Prawdopodobnie stosowanie przypraw opracowano na podstawie starożytnych ajurwedyjskich receptur leczniczych, w których używano rozmaitych ziół i korzeni ze względu na ich zróżnicowane korzyści zdrowotne.
Najbardziej znanym i popularnym rodzajem przyprawionej herbaty mlecznej jest wersja wyprodukowana w Indiach, w XIX wieku, chociaż... Hindusi nie pili dużo herbaty, za to jej uprawa na rzecz Europy na północnym wschodzie (Assam i Darjeeling) i na południowym zachodzie rozwijała się w tempie błyskawicznym. Herbaty było coraz więcej, a zbyt jednak ograniczony. Kompania brytyjska Indian Tea Association rozpoczęła więc kampanię promocyjną w... Indiach. Ludzi dużo, zbyt będzie ogromny! Brytyjczycy w tym czasie (ciągle jesteśmy w wieku XIX) pili swoje czarne herbaty z mlekiem i cukrem; siłą rzeczy to samo stało się popularne w Indiach. Z małym "ale"... Sprzedawcy parzonej herbaty zaczęli dodawać lokalnie uprawiane przyprawy, takie jak gałka muszkatołowa, goździki i kardamon.
Dzisiaj Masala Chai (chai lub cha - określenie herbaty w języku hindu) pija około miliarda ludzi w Indiach i drugie tyle na świecie - przerobione i dostosowane do gustów konsumentów.
Nowoczesne przepisy hinduskie obejmują: mocną czarną herbatę, bawole mleko rozcieńczone wodą (1:3), słodzik (często sok z trzciny cukrowej lub palmowy), i mieszankę przypraw, zależnie od regionu (tradycyjny zestaw - świeży imbir, nasiona kardamonu, czarny pieprz; południe - dodatkowo korzeń lukrecji, chili, pieprz cayenne; zachód - zdecydowanie łagodniej, więc dodatkowo włoski koper, kminek, gałka muszkatołowa, ale bez pieprzu czy goździków). Od tradycji odbiega Kaszmir, stosując herbatę zieloną (jest przepyszna, proponuję poszukać liściastej w sklepach hinduskich), z bardziej subtelnymi smakami jak szafran, kardamon, migdały.
Te składniki gotowane są razem, aż wszystkie smaki rozwiną się i zrównoważą ze sobą, tworząc cudownie aromatyczny, słodki, pikantny i orzeźwiający napój.
W ciągu ostatnich 15–20 lat chai stała się bardzo popularna w Stanach Zjednoczonych. Firmy oferują:
- skoncentrowane syropy na bazie herbaty, które są przeznaczone do rozcieńczania gorącą wodą lub mlekiem;
- mieszanki torebek z herbatą, które łączą czarną herbatę, yerba mate z ograniczonym wyborem przypraw i są przeznaczone do parzenia w gorącej wodzie;
- zmielone mieszanki przypraw, które można dodać do filiżanki herbaty po jej zaparzeniu; - rozpuszczalne granulki do mieszania w gorącej wodzie raczej jak granulki kawy instant;
- niesłodzony proszek mrożonej herbaty do dodawania do mieszanki przypraw, cukru i mleka.
Napój można podawać na gorąco lub mrożony, a niektóre kawiarnie i restauracje oferują nawet dodatkową porcję kawy espresso i nazywają powstały napar Java chai lub Dirty Chai. Ostatnie trendy zdrowotne (o rany, a gdzie tu zdrowie!!!) doprowadziły również do tego, że oferowane są też Turmeric chai i Matcha chai.
Oprócz nadania gorącej słodkiej mlecznej herbacie jej korzennego charakteru, poszczególne przyprawy w mieszance również mają szeroki zakres korzyści zdrowotnych:
- uważa się, że goździki, cynamon i imbir mają działanie przeciwzapalne i dlatego mogą być pomocne w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów i innych stanów, które powodują obrzęk stawów;
- mówi się również, że goździki wzmacniają układ odpornościowy, mają właściwości przeciwbakteryjne, chronią wątrobę i pomagają kontrolować cukrzycę;
- cynamon jest źródłem przeciwutleniaczy, pomaga również zwalczać cukrzycę, infekcje i wirusy oraz chroni zęby;
- imbir stymuluje krążenie, pomaga leczyć nudności, choroby lokomocyjne i rozstrój żołądka. Może również pomóc w niestrawności, obniżyć poziom cukru i cholesterolu we krwi oraz chronić przed chorobami serca;
- kardamony (zielony bądź czarny) związane z imbirem mogą również pomagać w niestrawności, uspokajać nudności, czyścić nerki i regulować apetyt;
- czarne ziarna pieprzu stymulują kubki smakowe, mają właściwości przeciwbakteryjne, mogą pomóc w utracie wagi, a także poprawiają funkcję mózgu;
- mówi się także, że świeża bazylia, tak popularna w południowo-indyjskich wersjach naparu, działa przeciwzapalnie, ma właściwości antybakteryjne, przeciwdziała stresowi i depresji.
Herbata oczywiście dostarcza również polifenole antyutleniające do organizmu i korzystną dawkę L-teaniny (herbata zielona), która wytwarza fale alfa w mózgu i uspokaja stres psychiczny i fizyczny.
Nic dziwnego, że ten napój, który powinno się pić w filiżankach (nie szklankach - zbyt duża ilość), staje się tak popularny na całym świecie. Tylko dlaczego z tak dużą ilością chemii...
Masala odnosi się do kombinacji przypraw, która często obejmuje kardamon, cynamon, imbir, goździki, pieprz, koper włoski i anyż. Jak wcześniej wspomniałam, dodatki do mlecznej herbaty mogą być różne. Jedno jest pewne - ten napój jest doskonałym zamiennikiem kawy, do przygotowania w domu bez najmniejszych kłopotów. Przyprawy można sobie utłuc w moździerzu kuchennym lub zmielić w młynku na zapas i przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku (można też używać szeroko dostępnych zamienników w proszku).
Masala chai w wersji zamerykanizowanej
Składniki:
- 5 ziaren kardamonu (najlepsze)
- 1 gwiazdka anyżu (najlepsza)
- kawałek cynamonu (około 1.5 cm, ale może być w proszku)
- 2 ziarna czarnego pieprzu (rozgnieść)
- 1/8 łyżeczki nasion kopru włoskiego (nasiona lub w proszku)
- 1 szklanka pełnego mleka (zamiennik – mleko sojowe lub migdałowe)
- 1 szklanka wody
- 1.5 łyżki brązowego cukru lub do smaku (zamiennik - cukier trzcinowy, miód)
- 1/4 łyżeczki świeżego imbiru (może być sproszkowany)
- 2-3 goździki (rozgnieść)
- 2.5 łyżeczki czarnej, liściastej herbaty (i tu zamienników brak)
Przygotowanie:
W moździerzu utłuc kardamon, cynamon, pieprz, koper, goździki, anyż. Mleko doprowadzić do wrzenia, dodać cukier/miód, wszystkie przyprawy i szczyptę soli. Wolno gotować, czasem mieszając, przez 3 minuty. W oddzielnym garnku doprowadzić do wrzenia wodę, dodać herbatę i gotować przez minutę. Wlać herbatę (przez drobne sitko) do gorącego mleka i gotować na małym ogniu przez 1 minutę. Zamieszać przed podaniem.
Anna Czerwińska
wielbicielka muzyki klasycznej i dobrej literatury, amatorka gór i namiotu, podglądania życia od kuchni i innych obserwacji wszelkich na własny użytek.
Autorka blogów: o kuchni Stanów Zjednoczonych i… truflach czekoladowych www.amerykanskiekulinaria.com; www.domowetrufle.com
kontakt: amerykanskie.kulinaria@gmail.com
