Chęć wypracowania emerytury Social Security motywuje wielu imigrantów do przedłużania pobytu w Stanach mimo braku legalnego statusu imigracyjnego. Aby przewidzieć, czy plany się powiodą, trzeba wiedzieć, czy dana osoba będzie uprawniona do emerytury, a jeżeli tak, to ile świadczeń dostanie i o ile zostaną jej one pomniejszone w Polsce.
Kiedy emerytura dla nielegalnego
Wiemy, że aby dostać emeryturę Social Security trzeba przepracować co najmniej 10 lat i osiągnąć wiek emerytalny (62 lata, pełny wiek – 66-67 lat). Nielegalni imigranci muszą spełnić dodatkowe warunki. Na mocy Social Security Protection Act z roku 2004, osoby składające wnioski po 1 stycznia 2004 muszą:
- albo mieć jakikolwiek numer Social Security (uprawniający do pracy albo nie) przyznany im przez SSA przed 1 stycznia 2004 roku, albo
- dostać po 1 stycznia 2004 numer Social Security upoważniający do pracy (czyli uzyskać, przynajmniej na jakiś czas, legalny status imigracyjny), albo
- w przeszłości wjechać do USA na wizie biznesowej (B-1) lub jako członek załogi na wizie D-1 lub D-2.
Innymi słowy, od roku 2004 na emeryturę ani rentę Social Security nie mają szansy nielegalni imigranci, którzy nigdy nie mieli numeru dobrego Social Security i ciągle nie mają uregulowanego statusu imigracyjnego. Praca na cudzy czy fałszywy numer, jak również na numer podatnika (ITIN), dyskwalifikuje wnioskodawcę. Jedyną radą dla nich jest uregulowanie imigracyjnego statusu. Zasady te dotyczą tylko osób składających wnioski o świadczenia emerytalne czy rentowe po 1 stycznia 2004. Jeżeli ktoś otrzymał emeryturę wcześniej, to nie zostanie mu ona odebrana.
Zaznaczam, że osoba bez imigracyjnego statusu może pobierać należną mu emeryturę tylko w Polsce, a nie w Stanach Zjednoczonych. Nie dostatnie też ubezpieczenia Medicare, bo w Stanach jej się nie należy, a w Polsce ono nie obowiązuje.
Gdy w Urzędzie SSA nie chcą rozmawiać z nielegalnym
Zdarza się, że urzędnicy w SSA nie wiedzą, jak obsłużyć imigranta bez papierów. Informują go błędnie, że nic mu się nie należy, a nawet wypraszają z biura. Niesłusznie. Osoba bez statusu imigracyjnego, ale spełniająca inne wymogi, powinna mieć emeryturę naliczoną i przyznaną w Stanach, a wypłacaną w Polsce. Po powrocie do kraju trzeba zgłosić się do amerykańskiego Biura Świadczeń Federalnych przy amerykańskim konsulacie lub ambasadzie, a świadczenia zaczną być wypłacane.
Rada: W książce pt. Ubezpieczenie społeczne Social Security zamieściłam napisany po angielsku list do Social Security Administration wraz z cytatem odpowiedniego paragrafu, którym można się posłużyć, aby przekonać urzędnika, by przyjął wniosek o emeryturę w USA, mimo że status imigracyjny wnioskodawcy jest nielegalny.
Lepiej: Wniosek o świadczenia Social Security można złożyć w Polsce za pośrednictwem Biura Świadczeń Federalnych w ambasadzie USA w Warszawie lub w Konsulacie w Krakowie. Informacje są dostępne na: https://pl.usembassy.gov/pl/u-s-citizen-services-pl/ubezpieczenie-spoleczne/kontakt. Biuro zaleca wypełnienie na sieci formularza kontaktowego.
Ile wyniesie emerytura Social Security
Przykład z życia. Pani Zofia pracuje nielegalnie jako opiekunka i chce za bieżący rok zadeklarować dochód na poziomie 40,000 dol. W rzeczywistości zarabia o wiele mniej, ale uważa, że będzie jej się to opłacać. Gdzieś usłyszała, że o wysokości emerytury stanowią zarobki z ostatnich trzech lat, więc zapłacenie podatków od czterdziestu tysięcy uważa za inwestycję, która będzie sowicie procentować przez resztę jej życia. Niestety, pani Zofia jest w błędzie. Takie przepisy mają niektóre zakładowe programy emerytalne, ale nie Administracja Social Security.
O wysokości emerytury decyduje średnia oskładkowanych zarobków z najlepszych 35 lat. Zarobki z ostatniego roku mają mylący wpływ na prognozę świadczeń, bo SSA zakłada, że przez następne lata, aż do pełnego wieku emerytalnego, podatnik będzie zarabiał tyle, co w ostatnim roku. Jeżeli ostatnio zarobił dużo, to prognoza będzie optymistyczna.
Wiele osób pracuje i płaci składki ubezpieczeniowe przez 10 lat, po czym mając 40 czy 50 lat wraca do stęsknionej rodziny w Polsce, licząc na hojną emeryturę w wysokości podanej przez SSA na zastawieniu zarobków (Social Security Statement). Błąd. Po zaprzestaniu pracy średnia zarobków spadnie, a emerytura okaże się w przyszłości o wiele, wiele mniejsza.
Potrącenia
Jeżeli wrócisz do Polski po paru latach pracy w USA, to nie spodziewaj się kokosów. Po pierwsze, emerytura będzie niewielka, po drugie, zostanie dodatkowo pomniejszona.
- Świadczenia Social Security wypłacane w Polsce osobom, które nie są obywatelami amerykańskimi są pomniejszone o 25.5 proc. (non-resident tax). Rada: Uzyskaj z Biura Świadczeń Federalnych przy amerykańskim konsulacie zaświadczenie o opłacaniu amerykańskich podatków, okaż je w polskim banku, a on przestanie odprowadzać zaliczki na poczet podatku polskiego (patrz poniżej).
- Jeżeli dostajesz jednocześnie emeryturę albo rentę inwalidzką Social Security i ZUS (albo KRUS), to amerykańska emerytura zostanie pomniejszona z powodu przepisu, który nazywa się Windfall Elimination Provision (WEP). WEP nie dotyczy emerytur łączonych (totalized), czyli tych obliczanych na podstawie amerykańskich i polskich lat pracy, ani rent rodzinnych. Nie dotyczy też osób, które przepracowały w Stanach 30 lat mając tzw. „znaczące zarobki”.
- Polski bank potrąci 9 proc. na Narodowy Fundusz Zdrowia dla osób mieszkających w Polsce, oraz 17 proc. od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatków, która obecnie wynosi 2,500 zł miesięcznie. Gdy wejdzie w życie nowa umowa podatkowa między Polską a Stanami, amerykańskie świadczenia Social Security nie będą opodatkowane w Polsce, ale składka ubezpieczeniowa pozostanie.
Gdy deklarujesz minimalne zarobki
Wysokość minimalnego wynagrodzenia potrzebnego do zaliczenia jednego kwartału składkowego zmienia się w roku 2022 i wynosi 1,510 dol. Innymi słowy, obecnie należy zarobić co najmniej 6,040 dol, żeby zyskać cztery kwartały pracy. Przerwy w ciągłości pracy nie mają znaczenia.
Powiedzmy sobie szczerze. Deklarowanie przez 10 lat minimalnej kwoty potrzebnej do zaliczenia 40 kwartałów Social Security zakończy się emeryturą na poziomie około stu parudziesięciu dolarów miesięcznie, która jeszcze zostanie pomniejszona przez podatki i WEP. Ubogim osobom mieszkającym w Stanach do tak małych emerytur dokładany bywa zasiłek społeczny SSI. Zasiłku nie dostają osoby bez legalnego statusu, ani te, które wyjadą za granicę.
Nielegalny też może łączyć okresy ubezpieczenia!
W przeszłości traciło się całkowicie uprawnienia do świadczeń Social Security, jeżeli nie miało się przepracowanych w Stanach 40 kwartałów. Ale to zmieniło się od 1 marca 2009 roku dzięki Umowie o zabezpieczeniach społecznych między Polską a Stanami.
Ktoś, kto nie przepracował w Stanach 40 kwartałów (ale ma 6 albo więcej), po osiągnięciu amerykańskiego wieku emerytalnego może uzupełnić brakujące okresy ubezpieczenia stażem pracy w Polsce i otrzymać tzw. emeryturę łączoną (zwaną też proporcjonalną). Jeżeli nielegalny spełnia warunki do otrzymania emerytury opisane powyżej, to również kwalifikuje się do łączenia okresów ubezpieczenia. Z tego powodu kilka lat spędzonych „na saksach” bez statusu może zaowocować skromną amerykańską emeryturką. Lepszy rydz niż nic.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. “Ubezpieczenie społeczne Social Security”, „Emerytura reemigranta w Polsce”, WEP: Jak walczyć z redukcją Social Security dla Polaków. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., www.poradniksukces.com.
