Biuro imigracyjne ogłosiło, że 2 kwietnia, a więc pierwszego dnia, kiedy można było składać aplikacje o wizy pracownicze H-1B, ich limit się wyczerpał. Od kilku już lat sytuacja ta się powtarza. Limit wiz pracowniczych wyczerpuje się zanim nawet rozpoczyna się rok fiskalny. Teoretycznie wiz pracowniczych H-1B powinno wystarczyć na cały rok budżetowy, a więc od 1 października 2007 do 30 września 2008. A wiz w tym roku zabrakło nie tylko przed rozpoczęciem roku budżetowego 2008, ale na sześć miesięcy przed jego rozpoczęciem.
Podania o wizy pracownicze składać można na sześć miesięcy przed rozpoczęciem roku budżetowego, a więc od 1 kwietnia. W tym roku 1 kwietnia wypadł w niedzielę, wobec tego 2 kwietnia, poniedziałek, był pierwszym dniem, kiedy biuro imigracyjne przyjmowało petycje o wizy H-1B. Limit roczny wiz H-1B wynosi 65 tysięcy, a 2 kwietnia wpłynęło ich ponad 127 tysięcy, a więc prawie dwa razy więcej niż limit roczny. Według przepisów imigracyjnych w takim przypadku biuro imigracyjne komputerowo musi przeprowadzić loterię, aby wylosować kogo podanie będzie rozpatrywane. Wygranie takiej loterii nie gwarantuje wizy, ale zapewnia, że biuro imigracyjne podanie rozpatrzy. Losowanie odbyło się 12 kwietnia i biuro imigracyjne rozsyła obecnie powiadomienia, kto został wylosowany, a kto nie. Te osoby, które zostały wylosowane otrzymają zawiadomienie (receipt notice) z numerem sprawy. Te, które nie miały szczęścia w losowaniu, otrzymają z powrotem całą swoją aplikację razem z nie wykorzystanymi opłatami imigracyjnymi.
Wizy H-1B przeznaczone są dla osób z wykształceniem wyższym (amerykańskim bachelor"s lub polskim magistrem) lub odpowiednikiem wykształcenia wyższego. Osoba starająca się o taką wizę musi mieć sponsora, firmę amerykańską, która zaproponowała jej pracę. Zaproponowane stanowisko musi być stanowiskiem wymagającym wyższego wykształcenia (lub odpowiednika) w dziedzinie, w której starająca się osoba kończyła studia.
O wizy H-1B starać się mogą osoby, które obecnie legalnie przebywają w USA na innych wizach tymczasowych lub osoby, które są obecnie w Polsce. Najczęściej starają się o nie studenci na wizach studenckich F-1, oczywiście po ukończeniu studiów i po otrzymaniu oferty pracy. Wizy H-1B są również coraz częstszą formą sprowadzania najbliższych do USA. Wiele osób po znalezieniu sponsora dla swoich najbliższych rozpoczyna procedurę załatwiania wizy H, która później zostaje przekazana do konsulatu USA i może być tam odebrana przez aplikanta.
Wizy H -1B wydawane są na trzy lata, z możliwością przedłużenia na następne trzy. Osoba przebywająca na wizie H-1B może legalnie starać się o zieloną kartę (pobyt stały) w USA. Jest ona zabezpieczona, ponieważ, pomimo, że staranie się o zielona kartę trwa w tej chwili wiele lat, wiza H-1B utrzymuje osobę starająca się w legalnym statusie.
Osoby na wizach H-1B mogą pracować tylko i wyłącznie dla swojego sponsora, ale inny sponsor może je w międzyczasie sponsorować na pobyt stały. Osoba przebywająca na wizie H-1B może zmieniać pracodawcę, ale za każdym razem musi najpierw postarać się o nową wizę H-1B na podstawie podania nowego pracodawcy. Przy każdym staraniu się o wizę H-1B spełnić trzeba wszystkie wymagania.
Kongres amerykański jest naciskany przez ugrupowania biznesowe, aby limit roczny wiz H-1B został zwiększony. Jest to skandal, że brakuje ich jeszcze zanim rozpoczął się rok budżetowy. Obecnie w obu izbach Kongresu znajdują się propozycje ustawy, która tę liczbę by zwiększyła, ale różnice pomiędzy zapatrywaniem się na ten problem pomiędzy dwiema partiami mogą ten proces przeciągać.
Co powinny więc zrobić osoby, dla których zabrakło wiz H-1B, a których status kończy się niebawem?
Dopóki Kongres USA nie wprowadzi ustawy zwiększającej ich limit roczny, rozwiązania są niezmiennie dwa: wyjechać z USA i odczekać do przyszłego roku lub starać się o przedłużenie statusu przechodząc na inną wizę tymczasową dopóki wizy H-1B nie będą znowu dostępne. Jeśli ktoś pozostaje obecnie w ważnym statusie imigracyjnym jeszcze przez kilka miesięcy, to powinien poczekać, bo teoretycznie Kongres może zwiększyć limit na wizy H-1B i ponownie będzie można składać o nie petycje. Presja na Kongres w tym roku będzie znacznie większa, ponieważ wiz zabrakło tak skandalicznie wcześnie.
A w jakim statusie można przeczekać aż do powrotu
wiz H-1B?
Możliwości jest kilka:
1) Wiza studencka
Wiza F-1 jest to wiza dla studentów uczęszczających na programy akademickie (Associate, Bachelor"s, Ph.D. oraz Masters), jak również dla osób uczęszczających na kursy nauki języka angielskiego, tzw. ESL, a więc English as a Second Language. Wiza F-1 przyznawana jest na podstawie formularza I-20 wydawanego przez instytucję akademicką. Szkoły, do których uczęszczają zagraniczni studenci (international students) muszą posiadać certyfikację biura imigracyjnego (CIS) na wydawanie tego dokumentu i zatrudniać osobę wydającą formularz I-20 i zajmującą się jego przedłużaniem. Osoba ta to designated school official (DSO). Do tej osoby należy się zwrócić, jeśli staramy się o przyjęcie na program uniwersytecki i potrzebujemy wizy F-1. Osoba ta również odpowiada za późniejsze przedłużanie statusu studenta, pozwolenia na pracę dla studenta i składanie raportów do systemu SEVIS (system kontrolny CIS i FBI o statusie i lokalizacji studenta.) Aby otrzymać wizę F-1 należy spełniać następujące warunki:
1. należy wykazać się intencją powrotu do swojego kraju po ukończeniu studiów,
2. należy zakwalifikować się do programu akademickiego,
3. student musi udowodnić, że posiada fundusze na pokrycie czesnego, zamieszkania oraz wszystkich innych wydatkow.
Wiza F-1 wydawana jest najczęściej na okres trwania programu (duration of status). Zazwyczaj okres ten obejmuje studia i dodatkowe 60 dni po ukończeniu programu. W okres duration of status wchodzi również praktyka po studiach, tzw. practical training, która musi wcześniej być zaakceptowana przez szkołę i CIS. Praktyka taka nie jest dostępna dla studentów na programach językowych. Ze względu na swoistą elastyczność i możliwość przedłużania uczęszczania do szkoły, wiza F-1 jest najczęstszą "przechowalnią" do następnej puli wiz H-1B.
Utrzymywanie ważności statusu studenta jest bardzo ważne ze względu na system kontroli studenta SEVIS. Jest to system komputerowy prowadzony przez biuro imigracyjne. Kontrola ta odbywa się na podstawie wiadomości o studentach otrzymanych z ich szkół. Szkoły mają obowiązek informować o statusie imigracyjnym swoich studentów na wizach F-1. Jeśli student nie uczęszcza regularnie do szkoły, to szkoła ma obowiązek wykreślenia takiego studenta w systemie SEVIS. Jeśli CIS lub FBI zauważą, że osoba, która powinna studiować nie znajduje się na liście aktywnych studentów w SEVIS, to może zacząć jej poszukiwać. Czasem biuro imigracyjne wzywa studenta na rozmowę niespełna kilka dni po wykreśleniu jego rekordu w SEVISIE.
2). Wiza O
Wiza O-1A jest wizą tymczasowego pobytu dla osób o wyjątkowych zdolnościach i osiągnięciach w dziedzinie sztuki, nauki, edukacji, biznesu lub sportu i o międzynarodowej lub narodowej sławie.
Wizę O-1B przyznaje się osobom, które osiągnęły wielkie sukcesy w dziedzinie filmu i telewizji. Te sukcesy muszą być dokładnie udokumentowane.
CIS pozwala na wykorzystanie wiz O w wielu dziedzinach, na przykład w dziedzinie rzemiosła lub w przypadku osób przybywających na wykłady. W dziedzinie sztuki wiza O dostępna jest nie tylko dla zasadniczych wykonawców lub kompozytorów, lecz obejmuje także podstawowy personel: reżyserów scenografów, choreografów, trenerów, kostiumologów itd. Aby otrzymać wizę należy udowodnić, że przybywa się do USA aby kontynuować swoją działalność, ale nie musi to być działalność wymagająca osoby kalibru O-1.
3). Wiza P
Wiza typu P-1A przyznawana jest sportowcom indywidualnym lub grupowym. Sportowiec musi być zawodnikiem o międzynarodowej renomie. W tym przypadku międzynarodowa renoma zawodnika oznacza, że osoba posiada umiejętności znacznie przewyższające innych sportowców w tej dziedzinie i że osoba ta jest dobrze znana i rozpoznawana poza granicami ojczystego kraju.
4). Wiza E
Wiza E jest dostępna tylko dla pracowników tych firm zagranicznych, których właściciele są obywatelami krajów, które podpisały odpowiednie traktaty ze Stanami Zjednoczonymi. Wiza E dzieli się na wizy handlowe (E-1) i inwestycyjne (E-2), ale ponieważ Polska podpisała na razie tylko traktat o inwestycjach (Bilateral Investment Treaty, 6 sierpnia 1994), więc dla Polaków wiza E dostępna jest tylko jako wiza inwestycyjna, E-2 jest wizą tymczasową, dlatego starając się o wizę E-2, aplikant musi zadeklarować intencję powrotu do swego kraju, ale nie musi podać dokładnego terminu. Pierwsza wiza E przyznawana jest na dwa lata, potem musi być przedłużana. Firma, w którą aplikanci zainwestowali i na podstawie której starają się teraz o wizę E-2, musi być w większości, w ponad 50% własnością cudzoziemców (w tym przypadku Polaków). Uwaga: osoby z pobytem stałym w USA nie będą w tym przypadku traktowani jako obywatele Polski. Firma musi być własnością osób zamieszkałych za granicą.
5). Wiza L
Wiza L przynawana jest dla osób, które za granicą (np. w Polsce) pracowały dla firm związanych z firmami amerykańskimi. Wiza L umożliwia międzynarodowym firmom sprowadzanie do USA swoich pracowników z placówek mieszczących się za granicą. Aby firma w USA mogła starać się o sprowadzenie pracowników z innego kraju, musi ona wykazać, ze między firmą w USA a firmą zagraniczną (np. polską) istnieje jedna z trzech zależności:
a. firma zagraniczna jest filią firmy USA lub na odwrót, firma USA jest filią firmy zagranicznej lub
b. jedna firma jest właścicielem drugiej firmy lub
c. ta sama osoba jest właścicielem większości udziałów obu firm.
W przypadku wizy L należy również udowodnić, że pracownik starający się o nią pracował dla placówki zagranicznej przez przynajmniej rok w ciągu ostatnich trzech lat. Najczęściej sprowadzanymi pracownikami na wizach L są członkowie zarządu, dyrekcja i menadżerowie.
6). Wiza J
Jest to wiza wymiany kulturalnej. Mają do niej prawo profesorowie akademiccy, naukowcy prowadzący badania w USA, lekarze, studenci studiów wyższych, nauczyciele, ale również pracownicy na programach treningowych, przybywający do USA na rok lub dłużej do pracy. Warunkiem uzyskania takiej wizy jest uczestnictwo w programie wymiany wskazanym przez Departament Stanu. Potencjalny pracodawca musi zgłosić się o uczestnictwo w jednym z takich programów i poprosić, aby program ten sponsorował konkretnego kandydata z innego kraju na trening zawodowy w jego firmie. Osoba taka jest wtedy sprowadzana na wizę J-1 (lub zamienia status na te wizę) przez ten program, ale musi zgłosić się do pracy do konkretnego pracodawcy. Program sponsorujący musi, podobnie jak przy wizie studenckiej F-1, zarejestrować swoich uczestników w systemie SEVIS. Jeśli ktoś nie zgłosi się do pracy, to będzie skreślony w SEVIS. Bardzo ważne jest aby zanim osoba przyjedzie na wizę J-1, sprawdziła ona czy nie ma wizy J-1, która zmusza do powrotu do Polski na 2 lata zanim można zmienić status na inny. W takim wypadku nie będzie można zmienić J-1 na H-1B nawet, jeśli wizy H-1B będą znowu dostępne. Czy dwuletni nakaz powrotu obowiązuje, czy nie, stwierdza konsul wydający wizę i wpisuje odpowiednią adnotację na promesie wizowej. Nieco inny charakter ma program Au Pair. W jego ramach wydaje się 22,720 wiz dla młodzieży przyjeżdżającej do USA w charakterze opiekunów do dzieci. Po odbyciu tego programu również można starać się o wizę H-1B, jak tylko znowu będą dostępne.
7). Wiza H-3
To wiza treningowa. Osoba może starać się o taką wizę, jeśli pracodawca w USA chce ją sprowadzić na konkretny program treningowy (kurs), na przykład przyuczenia zawodowego. Kurs taki musi mieć dokładnie opi-sany program, z rozkładem godzinnym i tygodniowym. Podczas pobytu na takim treningu (kursie) osoba może zarabiać, ale pod warunkiem, że praca jest incydentalna, a nie stanowi głównego warunku kursu. Trening taki może być przydatny dla przyszłego pracodawcy, który składałby w przyszłości podanie o wizę H-1B. Warto tę możliwość mu przedstawić.
8). Wiza B-2
Wiza turystyczna. Jeśli żadna z powyższych wiz nie pasuje do Państwa sytuacji, zawsze można starać się o wizę turystyczna na następne 6 miesięcy i czekać, czy w ciągu tego okresu Kongres zwiększy liczbę wiz H-1B. Rozmowy odnośnie tego się toczą i miejmy nadzieję, że decyzje zapadną przed końcem lata.
Proszę dzwonić do swoich reprezentantów i prosić o zwiększenie limitu wiz pracowniczych. Wizy pracownicze wzbogacają ten kraj o wartościowych, utalentowanych i wysoce wyszkolonych specjalistów. Dają również naszym najbliższym możliwość zdobycia doświadczenia na najbardziej konkurencyjnym i energicznym rynku pracy.
Agata Gostyńska-Frakt
Adwokat imigracyjny i rodzinny
Tel. (312) 644 8000
Adres: 100 W. Monroe, Suite 1705 Chicago, IL 60603
