Jak czytac tabele gieldowe?

Pragne Panstwa zapoznac z terminologia jaka mozna spotkac w publikacjach dotyczacych inwestycji i finansow. Strach przed nieznanym nie powinien zniechecac nikogo do studiowania stron gazet poswieconym finansom, a takze rozumienia wieczornych raportow z gieldy papierow wartosciowych transmitowanych przez ulubiona stacje telewizyjna czy radiowa.

Zapoznanie sie z terminologia uzywana na Wall Street pomoze Panstwu dotrzec do bogactwa informacji dostepnych dzieki tym srodkom przekazu.

Tabele gieldowe

Zacznijmy wiec od gazet takich jak Wall Street Journal, Barron"s czy Investors Business Daily. Znajdziecie tam Panstwo cale strony kolumn z notowaniami poszczegolnych akcji. Akcje ulozone sa w porzadku alfabetycznym i z reguly podzielone na rynki, na ktorych dane akcje mozna kupic lub sprzedac. Tak wiec mamy akcje z gieldy nowojorskiej tzw. NYSE (New York Stock Exchange), akcje dostepne na American Stock Exchange (AMEX) oraz akcje dostepne na rynku NASDAQ.

A oto krotka charakterystyka kazdego z tych rynkow.

NYSE - Nowojorska Gielda Wymiany Papierow Wartosciowych

Gielda nowojorska jest najwieksza i najstarsza gielda papierow wartosciowych w Stanach Zjednoczonych. Akcje kompanii, ktore sa zarejestrowane na NYSE mozna kupic i sprzedac podczas sesji gieldowej, ktora odbywa sie na zasadzie licytacji. Wymiany dokonuje sie w godzinach od 8:30 a.m. do 3:00 p.m. czasu chicagowskiego.

AMEX - Amerykanska Gielda Wymiany Papierow Wartosciowych

AMEX to druga co do wielkosci gielda dzialajaca rowniez na zasadzie licytacji. Dzienne obroty na gieldzie AMEX sa jednak duzo mniejsze niz na gieldzie nowojorskiej.

NASDAQ - System Zautomatyzowanych Kwotowan Krajowego Zrzeszenia Maklerow Papierow Wartosciowych

Gielda NASDAQ jest rynkiem, na ktorym dokonuje sie transakcji wymiany akcji ponad 5,000 kompanii, ktore ogolnie sa mniejsze i nowsze niz kompanie zarejestrowane na NYSE i AMEX. Rynek NASDAQ nie posiada fizycznego adresu, tak jak na przyklad gielda nowojorska mieszczaca sie na ulicy Wall Street.

Na gieldzie NASDAQ wymiana odbywa sie telefonicznie i poprzez siec komputerow, ktora tworza maklerzy nalezacy do NASDAQ. Wolumen transakcji czyli wielkosc obrotow akcji na rynku NASDAQ przewyzsza obecnie ilosc transakcji dokonywanych na gieldzie AMEX i NYSE.

Z innych lokalnych rynkow papierow wartosciowych mozna wymienic Gielde Midwest (Chicagowska), Gielde Bostonska, Gielde Cincinnati, Gielde Pacific (San Francisco i Los Angeles) i Gielde Filadelfijska (Philadelphia).

Symbole tabeli gieldowych

Tabele wynikow sesji gieldowej danej akcji z dnia poprzedniego zawieraja standardowe symbole dotyczace ich notowan. Aby rozumiec dane zawarte w tabeli nalezy najpierw zapoznac sie z ich definicjami.

52 weeks/high-low

To najwyzsza i najnizsza cena jaka uzyskala akcja w ciagu minionych 52 tygodni, nie wlaczajac ceny z ostatniego dnia sesji gieldy. Na przyklad Intel 169 3/4 64 1/8 oznacza, ze najwyzsze notowanie akcji kompanii Intel w ciagu minionych 52 tygodni bylo $169.75, a najnizsze wynioslo $64.13. Dane te pozwalaja nam ocenic obecna cene akcji i zorientowac sie czy jest to cena tania, droga, czy tez umiarkowana.

SYM - skrot od ang. symbol

Symbol akcji z reguly jest oznaczany jedna do pieciu liter identyfikujacych kompanie, ktorych akcje moga byc sprzedane lub kupione na gieldzie papierow wartosciowych. Symbole akcji z gieldy nowojorskiej nie przekraczaja 3 liter np. "T" to symbol AT&T, "IBM" to symbol IBM. Na rynku NASDAQ symbole maja 4 i wiecej liter np.: "INTC" oznacza Intel Corporation, a "MCCRK" jest symbolem McCormick.

DIV - skrot od ang. dividend

Oznacza roczna dewidende (platnosc czesci zysku) przypadajaca na jedna akcje, obliczana na podstawie wysokosci ostatnio zdeklarowanej dewidendy.

YLD% - skrot od ang. yield

Symbol ten oznacza rentownosc (procentowy wzrost) dywidendy akcji, okreslany przez stosunek rocznej dewidendy do ceny zamkniecia akcji na ostatniej sesji gieldowej.

PE - skrot od ang. price-earnings ratio

To wskaznik ceny do zysku obliczany przez stosunek ceny jaka uzyskala akcja na zamknieciu sesji gieldy do zysku jaki ta akcja uzyskala w ciagu ostatnich 4 kwartalow.

VOL 100" - skrot od ang. volume

Skrot ten okresla wolumen, czyli ilosc pojedynczych akcji danej kompanii sprzedanych w ciagu sesji gieldowej podana w setkach (z pominieciem dwoch zer).

HI-LO close (or last)

Najwyzsza i najnizsza, a takze ostatnia cena jaka uzyskala dana akcja w danym dniu na gieldzie.

CHG - skrot od ang. change

Zmiana ceny akcji w stosunku do ceny zamkniecia z poprzedniego dnia podawana zwykle w ulamkach punkta np. +1/8, czyli +12.5 centa.

Dziennik Investors Business Daily podaje w swoich tabelach akcji dane, ktorych nie mozna znalezc na przyklad w The Wall Street Journal. Sa one pomocne w ocenie wartosci danej akcji.

A oto kilka przykladow takich danych:

EPS - skrot od ang. Earnings Per Share

Symbol ten mierzy range wzrostu zyskow przypadajacych na jedna akcje danej kompanii w ciagu ostatnich 5 lat. Miara EPS oceniana jest w skali od 1-99 i tak akcja z EPS rowna 90 oznacza, iz rezultaty wzrostu zyskow na jedna akcje tej kompanii znajduja sie wsrod 10% wszystkich kompanii z danej tabeli z najwiekszym procentowym wzrostem zyskow na jedna akcje.

Rel. st - skrot od ang. Relative Strength

Tlumaczac na jezyk polski symbol ten oznacza wzgledna sile ceny danej akcji. Jest to miara, ktora pokazuje wzrost ceny danej akcji w ciagu ostatnich 12 miesiecy, porownywana w stosunku procentowym do wszystkich pozostalych akcji w tabeli. Rezultaty podawane sa w skali od 1-99. Dla przykladu akcja z Rel st = 75 oznacza, iz znajduje sie ona wsrod 25% akcji z najwiekszym wzrostem ceny w ciagu ostatnich 12 miesiecy.

Closing price

Cena zamkniecia danej akcji z ostatniego notowania dnia poprzedniego. Ceny akcji podawane sa w ulamkach punkta. I tak np. 15 3/4 oznacza cene $15.75; 28 1/4 oznacza cene $28.25; 17 5/8 oznacza cene $17.625, czyli $17.63.

Vol % Change - skrot od ang. Volume % Change

Jest to procentowa zmiana obrotow ilosci akcji danej kompanii ponizej (-) lub powyzej (+) sredniej ilosci obrotow z ostatnich 50 dni. Dla przykladu: Vol % Change -29 oznacza, iz ilosc akcji na ostatniej sesji gieldowej spadla o 29% w porownaniu do sredniej z ostatnich 50 dni

Spojrzmy teraz na tabele gieldowa z Investors Business Daily z poniedzialkowych (30 czerwiec 1997) notowan akcji zwyklych z NYSE (gieldy nowojorskiej):

Odczytujac dane dotyczace akcji kompanii np. ACNielsen widzimy, ze ostatnia cena byla 19 5/8 czyli $19.63 i wzrosla ona o 3/8 punkta, czyli $0.38 od dnia poprzedniego (piatku); najwyzsza cena w ciagu ostatnich 52 tygodni byla 20 1/8 czyli $20.13, najnizsza - $14. W ciagu dnia najwyzsze notowanie ceny bylo 19 3/4 , a najnizsze 19 5/16.

Symbol tej kompanii to ART. W poniedzialek obroty ilosci akcji, ktore zostaly kupione lub sprzedane wyniosly 405,600 i byl to 142% wzrost w stosunku do srednich obrotow z ostatnich 50 dni.

PEwskazuje, iz obecna cena akcji jest 36 razy wyzsza, niz jej zysk z ostatnich 4 kwartalow.

Dla osob zainteresowanych sledzeniem notowan akcji pragne nadmienic, ze dzwoniac pod numer 1-800 253-1727 mozna otrzymac dwutygodniowa, bezplatna subskrypcje Investors Business Daily z dostawa do domu.

Przytoczone dane maja na celu ilustracje przykladow i nie sa oferta kupna lub sprzedazy danych akcji ani gwarancja podobnych rezultatow w przyszlosci. Inwestycje w akcje maja w sobie ryzyko fluktuacji cen, co wiaze sie z uzyskaniem nizszej, wyzszej lub takiej samej ceny sprzedazy jak cena zakupu. Zrodlo danych i tabele opublikowano za zgoda Investors Business Daily.

Wskazniki i srednie gieldowe

Indeksy gieldowe sa bardzo popularnym wskaznikiem zmian wartosci w obrebie danej grupy akcji. Dzieki nim mozna sledzic trend np. akcji technologicznych czy transportu, a takze ogolny kierunek calego rynku. A oto kilka przykladow glownych indeksow gieldowych.

Dow Jones Industrial Average (DJIA)

Indeks Dow Jones jest jednym z glownych i najbardziej popularnych wskaznikow odzwierciedlajacych trend calego rynku papierow wartosciowych. Prawie kazdy komentarz gieldowy rozpoczyna sie od notowania sredniej Dow Jones. Wskaznik ten jest oparty na aktywnosci 30 znanych kompanii amerykanskich np. IBM, American Airlines, Disney, GE. czesto zwanymi tez "blue chips". Ostatnio Dow Jones wprowadzil 4 nowe kompanie na liste 30 i sa nimi: Wal-Mart, Johnson&Johnson, Hewlett-Packart i Travellers Group.

Standard & Poor"s 500 (S&P 500)

Jak sama nazwa wskazuje indeks ten jest oparty na analizie aktywnosci akcji 500 najwiekszych kompanii USA.

NASDAQ Composite Index

Indeks NASDAQ jest wskaznikiem sredniej aktywnosci akcji okolo 5,000 kompanii, ktore nie sa zarejestrowane na NYSE lub AMEX.

Wsrod innych powszechnie cytowanych wskaznikow nalezy wymienic NYSE Composite Index, RUSSELL 2000 Index i WILSHIRE 5000 Equity Index.

Przegladajac notowania gieldowe w prasie warto zwrocic uwage na notatki objasniajace skroty zawarte w tabelach. Czesto podawane sa takze takie dane jak wysokosc obrotow akcji, najbardziej aktywne akcje na kazdym z trzech rynkow i notowania glownych indeksow. Czytajac regularnie strony finansowe i studiujac tabele gieldowe mozna lepiej zaznajomic sie z jezykiem Wall Street, ktory pomoze zdobyc wiedze o swiecie inwestycji.