Wiele osób potrzebujących gotówki sięga po pożyczki do wypłaty (payday loans) – krótkoterminowe pożyczki z wysokim oprocentowaniem, które na ogół mają być spłacone z następnej tygodniówki. Roczna stopa oprocentowania tych pożyczek bywa bardzo wysoka, osiąga nawet kilkaset procent w rocznej skali. Konsumenci znajdujący się w trudnej sytuacji finansowej bywają niedoinformowani, wręcz oszukiwani przez firmy pożyczkowe.
Agresywne reklamy
Wiele firm prowadzi agresywne kampanie, łapiące bezradne osoby, których na spłatę pożyczek nie stać.
“Potrzebujesz gotówki do dnia wypłaty? Pożyczymy ci natychmiast 100 dolarów albo więcej!” – takie i podobne ogłoszenia zobaczyć można na plakatach, w telewizji, Internecie, a nawet znaleźć w naszej skrzynce mailowej. Firmy oferujące gotówkę za czeki z wypłatą (check cashers), kompanie finansowe i inne, oferują krótkoterminowe pożyczki z wysokim oprocentowaniem znane pod wieloma nazwami: payday loans, cash advance loans, check advance loans, postdated check loans, deferred deposit check loans itd. Po naszemu - chwilówki. Możesz nawet dostać zaliczkę na poczet emerytury.
Pójdź na Internet i wystukaj w Google „payday loan”, a pojawi się kilkadziesiąt ofert firm gotowych pożyczyć ci pieniądze do wypłaty za „zaledwie” 10 dolarów za każde 100 dolarów.
Jak to działa
W praktyce udzielenie chwilówki wygląda tak, że osoba potrzebująca pilnie gotówki dokumentuje pożyczkodawcy swoje stałe zatrudnienie i wysokość wynagrodzenia (poprzednie czeki z wypłatą) i otrzymuje w gotówce kwotę równą wynagrodzeniu minus opłata. Zazwyczaj opłata stanowi określony procent kwoty podanej na czeku lub ustalona jest za każde pożyczone 50 czy 100 dolarów. Jeśli nie jesteś w stanie oddać pożyczki w terminie, możesz przedłużyć okres spłaty (”roll-over”), za co wnosisz kolejną opłatę.
Internet czyni pożyczanie do wypłaty wyjątkowo łatwym. Otwierasz konto na sieci, firma finansowa sprawdza elektronicznie twoją historię kredytową i może zatwierdzić cię w ciągu minuty. Już następnego dnia przeleje na twoje konto w banku potrzebną ci kwotę. Po dniu wypłaty firma zabierze ci z konta bankowego opłatę – przeważnie 10-15 dol. od każdej pożyczonej setki. Możesz zwrócić całą pożyczkę, jej część, albo odwlec termin zwrot maksymalnie cztery razy.
Przepisy po naszej stronie
Zgodnie z ustawą Truth in Lending Act – koszt pożyczki „do wypłaty”, tak samo jak i innych pożyczek, musi być ujawniony. Obok innych informacji musisz mieć podaną, na piśmie, kwotę pobieraną od ciebie za udzielenie pożyczki oraz jej oprocentowanie w skali rocznej (annual percentage rate – APR). Z informacji tych wynika, że gotówkowa pożyczka zabezpieczona osobistym czekiem, taka jak payday loan, jest bardzo kosztownym kredytem.
Załóżmy, że zepsuł ci się samochód, a wypłata będzie dopiero za dwa tygodnie. Pożyczasz 400 dol., za co płacisz 60 dol. Następnie istnieją dwie możliwości: Oddajesz 400 dol. w gotówce, albo też przedłużasz okres pożyczki o dalsze dwa tygodnie wnosząc kolejną opłatę. Skoro opłata za dwutygodniowy kredyt wynosi 60 dol., to roczne oprocentowanie (APR) – 391%! Jeśli przedłużysz chwilówkę trzy razy, koszt pożyczenia czterystu dolarów urasta do 240 dol.
Zamiast chwilówki
Należy unikać pożyczek do wypłaty. Jeżeli jesteś w trudnej finansowej sytuacji, oto co warto uczynić:
- Dowiedz się, czy osobistej pożyczki osobistej udzieli ci unia kredytowa, czy mały bank.
- Posłuż się kartą kredytową, pod warunkiem, że ją masz i nie jest ona wypełniona długami po brzegi.
- Poproś pracodawcę o zaliczkę. A może pożyczy ci trochę pieniędzy przyjaciel albo krewny?
- Jeżeli potrzebna ci jest żywa gotówka, to pobierz ją z karty kredytowej. Oprocentowanie może być znaczne, ale o wiele mniejsze od chwilówki.
Gdy żonglujesz czekami
Jeżeli masz mało pieniędzy na koncie czekowym i żonglujesz czekami, to dowiedz się w banku, jakie możesz mieć zabezpieczenie przed wypisaniem czeków bez pokrycia. Nazywa się to overdraft protection i pozwala uniknąć kłopotów wynikłych z odbitego czeku.
Dowiedz się, jakie są warunki takiego zabezpieczenia: miesięczna opłata, oprocentowanie pożyczonej w ten sposób kwoty, termin zwrotu pieniędzy. Przeciętna opłata za overdraft protection wynosi obecnie 34 dol. niezależnie od wysokości czeku. W niektórych community banks albo uniach kredytowych można połączyć konto czekowe z oszczędnościowym, w rezultacie czego brakująca kwota będzie pobrana z konta oszczędnościowego za darmo albo za minimalną opłatą.
Zaciśnij pasa
Nie dopuść do tego, żeby brakowało ci pieniędzy do wypłaty. Stwórz budżet, który pozwoli ci podołać wydatkom z obecnym przychodem. Spisuj ile wydajesz. Zorientuj się, jakie są twoje wydatki w ciągu miesiąca oraz średnio w ciągu jednego dnia i ustal sobie realistyczny budżet. Unikaj niepotrzebnych zakupów, nawet drobnych rzeczy, bo, jak mówi przysłowie: „od grosza do grosza uzbiera się pół trzosa”.
Odkładaj regularnie choćby drobne sumy, które po pewnym czasie dadzą ci finansowe zabezpieczenie na wypadek nagłego, koniecznego wydatku i nie będziesz wtedy musiał szukać pożyczki.
Jeśli potrzebujesz pomocy w opracowaniu swego budżetu lub planu spłaty zadłużenia, to sięgnij po książkę pt. Życie od nowa: Jak uporządkować problemy w urzędach. W każdym stanie istnieją nienastawione na zysk organizacje (consumer credit counseling services), które świadczą doradztwo kredytowe bezpłatnie lub za niską opłatą. Znajdziesz je w witrynie National Foundation for Credit Counseling: www.nfcc.org.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in.: „Jak działa giełda”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Podręcznik ochrony majątkowej”. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave., Chicago, albo w wersji elektronicznej w witrynie Poradnika Sukces, www.PoradnikSukces.com, 1-718-224-3492.
