Około 95% nieorganicznych truskawek, zielonych warzyw liściastych, takich jak szpinak i jarmuż, należących do rodziny kapustowatych, jak brokuły, a także winogrona, brzoskwinie i gruszki przebadane przez agencje rządowe USA zawierały wykrywalne poziomy pestycydów, wynika z przewodnika dla kupujących na 2024 rok.
Nektarynki, jabłka, słodka i ostra papryka, a także wiśnie, jagody i fasolka szparagowa uzupełniły listę 12 najbardziej skażonych produktów, które organizacja o nazwie Environmental Working Group, w skrócie EWG, od momentu pierwszej publikacji listy nazywa „Dirty Dozen”, czyli „Brudną...”, a w niektórych tłumaczeniach wręcz „Parszywą dwunastką”.
W badaniach powiązano pestycydy ze wzrostem uszkodzeń genetycznych, wadami wrodzonymi, przedwczesnymi porodami, a także niższą liczbą plemników, chorobami serca, nowotworami i innymi zaburzeniami.
Na największe ryzyko narażeni są pracownicy rolni, którzy stosują pestycydy lub są narażeni na kontakt z nimi. Ryzyko uszkodzenia DNA u takich osób jest prawie pięciokrotnie wyższe, wynika z badania przeprowadzonego w 2022 r., natomiast badanie z lutego br. wykazało, że dzieci narażone na działanie pestycydów we wczesnym wieku wykazywały spowolniony rozwój neurologiczny od okresu niemowlęctwa do czasu dojrzewania.
Nie tylko złe wiadomości
Awokado, kukurydza słodka, ananasy, cebula i papaje znajdują się na czołowych miejscach „Czystej Piętnastki” („Clean Fifteen”), czyli produktów zawierających najmniejszą ilość pestycydów — według raportu prawie 65% owoców i warzyw w tej grupie nie zawierało wykrywalnych ilości.
Do „Czystej Piętnastki” dołączył mrożony groszek, szparagi, melony miodowe (honeydew), kiwi, kapusta, arbuzy, pieczarki, mango, słodkie ziemniaki i marchewka.
Umyte, obrane i wyszorowane
Co roku rotacyjna lista produktów krajowych i importowanych jest testowana przez Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) oraz Agencję ds. Żywności i Leków (FDA).
Pracownicy USDA myją, obierają i szorują owoce i warzywa w taki sam sposób, w jaki robią to konsumenci w swoich domach, podczas gdy pracownicy FDA jedynie usuwają widoczny brud. Następnie owoce i warzywa są testowane na obecność ponad 250 różnych pestycydów, a wyniki publikowane są na oficjalnej stronie USDA.
W 2024 roku sprawdzono 47 510 próbek z 46 nieorganicznych owoców i warzyw. Analiza wykazała obecność 254 rodzajów pestycydów we wszystkich analizowanych owocach i warzywach, z czego aż 209 w produktach znajdujących się na liście „Dirty Dozen”.
„Odkryliśmy, że obydwie listy odzwierciedlają sposób uprawy” – powiedział w rozmowie z CNN Alexis Temkin, toksykolog w EWG. „Na przykład do uprawy awokado nie potrzeba wielu pestycydów, podczas gdy truskawki rosną bardzo blisko ziemi i są siedliskiem wielu szkodników”.
Krytycy twierdzą, że raport jest niesprawiedliwy wobec rolników
Z raportu wynika, że około 70% produktów nieorganicznych przebadanych przez USDA i FDA ma poziom pestycydów w granicach dozwolonych przez Agencję Ochrony Środowiska. Fakt ten sprawia, że raport wprowadza w błąd, twierdzi Carl Winter, emerytowany profesor z University of California.
„To dawka czyni truciznę, a nie jej obecność lub brak, i to dawka określa potencjał wyrządzenia szkody. W wielu przypadkach trzeba by być narażonym na milion razy większe działanie, zanim w ogóle można byłoby zaobserwować jakiekolwiek skutki” – stwierdził Winter, przemawiając w imieniu organizacji Alliance on Food and Farming, zrzeszającej rolników.
W odpowiedzi na to toksykolog Alexis Temkin wskazuje, iż „dopuszczalne poziomy nie oznaczają bezpiecznych poziomów”. Wskazuje na czasy, gdy organy regulacyjne zezwalały i wciąż zezwalają na używanie potencjalnie niebezpiecznych substancji długo po tym, jak badania naukowe wskazały ich szkodliwość. Na przykład herbicydy przez lata łączono z problemami związanymi z tarczycą, zanim dopiero w 2023 r. EPA poinformowała opinię publiczną, że substancja chemiczna stwarza „znaczące ryzyko dla zdrowia ludzkiego ”.
Inny przykład: chloropiryfos to insektycyd powodujący uszkodzenie mózgu u dzieci i płodów. Amerykańska Akademia Pediatrii dołączyła do apelu EWG w 2017 r., protestując przeciwko dalszej zgodzie EPA na użycie tej substancji chemicznej. W 2021 roku wprowadzono zakaz używania jej w kontakcie z żywnością. W 2022 r. w wyniku pozwu producentów sąd apelacyjny zmienił tę decyzję i dopuścił do ponownego użytku w ograniczonym zakresie.
Ponadto, według raportu EWG, w uprawianych produktach sprzedawanych w USA nadal pojawiają się zakazane już pestycydy.
Raport może odstraszyć ludzi od jedzenia potrzebnych im owoców i warzyw
Tak uważa Neil Nagata, którego rodzina od dziesięcioleci uprawia truskawki tradycyjnie i organicznie w Oceanside w Kalifornii.
„Za każdym razem, gdy pojawia się raport lub gdy pojawia się panika dotycząca importowanych truskawek, widzimy spadek naszej sprzedaży” – mówi Nagata. „To nie jest tak, że robimy coś złego lub nieprawidłowego, w rzeczywistości produkujemy bardzo zdrową i bezpieczną żywność. Tak naprawdę mieszkamy na polu truskawek, mój ojciec ma 100 lat, a moja mama 97, i nadal jedzą truskawki”.
Ważne jest, aby ludzie jedli dużo owoców i warzyw, nawet tych uprawianych konwencjonalnie, potwierdza Temkin z EWG.
„Zawsze to podkreślamy” – dodaje naukowiec. „Chcemy jedynie umożliwić konsumentom, którzy chcą uniknąć jak największej liczby pestycydów, pomóc w decyzji dotyczącej wyboru organicznych odmian, w których zawartość pestycydów będzie niższa”.
Produkty organiczne nie są bardziej pożywne, ani nie różnią się smakiem, ale badania wykazały, że po przejściu na dietę organiczną poziom pestycydów w moczu dorosłych i dzieci może spaść nawet o 95%.
Uwaga na środki grzybobójcze
Po raz pierwszy analitycy przyjrzeli się zgłoszonym poziomom środków grzybobójczych, jednej z form pestycydów stosowanych do zwalczania chorób grzybiczych.
„Cztery z pięciu najczęściej znajdowanych pestycydów na liście 'dwunastki' to środki grzybobójcze, które również występowały w szczególnie wysokich stężeniach” – powiedział Temkin.
Dwa – fludioksonil i pirymetanil – miały najwyższe stężenie spośród wszystkich innych pestycydów. Fludioksonil wykryto w 90% brzoskwiń i prawie 30% wszystkich pozostałych próbek. Pirymetanil wykryto w 65% gruszek, 30% jabłek, 27% winogron, 26% truskawek i 24% nektarynek.
„Fungicydy często stosuje się po zbiorach, aby produkty w drodze na rynek pozostały wolne od pleśni. Prawdopodobnie dlatego stężenia w niektórych próbkach były tak wysokie – wyższe niż w przypadku innych pestycydów zastosowanych wcześniej w sezonie wegetacyjnym” – powiedział Temkin. „Zastosowanie środka grzybobójczego następuje również bliżej momentu umieszczenia produktów na półkach sklepowych i spożycia ich przez konsumentów”.
Sposoby ograniczenia pestycydów w żywności
Według Krajowego Centrum Informacji o Pestycydach, czyszczenie owoców i warzyw przed spożyciem zmniejsza poziom pestycydów, ale „żadna metoda mycia nie jest w 100% skuteczna w usuwaniu wszelkich pozostałości pestycydów”.
Sugeruje się ich dokładne mycie pod bieżącą wodą i wycieranie do sucha. Nie powinno się stosować żadnych mydeł i innych środków czyszczących, ponieważ według FDA nie udowodniono, że są one skuteczne.
rj
