Chcesz zrobić większe świąteczne zakupy na kartę kredytową? Firma telefoniczna odmówiła ci abonamentu telefonu komórkowego? Bank podwyższył ci oprocentowanie karty kredytowej? Planujesz zakup samochodu i obawiasz się, że nie dostaniesz pożyczki? Pora na szybką poprawę twojej kredytowej oceny.
Poznaj swoją punktację
Credit score jest podstawowym narzędziem używanym do oceny wiarygodności klientów. W Stanach najczęściej stosowany jest system zwany FICO od nazwy firmy Fair Isaac Company. FICO stanowi nie tylko o tym, czy dostaniesz pożyczkę, ale także jak będzie ona oprocentowana. Decyduje też o tym, czy będzie ci udostępniony abonament telefonu komórkowego, ubezpieczenie samochodu, a nawet czy zostaniesz przyjęty do pracy.
Jeżeli twoja ocena FICO przekracza 750 punktów, jesteś w elitarnym klubie i możesz spać spokojnie. Jej podwyższenie niewiele znaczy. Jeżeli masz 620 albo mniej – jesteś w poważnym kłopocie.
Coraz więcej dużych banków oferuje serwis zwany CreditWise, dodany do aplikacji na smartfonach. CreditWise pokazuje twoją punktację kredytową i wszystkie czynniki na nią wpływające: liczbę kart kredytowych, sumę dostępnego kredytu, liczbę zapytań o twoją wierzytelność itd.
Zobacz swoją kartotekę kredytową
Jeżeli twoja punktacja kredytowa jest niezadowalająca, pora przyjrzeć się twojej historii kredytowej i ewentualnie ją naprawić, jeżeli wkradły się błędy.
Mamy prawo do jednego bezpłatnego raportu kredytowego w roku od każdego z trzech dużych biur kredytowych, to Experian (www.Experian.com), Trans Union (www.TransUnion.com) i Equifax (www.equifax.com). Można tego dokonać w dogodny sposób za pośrednictwem witryny www.annualcreditreport.com. Jeżeli przekroczysz ten limit, to zapłacisz 8 dol. Raporty kredytowe podają listę naszych finansowych zobowiązań, ale nie pokazują punktacji kredytowej (FICO score), ale jest na to rada. W czasie pandemii biura kredytowe służą dodatkową pomocą. Na przykład Equifax daje aż sześć raportów za darmo osobom, które otworzą sobie konto zwane My Equifax (https://my.equifax.com/consumer-registration).
Na swoich witrynach biura kredytowe podają instrukcje, jak składać wnioski o sprostowanie nieprawdziwych albo niekompletnych informacji w naszej kredytowej kartotece.
Sprawdź swój limit kredytu
Im wyższy masz limit kredytowy w porównaniu do stanu zadłużenia na tej karcie, tym lepiej dla ciebie i dla twojej punktacji.
Powinieneś wiedzieć, jaki masz limit kredytu na każdej karcie. Te dane są podane na miesięcznych wyciągach, ale to nie wszystko. Sprawdź też, czy ten limit jest prawidłowo podany do biura kredytowego. Jeżeli limit na twojej historii kredytowej jest niższy od rzeczywistego, bank, który kartę wydał, zgłosi poprawkę do biura na twoje życzenie.
Powód rozbieżności jest następujący. Niektórzy emitenci kart, np. American Express, nie zgłaszają limitu do biur kredytowych, a biura biorą twoje najwyższe saldo jako limit. Jeżeli twoje wydatki na tej karcie kredytowej są w miarę stałe – np. około tysiąca dolarów – to biuro kredytowe przyjmuje limit tysiąca, a formuła obliczania punktacji traktuje konto jako wypełnione długiem po brzegi.
W razie kłopotów rozmawiaj z bankiem
Jeżeli z przyczyny pandemii i spowodowaną przez nią recesji twój przychód jest niższy i nie jesteś w stanie spłacać zobowiązań jak poprzednio, to koniecznie rozmawiaj z bankiem, zanim przegapisz jakąś płatność. Banki opracowały polisy w celu pomocy w czasie pandemii klientom, którzy potrzebują więcej czasu na spłatę rachunków. Bank może czasowo obniżyć oprocentowanie twego długu, zawiesić raty na jakiś czas (debt deferment, debt forbearance), znieść kary. Co najważniejsze, jeżeli dojdziecie do porozumienia, a ty będziesz się z niego wywiązywał, bank ma obowiązek w czasie pandemii słać do biur kredytowych same pozytywne informacje, więc twoja punktacja kredytowa nie spadnie. Nie jest w pełni wiadome, kiedy pandemia zostanie oficjalnie odwołana, a te przepisy zawieszone.
Spłać karty kredytowe
Poprawić punktację można przez wyeliminowanie nadmiernego zadłużenia. Masz luźną gotówkę? Spłać karty. Obniż zadłużenie na kartach kredytowych tak, żeby dług nie przekraczał 20-30 proc. limitu karty. Algorytm FICO bardziej preferuje sytuację, gdzie na kilku kartach masz 20-30 proc. zadłużenia, niż kilka zer i na jednej karcie 90 proc. zadłużenia.
Nie masz pieniędzy? Przynajmniej przenieś zadłużenie z wypełnionych kart na karty bez zadłużenia.
Nie nadużywaj kart
Nie rób dużych zakupów płacąc plastikiem, nawet jeżeli zamierzasz rachunek spłacić w całości. Powód jest taki, że banki zgłaszają do biur kredytowych saldo kredytowe (credit balance) na koniec miesiąca i te liczby służą obliczeniu punktacji FICO w zestawieniu z limitem kredytu i innymi czynnikami. Ani banki ani biura kredytowe nie wnikają, czy saldo to spłacisz pod koniec miesiąca czy nie.
Podwyższysz swoją ocenę kredytową, jeżeli ograniczysz zakupy do 30 proc. limitu danej karty.
Odkurz stare karty kredytowe
Im starsza jest twoja historia kredytowa, tym lepiej. Ale jeżeli przestaniesz używać starej karty kredytowej, to bank przestanie słać raporty do biura kredytowego. Karta z raportu nie zniknie, ale będzie uwzględniona mniej niż aktywne konta.
Rada: Używaj najstarsze karty od czasu do czasu i spłacaj je w pełni, gdy przyjdzie rachunek.
Poproś bank o podwyższenie ci limitu kredytu
Od kilku lat masz w banku kartę kredytową z limitem na przykład tysiąca dolarów? Poproś o jego podwyższenie do trzech czy nawet pięciu tysięcy. Jeżeli jesteś dobrym klientem o dobrej wierzytelności, bank przychyli się do twojej prośby. Wtedy, nawet jeżeli poziom długu zostanie taki sam, proporcja długu do limitu kredytowego będzie korzystniejsza.
Co najważniejsze?
Na koniec stara prawda: płać rachunki na czas. Na nic się zdadzą bardziej zaawansowane strategie, jeżeli zaniedbasz te podstawowe.
Uwaga: Wcale nie musisz pospłacać wszystkich długów. Długi są OK, pod warunkiem, że nie są nadmierne i że spłacasz je terminowo.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. „Jak oszczędzać na podatkach”, „Ochrona zdrowia w USA”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze”. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave w Chicago, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com.
