Z Trampem przez Amerykę
Nieopodal najstarszego miasta na kontynencie amerykańskim – St. Augustine, w uroczym stanie Floryda, malowniczo położone tuż nad brzegiem oceanu atlantyckiego znajdowało się niegdyś najstarsze oceanarium na świecie „Marineland” o powierzchni 125 akrów czyli 51 hektarów. Był to kompleks wielu obiektów poświęconych tematycznie faunie i florze morskiej. W okresie swej 68-letniej działalności odwiedziło to miejsce dziesiątki milionów turystów. Już w pierwszym dniu otwarcia – 23 czerwca 1938 roku zjawiło się tu niespodziewanie aż 20 tysięcy osób.
Założycielami tych wspaniałych i imponujących obiektów było 3 młodych i bogatych zapaleńców: Cornelius Vanderbilt Whitney, Douglas Burden oraz Ilia Tołstoj. Pierwszy z nich, potomek słynnego, starego i potężnego amerykańskiego rodu odegrał dominującą rolę w życiu politycznym, gospodarczym i kulturalnym Stanów Zjednoczonych w XX wieku. Był producentem filmowym jednego z najsłynniejszych filmów w kinematografii światowej „Przeminęło z wiatrem”, dowódcą sił powietrznych armii Stanów Zjednoczonych w okresie II Wojny Światowej, administratorem rządowym i sekretarzem wojskowym sił powietrznych w gabinecie prezydenta Trumana oraz ponad 40 lat przewodniczącym władzy naczelnej oceanarium. Drugi z nich – Douglas Burden – wspólnie ze swym kuzynem Vanderbiltem prowadził zakrojone na szeroką skalę badania nad życiem podwodnej fauny i flory oceanów. Sprawował również funkcję członka zarządu amerykańskiego Muzeum Przyrody produkując ciekawe filmy przyrodnicze o niezwykle pionierskiej, jak na tamte lata, sztuce reżyserskiej. Trzeci z nich – książę Ilia Tołstoj był wnukiem wielkiego XIX wiecznego pisarza rosyjskiego Lwa Tołstoja. Podobnie jak i jego partnerzy, zafascynowany przyrodą kręcił reżysersko pionierskie filmy niejednokrotnie z narażeniem własnego życia, poświęcone tajemniczemu, mało znanemu i pięknemu podwodnemu światu zwierząt, ryb i roślin. W czasie II Wojny Światowej pełnił funkcję administratora w rządzie prezydenta Franklina Delano Roosvelta. Wysłany również został jako emisariusz ze specjalną misją do Dalai Lamy w Tybecie w celu omówienia możliwości zakupu egzotycznych zwierząt, m.in. do swego oceanarium. Był również pierwszym głównym menadżerem studia filmowego „Marine”, położonego malowniczo nad brzegiem oceanu obok miejsca wykopalisk prehistorycznej osady Indian ze szczepu Timucuan.
Na początku 1930 roku producent filmowy Marian Cooper nakręcił niezwykle realistyczny film o życiu zwierząt w „dżungli” raf koralowych w podwodnym świecie oceanu atlantyckiego. Powstała wówczas idea zbudowania profesjonalnego studia filmowego nazywając go pierwotnie „oceanem w miniaturze” lub „oceanarium”.
Gigantyczne oceanarium, inżynieryjnie bezprecedensowe w ówczesnych latach, które nie posiadało równego sobie na całym świecie, zaprojektowane zostało przez M. F. Hasbroucka, który był również projektantem basenu pływackiego w Białym Domu w Waszyngtonie D.C oraz prywatnej rezydencji Hyde Park prezydenta Franklina Roosvelta. Prace rozpoczęto 15 maja 1937 roku pod nadzorem głównego menadżera budowy Ilji Tołstoja. Wykopano dół o głębokości 4 metrów i średnicy 23 metrów, wokół którego gigantyczne betonowe słupy zdolne były wytrzymać ciśnienie wody rzędu dziesiątek tysięcy funtów. Żelbetonowe ściany akwarium o wymiarach 13 metrów wysokości i 33 metrów średnicy posiadały 200 wbudowanych okien umożliwiających podglądanie zwierząt morskich niejako od spodu. Jego główne urządzenie mechaniczne w postaci pomp i filtrów zdolne było do wytworzenia cyrkulacji wody morskiej w ilości 7 milionów galonów, czyli 28 milionów litrów dziennie. Cały ten wprost niewiarygodny i niezawodny system inżynieryjny pracował niezmordowanie aż 61 lat dopóki potężny huragan nie zniszczył prawie całego terenu.
Zarówno Marineland jak i wiele innych ciekawych miejsc zwiedzić można korzystając z usług biura Tramp Travel, które już od 28 lat organizuje autokarowe wycieczki po USA.
Osobom szczególnie zainteresowanym stanem Floryda i jego atrakcjami turystycznymi polecam mój film na DVD – „Floryda Znana i Nieznana” – 2 godz., który nabyć można składając zamówienie telefonicznie.
Marek Brzeziński
Tramp Travel
Tel. 414-207-3800
www.tramptravelusa.com
