunek w kontaktach z funkcjonariuszami. Policja stara się wykonywać swoje obowiązki.
Podsumowanie
Choć osoby spokojne i przestrzegające prawa rzadko spotykają się w USA z zatrzymaniem przez policję, a jeszcze rzadziej z aresztowaniem, istnieje wiele sytuacji, które mogą do tego doprowadzić. Gdy sprawa jest rutynowa, a ty miły i kooperujący, policjant pozwoli ci odejść czy jechać dalej (drogówka może wymierzyć ci mandat za naruszenie przepisów drogowych). Jeżeli sprawa jest poważniejsza, możesz zostać zabrany na posterunek, a po złożeniu wyjaśnień wypuszczony. W poważniejszych sprawach z posterunku trafiasz do tymczasowego aresztu. Pamiętaj jednak, że aresztowanie nie zawsze oznacza winę – czasem jest to sposób na wyjaśnienie sprawy lub wynik błędu. Postaraj się zachować spokój i korzystaj z przysługujących ci praw: prawa do milczenia i do pomocy adwokata.
Elżbieta Baumgartner
Autorka nie jest prawnikiem i nie udziela porad prawnych. Niniejszy artykuł został napisany wyłącznie w celach informacyjnych. Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in „Obywatelstwo z przeszkodami”, „Życie od nowa: Jak uporządkować problemy w urzędach”. Są one dostępne w wersji elektronicznej w witrynie Poradnika Sukces: www.PoradnikSukces.com, poczta@poradniksukces.com, tel. 1-718-224-3492.
