Mechanizm „muła finansowego” to technika wykorzystywana przez oszustów do prania brudnych pieniędzy. Przestępcy angażują finansowych mułów - pomocników, którzy wykorzystują swoje konta bankowe do przekazywania pieniędzy innej osobie, elektronicznie albo w gotówce, a za pośrednictwo dostają prowizję. Po polsku można powiedzieć, że jest to proceder „na słupa”, choć angielski termin „muł finansowy” (money mule) już się w Polsce przyjął. Prane pieniądze pochodzą z nielegalnych źródeł: z kradzieży, oszustw, łapówek, handlu narkotykami czy bronią i innych form działalności w szarej strefie.
Zorganizowane sieci mułów finansowych tak się rozpleniły w Europie, w Stanach i na całym świecie, że w ubiegłym roku organy ścigania 30 krajów zainicjowały globalną kampanię, której celem było zwalczanie tych siatek oraz uświadamianie ofiarom, że wysyłane przez nich środki pochodzą z przestępczego procederu.
Oferta łatwej pracy
Cyberprzestępcy rekrutują „słupy” na różne sposoby. Najczęściej w mediach społecznych pojawia się atrakcyjna propozycja pracy.
Na przykład na polskim Facebooku pojawił się następujący anons: „Oferuję pracę w finansowej firmie, praca dla każdego, zarobki od 2,100 zł netto w miesiącu za 2-3 godziny pracy dziennie. Legalna firma, umowa o pracę, prowizja. Więcej informacji udzielę prywatnie”. Ten, kto dał się skusić, dowiedział się mailem, że rekruter pracuje w znanej firmie PayPro, która działa między innymi w branży płatności online i poszukuje „testerów” albo „pośredników płatności”. Przez pierwszy miesiąc na konto testera mają przychodzić losowo generowane przelewy z systemu firmy typu Elixir, Express Elixir, Sorbnet itd. Tester ma zadanie wypłacać pieniądze bankomatem lub w oddziale banku, a następnie wpłacać na czyjeś konto, za co otrzymywać będzie 5-procentową prowizję. Komunikacja z firmą za pośrednictwem Gadu-Gadu. Jeżeli tester się sprawdzi, po próbnym miesiącu dostanie umowę na 12 miesięcy.
Inna firma ogłaszała, że udziela krótkoterminowych „chwilówek” i potrzebuje ludzi do robienia przelewów na konta pożyczkobiorców za 10-procentową prowizję, wypłacaną tego samego dnia. Nieświadomym trudno oprzeć się takiej propozycji.
Otwieranie licznych kont, otrzymywanie przelewów, wypłacanie gotówki z bankomatu i przesyłanie środków osobom trzecim od razu wygląda na przekręt, ale ofiary skuszone łatwymi i dużymi zarobkami pozostają naiwne, wierzą, bo chcą wierzyć, w testowanie systemu albo rozsyłanie chwilówek. Z biegiem czasu domyślają się, że są małymi trybikami w przestępczej maszynie, ale bywają zastraszani.
Samarytanin potrzebny
Duże szajki najmują wieku mułów finansowych, którzy wielokrotnie przelewają pieniądze między finansowymi instytucjami, aby utrudnić bankom, dostawcom usług finansowych i organom śledczym ich namierzenie.
Każda metoda znalezienia kandydatów jest dobra. Rekruterzy podają się na sieci za atrakcyjne kobiety, które potrzebują pomocy, albo za bogatych spadkobierców, szukających dobrego samarytanina, który pomoże im przenieść wielomilionowy spadek z ich egzotycznego afrykańskiego kraju. Możesz dostać maila od ojca, który szuka sposobu na transfer środków do Stanów na opłacenie operacji swego dziecka. W najlepszym przypadku zostaniesz wykorzystany za słupa, w najgorszym – oszuści opróżnią ci konto bankowe.
Najbardziej podatni na rekrutację bywają ludzie młodzi, bezrobotni, studenci i osoby w trudnej sytuacji ekonomicznej. Szczególnie narażeni są imigranci, nieobeznani z realiami nowego kraju.
Konsekwencje pracy jako „muł finansowy”
Wysługując się mułami, oszuści nie wykonują brudnej roboty samodzielnie, zachowują anonimowość, a dzięki czemu wszelkie konsekwencje spadają na muła.
Banki nie są naiwne, mogą zamknąć twój rachunek i nie będziesz mógł otworzyć nowego, bo trafisz na czarną listę bankowych klientów, jaką prowadzi m.in. firma ChexSystems. Gdy zostaniesz złapany przez organy ścigania, to jako uczestnik przestępczej działalności możesz zostać skazany na grzywnę czy karę więzienia. Posiadanie historii kryminalnej bardzo zaszkodzi ci w życiu i może przyczynić się nawet do deportacji ze Stanów. A osoba deportowana z powodów kryminalnych zostaje pozbawiona emerytury Social Security.
Ponadto, możesz zostać wciągnięty w przestępczą machinę bez możliwości wycofania się. Przestępcy będą cię szantażować czy grozić przemocą, jeśli nie zechcesz kontynuować współpracy.
Znaki ostrzegawcze
Miej się na baczności, jeżeli ogłaszana na sieci oferta pracy jest zbyt atrakcyjna, by mogła być prawdziwa, a firma nie stawia żadnych wymagań dotyczących wykształcenia lub doświadczenia zawodowego. Podejrzany jest adres mailowy nadawcy stworzony z wykorzystaniem bezpłatnej usługi internetowej (Gmail, Yahoo!, Outlook itp.), albo gdy nazwa domeny i login nie pasują do nazwy firmy. Aby uwiarygodnić oszustwo, przestępcy kopiują witrynę internetową prawdziwej firmy o podobnym adresie URL.
Rekruterzy mogą sami cię namierzyć. Na przykład, dostaniesz maila lub SMS-a, w którym nieznajoma osoba obiecuje łatwy zarobek albo prosi o pomoc za pieniądze. Nie wierz w żadne propozycje, szczególnie, jeżeli wiadomość zawiera złą pisownię oraz błędy ortograficzne.
Powód proponowanej działalności może być różny, ale zawsze będziesz proszony o podanie numeru konta bankowego, a wszystkie interakcje i transakcje będą wykonywane online. Dostaniesz propozycję dodatkowej hojnej prowizji, jeśli znajdziesz więcej mułów finansowych.
Bądź pewny, że swojego rekrutera nigdy osobiście nie spotkasz, ani nie poznasz jego tożsamości. Gdy grunt zacznie palić się pod nogami, on zniknie, zostawiając cię w rękach organów ścigania.
Środki zapobiegawcze
Władze Unii Europejskiej opracowały broszurę, również w języku polskim, która wyjaśnia mechanizm prania pieniędzy i rolę finansowych mułów. Można ją znaleźć tu: www.europol.europa.eu.
Broszura podaje wskazówki:
- Bądź dociekliwy, sprawdzaj każdą firmę lub osobę, która oferuje pracę.
- Pod żadnym pozorem nie podawaj nikomu numeru swojego konta bankowego, swoich danych osobowych ani danych do logowania do bankowości internetowej.
- Odrzuć wszelkie oferty dotyczące łatwego zarobku. Jeśli oferta brzmi zbyt dobrze, aby mogła być prawdziwa, to prawdziwa nie jest.
- Jeśli ktoś poprosi cię o transfer pieniędzy za pośrednictwem twojego konta bankowego w zamian za gotówkę, to znak, że masz zostać finansowym mułem. To jest przestępcze pranie pieniędzy, czego konsekwencje mogą być dla ciebie poważne.
- Jeśli podejrzewasz, że stałeś się częścią sieci związanej z praniem pieniędzy, wycofaj się natychmiast. Powiadom swój bank lub dostawcę płatności oraz złóż zawiadomienie na policji.
Wniosek: nigdy nie rób przelewów za kogoś, nie udostępniaj swego konta nikomu — dla swojego bezpieczeństwa. Uczestniczenie w procederze prania brudnych pieniędzy to przestępstwo, za które może ci grozić odpowiedzialność karna, z pozbawieniem wolności i deportacją ze Stanów.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Podręcznik ochrony majątkowej” i „Jak oszczędzać na podatkach”, Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., www.poradniksukces.com
