Oczywiście odżywianie! A dokładniej – sposób odżywiania, styl życia, choć potocznie określenie to jest używane nieprawidłowo i odnosi się do diet odchudzających.
Dieta jest połączeniem pokarmów zwykle spożywanych przez określoną grupę ludzi lub inne organizmy. Dieta człowieka jest potrzebą żywieniową danej osoby, rodzajem żywności dostępnej w konkretnym regionie i przekonaniami kulturowymi mieszkańców. Powinna być zrównoważona i dostarczać wszystkich elementów odżywczych mających wpływ na nasz prawidłowy rozwój w szerokim tego słowa znaczeniu. Żaden pojedynczy produkt nie jest w stanie dostarczyć wszystkich składników, których potrzebuje nasz organizm do prawidłowego rozwoju, dlatego mieszamy, gotujemy, pieczemy, smażymy albo zjadamy surowe...
Składniki odżywcze, których potrzebujemy, to węglowodany, tłuszcze, białka, minerały i witaminy.
Węglowodany pochodzą głównie z roślin i obejmują skrobię i cukry.
Tłuszcze otrzymujemy z roślin (oleje i oliwa), jak i zwierząt (mięsa, ryby, produkty mleczne, jajka).
Białka, proteiny są w niemal wszystkich produktach spożywczych, choć w różnych ilościach. Najbogatsze w te biopolimery to produkty zwierzęce, rośliny strączkowe, pełne ziarna i orzechy.
Witaminy i minerały, podobnie jak białka, są różnie umiejscowione przez naturę. Pomarańczowe warzywa, takie jak marchewki, słodkie ziemniaki i dynie, są bogate w witaminę A. Owoce cytrusowe zawierają dużo witaminy C. Mięso, rośliny strączkowe i szpinak dostarczają żelaza. Produkty mleczne dają nam wapń.
Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, iż większość zwierząt ma takie same wymagania dietetyczne jak ludzie: witaminy i minerały, białka, węglowodany i tłuszcze. Na przykład pandy i koale, mają tak wyspecjalizowaną dietę, że muszą jeść przez cały dzień. Pandy jedzą głównie bambus, koale zachwycają się liśćmi drzew eukaliptusowych. Zarówno bambus, jak i eukaliptus mają bardzo niską wartość odżywczą. Pandy i koale muszą zatem jeść tony roślin, aby zaspokoić swoje wymagania żywieniowe. Inaczej jest z konsumentami wtórnymi, czyli mięsożercami. Mięso ma zwykle więcej energii i kalorii niż rośliny, dlatego lew może jeść tylko raz w tygodniu...Czyż jadamy zbyt dużo mięsa? Sami wiecie, od czego to zależy i sami określacie zapotrzebowanie na ten konkretny produkt. Jestem mięsożerna i nic na to poradzić nie mogę. Tego potrzebuje organizm.
Przed rozwojem nowoczesnego transportu i przechowywania żywności dieta ludzi zależała od roślin i zwierząt dobrze prosperujących na obszarach, na których mieszkali. Podobnie jest dzisiaj mimo postępów technicznych – mieszkańcy terenów przyoceanicznych jadają duże ilości owoców morza. Ludzie w klimacie tropikalnym mają dostęp do różnych owoców tropikalnych, takich jak kokosy, banany lub ananasy. Ludzie w krajach o klimacie umiarkowanym mogą łatwo uprawiać pszenicę, a ludzie w ciepłym, wilgotnym klimacie często uprawiają ryż na podmokłych terenach.
Większość tradycyjnych diet opiera się na podstawowym pożywieniu — zwykle zbożu lub bulwie (ziemniaku lub warzywie korzeniowym) — i różnych innych produktach spożywczych, które są spożywane w mniejszych ilościach. Na przykład ryż jest popularny w kuchni japońskiej, podobnie jak ryby, makarony, produkty sojowe (miso i tofu), warzywa i herbata.
W Meksyku kukurydza jest podstawowym pożywieniem, często w postaci tortilli kukurydzianych. Tradycyjna dieta meksykańska obejmuje również pomidory, dynię, słodkie ziemniaki i czekoladę. Meksykańskie potrawy są często doprawiane papryczkami chili.
Dieta i kultura bardzo łączą się w wyborach żywieniowych. Nasze wartości społeczne wpływają na to, co jemy, jak przygotowujemy nasze dania i kiedy je spożywamy.
W Stanach Zjednoczonych generalnie nie jadamy na przykład koniny, tak popularnej w Kazachstanie. Większość z nas sprzeciwia się też jedzeniu owadów, ale w innych częściach świata są one uważane za przysmaki. Mieszkańcy Australii i wyspy Nowa Gwinea lubią larwy. Na Bali w Indonezji ważki gotowane w mleku kokosowym są uważane za szczególny specjał. Ludzie w Ghanie lubią smażone lub pieczone termity.
Co kraj, to obyczaj i jak widać, to stare przysłowie ma swoje uzasadnienie.
Za tydzień zaczniemy przygotowania do wielkiego święta dziękczynnego. Podam wówczas przepisy nie tylko dla mięsożerców, ale i dla smakoszy kuchni wegańskiej (jest naprawdę smaczna choć inna!).
Anna Czerwińska
