Biuro Imigracyjne ogłosiło, że od 1 października 2004 nie przyjmuje już podań o wizy pracownicze H-1B, ponieważ wyczerpał się roczny limit 65 tysięcy wiz na nowy rok budżetowy. W poprzednich latach liczba tych wiz znacznie wzrosła, aż do 115,000 na rok 1999, 115,000 na rok 2000 oraz 107,500 na rok 2001. W roku 2002 roku liczba wiz pracowniczych została ponownie zmniejszona do 65,000 i ze względu na opozycję ze strony związków zawodowych nie została podniesiona. Cały problem polega na tym, że 1 października zaczął się dopiero nowy rok budżetowy i już w pierwszym jego dniu zabrakło wiz pracowniczych. Powodem tej problematycznej sytuacji jest bardzo niski limit na wizy pracownicze, i to zarówno te profesjonalne - H-1B, jak i te, które nie wymagają skończenia studiów wyższych, wizy H-2B. Limit na wizy H-2B nie został jeszcze wyczerpany, ale można się spodziewać tego w ciągu najbliższych kilku tygodni.
Walka o przywrócenie większej liczby wiz H-1B trwa. Przyłącza się do niej coraz większa liczba kongresmenów. Mamy nadzieję, że przed upływem roku Kongres przyzna większą ilość wiz i nie trzeba będzie czekać aż do kwietnia 2005.
Osoby, które złożyły podania o wizy pracownicze przed 1 października 2004 nie zostaną objęte tegoroczną pulą. Osoby, które starały się o przedłużenie wizy H-1B lub mając H-1B starały się o nowa wizę dla nowego sponsora, nie podlegają limitowi rocznemu, ponieważ podlegają ubiegłorocznemu limitowi. Te osoby nadal będą mogły starać się o wizę H-1B, nawet i po 1 października 2004.
Dla przypomnienia, wizy H-1B przeznaczone są dla osób z wykształceniem wyższym (amerykanskim bachelor"s lub polskim magistrem) lub odpowiednikiem wykształcenia wyższego. Osoba starająca się o taką wizę musi posiadać sponsora, firmę amerykańską, która zaproponowała jej pracę. Zaproponowane stanowisko musi być stanowiskiem wymagającym wyższego wykształcenia (lub odpowiednika) w dziedzinie, w której starająca się osoba kończyła studia. Osoby, które nie skończyły studiów lub przerwały studia mogą przeprowadzić ewaluacje edukacyjne i stwierdzić czy doświadczenie w danej dziedzinie wystarczy by zastąpić studia. Tradycyjna formuła stanowi, że aby zastąpić rok studiów trzeba się wykazać przynajmniej trzyletnim doświadczeniem w danej dziedzinie. A więc osoba, która skończyła trzy lata studiów i ma sześć lat stażu pracy i doświadczenia (odpowiednik dwóch lat studiów) również może się kwalifikować na wizę H-1B.
O wizy H-1B starać się mogą osoby, które obecnie legalnie przebywają w USA na innych wizach tymczasowych lub osoby, które są obecnie w Polsce. Najczęściej starają się o nie studenci na wizach studenckich F-1, oczywiście po ukończeniu studiów i po otrzymaniu oferty pracy. Wizy H-1B wydawane są na trzy lata, z możliwością przedłużenia na następne trzy. Osoba przebywająca na wizie H-1B może legalnie starać się o zieloną kartę (pobyt stały) w USA. Jest ona zabezpieczona, ponieważ pomimo tego, że staranie się o zieloną kartę trwa w tej chwili wiele lat, wiza H-1B utrzymuje osobę starającą się w legalnym statusie.
Osoby na wizach H-1B moga pracować tylko i wyłącznie dla swojego sponsora, ale inny sponsor może je w międzyczasie sponsorować na pobyt stały. soba przebywająca na wizie H-1B może zmienić pracodawcę, ale za każdym razem musi najpierw postarać się o nowa wizę H-1B na podstawie podania nowego pracodawcy.
Przy każdorazowym staraniu się o wizę H-1B należy spełnić wszystkie wymagania. Małżonkowie i dzieci posiadaczy wizy H-1B otrzymują wizę H-4, która daje im legalny status, lecz nie upoważnia do pracy w USA.
Wizy H-2B to wizy pracownicze dla osób, które nie skończyły studiów. Wizy te wydawane są na krótki zazwyczaj okres, do roku. Przeznaczone są dla pracodawców, którzy mają sezonową lub krótkotrwałą potrzebę zatrudnienia pracownika i nie są w stanie go znaleźć w USA. Staranie się o wizy H-2B jest skomplikowane dodatkowym wymaganiem aby najpierw otrzymać certyfikację Departamentu Pracy (Labor Certification). Taka certyfikacja moźe trwać kilka miesięcy. Jak nadmieniłam powyżej, również i te wizy H-2B mogą osiągnąć swój limit wkrótce.
Jakie mają więc wyjście osoby, dla których zabrakło wiz H-1B, a których status kończy się niedługo?
Po pierwsze, osoby takie mogą wyjechać do swego kraju i tam czekać, aż sponsor złoży petycję po 1 kwietnia, kiedy pula wizowa na następny rok będzie znowu otwarta.
Po drugie, jeśli aplikant jest obecnie w statusie jeszcze przez kilka miesiecy, to powinien poczekać, bo za kilka tygodni Kongres może powiększyc limit wiz H-1B, co umożliwi ponowne złożenie petycji.
Po trzecie, można starać się o przetrwanie w innym statusie, do kiedy wizy H-1B znowu będą dostępne.
Istnieje kilka możliwości wykorzystania innych statusów imigracyjnych w okresie oczekiwania na zwiększenie puli wiz H-1B.
Wiza studencka. Wiza F-1 jest wizą dla studentów uczęszczających na programy akademickie (high school, Associate, Bachelor"s, Ph.D. oraz Masters), jak również dla osób uczęszczających na kursy nauki języka angielskiego, tzw. ESL, a więc English as a Second Language. Wiza F-1 przyznawana jest na podstawie formularza I-20 wydawanego przez instytucję akademicką. Szkoły do których uczęszczają zagraniczni studenci (international students) mają certyfikację Biura CIS na wydawanie tego dokumentu i posiadają osobę wydającą formularz I-20 i zajmującą się jego przedłużaniem. Osoba ta to designated school official (DSO). Do tej osoby należy się zwrócić, jeśli staramy się o przyjęcie na program uniwersytecki i potrzebujemy wizę F-1. Osoba ta również odpowiada za późniejsze przedłużenie statusu studenta, pozwolenia na pracę dla studenta i składanie raportów do systemu SEVIS (system kontrolny CIS i FBI o statusie i lokalizacji studenta.) Aby otrzymać wizę F-1 należy spełniać następujące warunki:
- należy wykazać się intencją powrotu do swojego kraju po ukończeniu studiów,
- należy zakwalifikować się do programu akademickiego,
- student musi udowodnić, że posiada fundusze na pokrycie czesnego, zamieszkania oraz wszystkich innych wydatków.
Wiza F-1 wydawana jest najczęściej na okres trwania programu (duration of status). Zazwyczaj okres ten obejmuje studia i dodatkowe 60 dni po ukończeniu programu. W okres duration of status wchodzi również praktyka po studiach, tzw. practical training, która musi wcześniej być zaakceptowana przez szkołę i CIS.
Utrzymywanie ważności statusu studenta jest w tej chwili ważniejsze niż kiedykolwiek. Od wydarzeń 11 września jest to obecnie najbardziej kontrolowana grupa imigrantów w USA. Ustawa PATRIOT wprowadziła nowy system kontroli studenta SEVIS. Kontrola ta odbywa się na podstawie wiadomości o studentach otrzymanych z ich szkół. Szkoły mają obowiązek informować o statusie imigracyjnym swoich studentów na wizach F-1. Jeśli CIS lub FBI zauważa, że osoba, która powinna studiować nie znajduje się na liście aktywnych studentów, to może zacząć jej poszukiwać.
Aby utrzymać ważność wizy F-1 należy spełnić pewne warunki.
Po pierwsze, student musi uczęszczać na uczelnię lub do szkoły i musi utrzymywać pełny tok zajęć. Dla osób starających się o Bachelor"s taki pełny tok studiów to 12 godzin kredytowych na semestr. Czasem szkoła może uznać, że, ze względu na słabą znajomość angielskiego, student może zmniejszyć ilość godzin; taka decyzja powinna być najpierw przedstawiona w Urzędzie Imigracyjnym.
Po drugie, I-20 musi być zawsze aktualne. Jeśli formularz I-20 wydany jest na konkretny rok lub semestr akademicki, student musi przypilnować, aby szkoła przedłużyła I-20 zanim ono wygaśnie. Jeśli I-20 nie jest przedłużone, student traci swój status. Status taki w niektórych przypadkach można przywrócić przez tak zwane reinstatement. Takie przywrócenie statusu jest możliwe również wtedy, gdy nastąpi przerwanie wizy ze względu na nieodpowiednią ilośc kredytów lub krótkie przerwy w nauce.
Wiza O
Wiza O-1A jest wizą tymczasowego pobytu dla osób o wyjątkowych zdolnościach i osiągnięciach w dziedzinie sztuki, nauki, edukacji, biznesu lub sportu i o międzynarodowej lub narodowej sławie.
Wizę O-1B przyznaje się osobom, które osiągnęły wielkie sukcesy w dziedzinie filmu i telewizji. Te sukcesy muszą być dokładnie udokumentowane.
CIS pozwala na wykorzystanie wiz O w wielu dziedzinach, na przykład w dziedzinie rzemiosła lub w przypadku osób przybywajacych na wykłady. W dziedzinie sztuki wiza O dostępna jest nie tylko dla zasadniczych wykonawców lub kompozytorów, lecz obejmuje także podstawowy personel: reżyserów, scenografów, choreografów, trenerów, kostiumologów itd.
Aby otrzymać wizę należy udowodnić, że przybywa się do USA aby kontynuować swoją działalność, ale nie musi to być działalność wymagająca osoby kalibru O-1. To znaczy, że wirtuoz skrzypek przybywa po to, aby grać koncert, ale nie musi to byc koncert o wielkim prestiżu, na przykład w Carnegie Hall, może to być mały prywatny koncert.
Wiza P
Wiza typu P-1A przyznawana jest sportowcom indywidualnym lub grupowym. Sportowiec musi być zawodnikiem o międzynarodowej renomie. W tym przypadku międzynarodowa renoma zawodnika oznacza, że osoba posiada umiejętności znacznie przewyższające innych sportowców w tej dziedzinie i że osoba ta jest dobrze znana i rozpoznawana poza granicami ojczystego kraju. Wiza P-1 przyznawana jest również grupom artystycznym o międzynarodowej renomie. Osoba otrzymująca wizę P-1A to artysta występujący z grupą lub osoba, która jest integralną częścią grupy lub przedstawienia (np. reżyser). W przypadku występująego artysty, aby otrzymać wizę P-1B musi on również udowodnić, że jest związany z daną grupą od przynajmniej roku.
Wiza E
Wiza typu E jest dostępna tylko dla pracowników tych firm zagranicznych, których właściciele są obywatelami krajów, które podpisały odpowiednie traktaty ze Stanami Zjednoczonymi. Wiza E dzieli się na wizy handlowe (E-1) i inwestycyjne (E-2), ale ponieważ Polska podpisała na razie tylko traktat o inwestycjach (Bilateral Investment Treaty, 6 sierpnia 1994), więc dla Polaków wiza E dostępna jest tylko jako wiza inwestycyjna, E-2. Jest to wiza tymczasowa, dlatego starając się o wizę E-2 aplikant musi zadeklarować intencję powrotu do swego kraju, ale nie musi podać dokładnego terminu. Pierwsza wiza E przyznawana jest na dwa lata, potem musi być przedłużana. Firma, w którą aplikanci zainwestowali i na podstawie której staraja się teraz o wizę E-2, musi być w większości, w ponad 50%, własnością cudzoziemców (w tym przypadku Polaków).
Uwaga: osoby z pobytem stałym w USA nie będą w tym przypadku traktowani jako obywatele Polski. Firma musi być własnością osób zamieszkałych za granicą.
Wiza L
Wiza L umożliwia międzynarodowym firmom sprowadzanie do USA swoich pracowników z placówek mieszczących się za granicą. Aby firma w USA mogła starać się o sprowadzenie pracowników z innego kraju, musi ona wykazać, że między firmą w USA, a firmą zagraniczną (np. polską istnieje jedna z trzech zależności:
a. firma zagraniczna jest filią firmy USA lub na odwrót, firma USA jest filią firmy zagranicznej,
b. jedna firma jest właścicielem drugiej firmy,
c. ta sama osoba jest właścicielem większości udziałów obu firm.
W przypadku wizy L należy również udowodnić, ze pracownik starający się o nią pracował dla placówki zagranicznej przez przynajmniej rok w ciągu ostatnich trzech lat. Często sprowadzanymi pracownikami na wizach L są członkowie zarządu, dyrekcja i menedżerowie.
Jeśli żadna z powyższych wiz nie pasuje do Państwa sytuacji, zawsze można starać się o wizę turystyczną na następne sześć miesięcy i czekać, czy w ciągu tego okresu Kongres zwiększy liczbę wiz H-1B. Rozmowy dotyczące tego trwają i miejmy nadzieję, ze decyzje zapadną przed końcem 2004 roku.
Autorką artykułu jest Agata Gostyńska Frakt.
Adwokat imigracyjny i rodzinny
Tel. (312) 644-8000
Adres: 100 W. Monroe, Suite 1705 Chicago, IL 60603
