Najbardziej uwodzicielskie mity kulinarne często mają mroczne korzenie, bywają tworzone przez przypadek i doprawiane rodzinnym konfliktem… Ten splot wydarzeń nie ominął też spontanicznego wynalezienia przepisu w Meksyku, choć związany on jest ściśle z zakazem produkcji i sprzedaży alkoholu w Ameryce.
Dwaj bracia, Caesar (Cesare) i Alex (Alessandro) Cardini, przenieśli się z Włoch do Stanów Zjednoczonych. Cezar otworzył restaurację w Kalifornii w 1919 roku. W latach dwudziestych XX wieku otworzył kolejną w przygranicznym meksykańskim mieście Tijuana, serwując jedzenie i alkohole Amerykanom chcącym obejść prohibicję (lata 1919-1933).
Główna ulica Tijuany, pełna barów, stała się popularnym celem mieszkańców południowej Kalifornii szukających zakazanego drinka. Cezar chwalił się, że ma „najdłuższy bar na świecie” w swojej restauracji Ceasar’s Place (o długości 215 stóp/66 metrów), w którym pracowało dziesięciu barmanów i trzydzieści kelnerek! Jak głosi historia, dołączył do grona pracowników 4 lipca 1924 roku, ponieważ restauracja pękała w szwach pod naporem gości zza granicy, świętujących przy jedzeniu i piciu. I w pewnym momencie stanął przed najgorszym koszmarem szefa kuchni: skończyły mu się zapasy zwykłych pozycji w menu. Cezar – ratując sytuację - postanowił improwizować, korzystając z tego, co miał pod ręką. Wziął składniki ze spiżarni i chłodni, połączył mniejsze liście sałaty rzymskiej z dressingiem z ugotowanych jajek, oliwy z oliwek, czarnego pieprzu, soku z cytryny, odrobiny czosnku i parmezanu.
Nowatorskie połączenie odniosło ogromny sukces wśród klientów i stało się stałym elementem menu: Caesar Salad.
Istnieje inna wersja pochodzenia słynnej sałatki, którą podobno zrobił brat Cezara, Alex, w swojej tijuańskiej restauracji. Twierdził on, że „inspiracją” Caesar Salad była w rzeczywistości „sałatka lotnicza” z jego menu, którą przyrządzał jako poranną przekąskę dla amerykańskich pilotów po długiej nocy picia.
Jego wersja zawierała wiele tych samych składników, z drobną różnicą – zamiast cytryny używał limonki, a całość posypał dużymi grzankami pokrytymi puree z anchois. Nazwę zmienił na cześć swojego brata…
Aby dodać intrygi, dwóch sławnych szefów kuchni stanęło w obronie przeciwnych stron tego sporu. Julia Child poparła Cezara, docierając do sporej liczby zwolenników w prasie i telewizji. Diana Kennedy (nie tak sławna, ale znana z autentycznych meksykańskich książek kucharskich) poparła twierdzenie Alexa, choć jej wpływy były znacznie mniejsze, lokalne, znane z promowania smaków meksykańskich.
Kulinarni mistrzowie dodali wiarygodności różnym elementom każdej historii i sprawili, że odmiany „sałaty cesarskiej” stały się bardziej popularne w USA.
W oryginale nie było grzanek ani anchois. Ponieważ przepis został skodyfikowany w wersji „oficjalnej”, czosnek dodano w postaci zaparzonej oliwą z oliwek. Nowsze wersje albo zmiksowały anchois bezpośrednio w sosie, albo dodały sos Worcestershire, który zawiera sardele. Zrezygnowano z siedmiokrotnego przerzucania sałaty zgodnie ze wskazówkami zegara i jedzenia jej palcami.
I tak sałatka wymyślona w desperacji stała się daniem wyjątkowym, nawet bez bekonu (dodany znacznie później). Batalię zaś o roszczenia ojca do twórcy dania wygrała córka Cezara, Rosa (już po jego śmierci), jednak elementy przepisu Alexa stały się popularnymi dodatkami, odbiegającymi od wersji purystycznej, więc jego wpływ jest obecny – choć jego wkład jest mniej widoczny.
Domowy sos do Caesar Salad (I)
Składniki:
- 6 anchois w oleju
- 2 żółtka
- 3 ząbki czosnku
- 0,25 szklanki soku z cytryny
- 2 łyżeczki musztardy Dijon
- 0,5 szklanki oliwy z oliwek
- 0,5 szklanki tartego sera Parmezan
Przygotowanie:
- Wszystkie składniki zmiksować, polać sałatę rzymską i posypać dodatkowo odrobiną sera Parmezan
- Sos można przechowywać w lodówce do trzech dni
Domowy sos do Caesar Salad (II)
Składniki:
- 2 ząbki czosnku, przecisnąć przez praskę
- 1 łyżeczka pasty anchois
- 2 łyżki soku z cytryny
- 1 łyżeczka musztardy Dijon
- 1 łyżeczka sosu Worcestershire
- 1 szklanka majonezu
- 0,5 szklanki tartego sera Parmigiano-Reggiano
- 0,25 łyżeczki soli
- 0,25 łyżeczki pieprzu
Przygotowanie:
- Wymieszać dokładnie: czosnek, pastę anchois, sok z cytryny, musztardę i sos Worcestershire.
- Dodać majonez, ser, sól i pieprz. Wymieszać do połączenia
- Wymieszać z sałatą rzymską, posypać wiórkami sera Parmezan
- Sos do sałaty można przechowywać w lodówce do jednego tygodnia
Do przepisów:
- Do sałaty można dodać kawałki wysmażonego boczku (smażyć w plastrach; połamać po wystudzeniu) i/lub grzanki, podsmażone z czosnkiem
- Filety lub pastę anchois można zastąpić kaparami, ale nie należy kompletnie rezygnować z tego dodatku
Anna Czerwińska
wielbicielka muzyki klasycznej i dobrej literatury, amatorka gór i namiotu, podglądania życia od kuchni i innych obserwacji wszelkich na własny użytek.
Autorka blogów: o kuchni Stanów Zjednoczonych i… truflach czekoladowych www.amerykanskiekulinaria.com; www.domowetrufle.com
kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
