Pytanie pani Wandy
Napisała do nas pani Wanda: “Mój syn mieszka i pracuje na Manhattanie. Do pracy ma 15 minut piechotą i mieszka tam już 12 lat. Ma zamiar wreszcie kupić w tej okolicy mieszkanie, ale ceny są wysokie. Ja mam pieniądze i chce mu pożyczyć sto tysięcy dolarów. Oczywiście bez procentów. Może się zdarzyć, że te pieniądze mogą być w przyszłości jego. Jak to zrobić, żeby nie mieć kłopotów z IRS? Muszę przenieść część pieniędzy z CityBanku, bo tylko 250 tysięcy jest ubezpieczone. Ja mam tylko jednego syna, jeszcze samotny, więc muszę mu pomóc. Będę pani wdzięczna za informacje jak to zrobić, żeby nie narobić sobie lub synowi kłopotów”.
Odpowiedź
Pani Wanda może bez problemu pożyczyć synowi zamierzoną kwotę, ale zanim to zrobi, powinna poznać przepisy.
Normalnie, jeżeli pożyczamy komuś pieniądze na procent, to otrzymywane odsetki powinniśmy zadeklarować jako przychód i zapłacić należne podatki dochodowe. Ale nie możemy tak po prostu pożyczyć pieniędzy na sztucznie zaniżony procent. Oto, jak wyglądają przepisy.
Co to jest AFR
IRS chce uniknąć fikcyjnych pożyczek i kładzie limit na to, jak niskie może być ich oprocentowanie. Limitem jest Applicable Federal Rate. W połowie 2022 roku krótkoterminowa stawka AFR (do 3 lat) wynosi 2.21 proc., średnioterminowa (od 3 do 10 lat) – 2.9 proc., a długoterminowa (powyżej 10 lat) 3.11 proc. Patrz: https://www.irs.gov/applicable-federal-rates.
A co się dzieje, jeżeli ktoś, tak jak pani Wanda, chce pożyczyć pieniądze bez procentu albo na niski, sztucznie zaniżony procent? Jeżeli pożyczamy pieniądze bez procentu, to IRS domaga się, żebyśmy płacili podatki od tych zrzeczonych się (zaniechanych) procentów, nazywanych też fantomowymi. Jeżeli pożyczamy pieniądze na zaniżony procent, niższy od AFR, to mamy płacić podatki zarówno od otrzymanych odsetek, jak i od zrzeczonych się procentów.
Pożyczka podarunkowa, czyli gift loan
Pani Wanda chce udzielić synowi tzw. pożyczki podarunkowej (gift loan). Pożyczka podarunkowa – to każda pożyczka poniżej wartości AFR, w przypadku której zrzeczone się odsetki mają charakter prezentu. Prosto mówiąc, jeżeli pani Wanda pożycza pieniądze synowi bez procentu, albo na procent niższy od AFR, to jest to pożyczka podarunkowa.
W przypadku dużej pożyczki podarunkowej na procent zerowy albo zaniżony, IRS domaga się, by pożyczkodawca płacił podatki od przebaczonych (zrzeczonych się – fantomowych) odsetek, czyli tych, których nie otrzymał. Ale inaczej jest w przypadkach niedużych pożyczek podarunkowych.
Małe pożyczki podarunkowe
IRS zupełnie nie interesuje się pożyczkami podarunkowymi między osobami indywidualnymi do wartości 10,000 dol., a te do $100,000 traktuje łagodnie. Oto szczegóły.
IRS nie wymaga od ofiarodawcy deklarowania tych zrzeczonych się odsetek jako dochodu, ale pod warunkiem, że pożyczka nie przekracza 100,000 dol., a pożyczkobiorca (syn pani Wandy) nie przeznaczy tych pieniędzy na inwestycje i nie będzie miał dochodu z inwestycji przekraczającego $1,000 rocznie. Jeżeli syn ma wyższe przychody z inwestycji, to pani Wanda płaci podatki od zrzeczonych się odsetek tylko do wysokości kwoty dochodu netto syna z inwestycji za dany rok. Takie są dziwne przepisy, które mają na celu uniemożliwiać bogatym ludziom rozdawanie majątku rodzinie i unikania podatków spadkowych.
Podatki od pożyczki
Od pożyczonej kwoty ani pożyczkodawca, ani pożyczkobiorca nie płacą podatku. Pożyczkodawca ma deklarować tylko otrzymywane (albo fantomowe) odsetki na Schedule B i płacić od nich podatek dochodowy (income tax) w zależności od swojego przedziału podatkowego.
Natomiast dla pożyczkobiorcy zapłacone odsetki odpisem nie są, chyba że pożyczka jest pod zastaw domu.
Umowa pożyczkowa – promissory note
IRS zakłada, że transfery pieniędzy w rodzinie są darowiznami, a darowizny mogą skutkować podatkami od spadku dla bardzo bogatych rodzin. Aby tego uniknąć, warto pożyczkę sformalizować i mieć jej potwierdzenie na piśmie.
Umowa pożyczki (promissory note), czyli rodzaj weksla, zawiera określone informacje, takie jak nazwiska pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy, wysokość pożyczanej kwoty, termin zwrotu pożyczki, sposób spłaty, oprocentowanie (można je ustalić lub nie), odsetki za zwłokę. Wzór umowy pożyczkowej można znaleźć na Internecie, ale w razie dużych kwot – warto udać się do prawnika. Umowa na piśmie pozwoli sprecyzować warunki pożyczki i stanowi zabezpieczenie dla pożyczkodawcy na wypadek sporu.
Spisanie umowy pozwala bliskim zrozumieć, że zawarli biznesową transakcję, którą rodzic traktuje poważnie. Dłużnik powinien zwracać pieniądze zgodnie z umową, czekami albo przelewem, które są dla niego dowodem na terminową spłatę rat.
Umorzenie pożyczki
Udzieloną pożyczkę wolno anulować. Umorzona kwota traktowana jest przez IRS jako darowizna. Począwszy od roku 2022 można dawać po $16,000 rocznie na osobę bez konieczności zgłaszania tego do IRS oraz bez podatkowych konsekwencji. Małżeństwo może dać dwa razy tyle – do 32,000 dol. na osobę rocznie. Kwoty podarowane ponad ten limit po śmierci darczyńcy pomniejszą jego ulgę spadkową (estate exclusion), która wynosi 12.06 mln dol. w roku 2022.
Przykład: Powiedzmy, że pani Wanda pożyczyła synowi 100,000 dol. Na 3 proc. rocznie. Może podarować mu 3,000 dol. (odsetki) plus 13,000 dol. (pożyczka), w sumie 16,000 dol. na umorzenie pożyczki i odsetek. W następnym roku dług syna wynosić będzie 87,000 dol., a odsetki od tej kwoty – 2,610 dol. Pani Wanda znowu „podaruje” synowi 16,000 dol. na anulowanie odsetek i części pożyczki. W ten sposób dług będzie stopniowo maleć, aż zostanie „spłacony”. Na wypadek (mało prawdopodobnej) podatkowej kontroli, warto odnotowywać darowizny na piśmie. Niemniej pani Wanda nie jest multimilionerką, więc spokojnie może później umorzyć pożyczkę, czyli podarować synowi jednorazowo całą kwotę.
A może darowizna?
Pani Wanda może po prostu 100,000 dol. synowi podarować, choć napisała, że wolałaby pożyczyć, by syn wiedział, że jest odpowiedzialny za zwrot tej kwoty. Jeżeli pani Wanda podaruje synowi ponad 16,000 dol. w roku, to powinna zadeklarować tę darowiznę przez dołączenie do rozliczenia podatkowego formularza 709. Podatków od tego nie ma teraz żadnych, chyba że masa spadkowa po śmierci pani Wandy przekroczy zwolnienie spadkowe na dany rok – 12.06 mln dol. w roku 2022.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, i Planowanie spadkowe, czyli jak uporządkować swoje sprawy w Stanach i w Polsce oraz wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave., albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com.
