Aby nasza należność podatkowa za bieżący rok była jak najmniejsza, manewry podatkowe należy dokonać do końca roku kalendarzowego, mimo że rozliczenie ślemy dopiero do 15 kwietnia 2024 roku. Zanim zaczniemy planować podatkową strategię, trzeba odpowiedzieć sobie na dwa podstawowe pytania: czy musisz rozliczać się z podatków, a jeżeli tak, to czy będziesz wyliczać odpisy podatkowe, czy nie.
Czy musisz posłać podatkową deklarację?
Może tak, może nie. Faktem jest, że około 47 proc. osób w Stanach nie płaci żadnych podatków, więc nie musi się rozliczać, a seniorzy stanowią ich większość. Oto dlaczego.
Każdy z nas ma kwotę wolną od podatku równą odpisowi standardowemu (standard deduction), która wynosi 13 850 dolarów i dwa razy tyle dla małżeństw rozliczających się razem w roku 2023. Kwota wolna jest nawet wyższa dla osób, które ukończyły 65 lat: 15 700 dolarów dla osoby samotnej i 30 700 dol. dla małżeństwa seniorów. Oznacza to, że można zarobić takie kwoty bez obowiązków podatkowych i przeważnie nie słać podatkowej deklaracji. Warto rozliczyć się tylko wtedy, by odzyskać zwrot wpłaconych zaliczek podatkowych albo rościć Earned Income Credit (gdy ma się przychód z pracy).
Zarobki przekraczające wolną kwotę i pomniejszone przez ewentualne odpisy, to dochód podlegający opodatkowaniu (taxable income), obłożony podatkiem dochodowym: 10, 12, 22, 24, 35 albo 37 procent w zależności od wysokości dochodu.
Uwaga: Osoby pracujące na własny rachunek (self-employed) traktowane są inaczej i powinny deklarować zarobki, jeżeli przekroczą one 400 dolarów w roku. Podatku dochodowego mogą nie zapłacić, ale uiszczą składki na Social Security.
Wyliczasz odpisy czy nie?
„To itemize or not to itemize?” - łamią sobie głowy Amerykanie. Odpowiedź jest prosta. Jeżeli wszystkie nasze odpisy podatkowe nie przekraczają standardowego odpisu (patrz powyżej), to korzystamy z tego odpisu i nie trudzimy się zbieraniem paragonów. Z odpisu standardowego korzysta około 90 proc. podatników.
Przeciętny człowiek, który mieszka w wynajętym mieszkaniu, pracuje najemnie i trzyma pieniądze w banku, rzadko kiedy ma odpisy przekraczające kwotę wolną. Pułap ten osiągają tylko niektórzy właściciele domów, bo wolno im odpisać koszt pożyczki i podatki gruntowe, ale do pewnej granicy.
Bądź hojny
Darowizny dla odpowiednio zarejestrowanych organizacji charytatywnych są odpisem podatkowym, a polonijne organizacje potrzebują naszej pomocy. Mniejsze kwoty można podarować w gotówce, nawet bez żadnego poświadczenia (np. położyć pieniądze w kościele na tacę). Powyżej 250 dol. dowodem darowizny musi być nie tylko zrealizowany czek, ale również pisemne poświadczenie odbioru przez organizację. Warto wspomnieć, że darowizny dla osób prywatnych, jakkolwiek nie wymagają zadeklarowania do kwoty 17,000 dol. (18,000 dol. od roku 2024) odpisem podatkowym nie są.
Darować można nie tylko gotówkę, lecz również używaną odzież, sprzęty domowe, stary samochód itp. i odjąć ich szacunkową wartość od wymiaru podatku. United War Veterans Council, Lupus Foundation i inne organizacje na życzenie przyjadą do twego domu i odbiorą używane rzeczy. Czytelnicy, którzy dają dużo i często, mogą sięgnąć po IRS Publication 561, Determining the Value of Donated Property (www.irs.gov/pub/irs-pdf/p561.pdf).
Uwaga: Opłaca się podarować walory, których wartość wzrosła: akcje, obligacje, nieruchomości, by uniknąć płacenia podatków od przyrostu kapitału (capital gain).
Zgrupuj wydatki medyczne
Wydatki medyczne niezwrócone przez firmę ubezpieczeniową oraz składki ubezpieczeniowe mogą stanowić odpis podatkowy, ale tylko te, które przekraczają 7,5 proc. dochodu brutto (Adjusted Gross Income). Jeżeli jesteś blisko tej granicy, to przyspiesz niektóre wydatki, np. idź do dentysty, zamów okulary czy udaj się na profilaktyczny sprawdzian jeszcze w tym roku.
Uwaga: Koszt ubezpieczenia zdrowotnego dla osób pracujących na własny rachunek nie podlega limitowi i jest w stu procentach odpisywany na pierwszej stronie zeznania podatkowego (above-the-line). Więcej informacji znajdziesz w Publikacji 502, www.irs.gov/pub/irs-pdf/p502.pdf.
Przyjrzyj się swoim zyskom i stratom kapitałowym
Giełda sprawiła się w tym roku nieźle, więc fundusze powiernicze wypłacą zyski. Przyjrzyj się dystrybucji swoich zysków kapitałowych (capital gain distribution). Jeżeli widzisz, że jesteś w tym roku na zbyt dużym plusie, sprzedaj jakieś udziały albo akcje, które zniżkowały, a będziesz mógł pomniejszyć swoje zyski o straty kapitałowe.
Straty kapitałowe można odpisać do wysokości zysków kapitałowych plus 3 000 dolarów. Jeżeli mamy większą stratę, nadwyżkę możemy przenieść na kolejny rok. Warunkiem tych manewrów jest jednak dokonanie transakcji sprzedaży do końca tego roku.
Wydaj oszczędności z konta FSA
Kilka słów dla osób, które mają w pracy konto zwane Flexible Savings Account. Służy ono do opłacania opieki nad dzieckiem i kosztów medycznych pieniędzmi niepodlegającymi podatkom. Jeżeli masz w pracy konto FSA, to wydaj uskładane tam środki do 31 grudnia tego roku, bo inaczej przepadną. Tylko 500 niewykorzystanych dolarów można przenieść na następny rok.
Rada dla każdego: wpłać na programy emerytalne
Osobom korzystającym ze standardowego odpisu podatkowego (standard deduction) pozostają tylko wpłaty na konta emerytalne: IRA, 401(k), SIMLE IRA itp., bo to dla nich jedyna ucieczka przed podatkami. Co prawda, mamy czas do 15 kwietnia 2024 roku na otwarcie IRA i dokonanie depozytu, ale im wcześniej to zrobimy, tym szybciej środki zaczną procentować. Jeżeli ktoś inwestuje w fundusze powiernicze, to fluktuacje giełdy mogą stanowić dobrą okazję do zakupu udziałów jego ulubionego funduszu.
Konwersja na Roth – wyższa szkoła inwestycyjnej jazdy
Zamień swoje fundusze trzymane na tradycyjnym kocie IRA na Roth IRA. Ma to sens w dwóch sytuacjach:
Pierwsza, to nagły spadek dochodu w tym roku wynikły np. z czasowego bezrobocia. Przenieś część środków z konta IRA na Roth IRA. Zapłacisz w tym roku podatek, ale niewielki, środki na Roth IRA będą ci rosły z odroczeniem podatku i wypłacisz je w przyszłości bez podatku.
Druga sytuacja, gdy konwersja na Roth jest opłacalna, to wtedy, gdy twoje dochody przekraczają limity wyznaczone dla kont Roth. Wpłacasz wtedy na tradycyjne IRA i środki przenosisz na Roth. Po więcej informacji szukaj na sieci tekst pt. „Zamiana konta IRA na Roth IRA”.
Chociaż jesteśmy w przedświątecznym nastroju, powinniśmy na chwilę oderwać się od zakupów i przygotowań oraz zadbać, by nie przepłacić podatków. W ten sposób damy sami sobie świąteczny prezent.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. . „Jak oszczędzać na podatkach”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak kupić dom mądrze i nie przepłacić”, „Podręcznik właściciela domu”. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo bezpośrednio od wydawcy, Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com.
