„Beans, beans, the musical fruit”… tak zaczyna się dość niesławna piosenka reklamowa śpiewana przez Barta Simpsona. Historia zielonej, długiej i „chudej” fasolki liczy sobie wieków parę i warta jest jednej lub nawet dwóch piosenek. Narodowy Dzień Fasoli już mamy!
Według historii fasolki szparagowej są one częścią naszej diety od tysięcy lat, chociaż ich wygląd nieco się zmienił. Obecnie do uprawy dostępnych jest ponad 500 rodzajów zielonej fasoli. Nie każda odmiana jest zielona, niektóre są żółte, fioletowe, czerwone, a nawet prążkowane, chociaż ziarno w środku zawsze będzie zielone.
Fasola szparagowa powstała tysiące lat temu w Andach. Ich uprawa rozprzestrzeniła się w Nowym Świecie, kiedy to natknął się na nią Kolumb. Przywiózł strąki do Europy ze swojej drugiej wyprawy badawczej w 1493 roku.
Pierwszy rysunek botaniczny fasoli krzewiastej wykonał niemiecki lekarz Leonhart Fuchs w 1542 roku. Jego praca w botanice została później uhonorowana nazwaniem jego imieniem jednej z odmian.
Fasola szparagowa uprawiana przed XVII wiekiem była raczej twarda i żylasta, bardziej ozdobna niż spożywcza. W końcu jednak wszystko zaczęło się zmieniać i rozpoczęto poważne krzyżowania rodzajów w poszukiwaniu smaczniejszych „fasolkowych” strąków. I tak pod koniec XIX i na początku XX wieku powstały nowe, ulepszone odmiany, które chętniej już wkładano do garnka, choć fasolka szparagowa nadal nie zyskała popularności, częściowo przez krótki okres zbiorów. Dopiero fabryki konserw i domowych zamrażarek pozwoliły wspiąć się fasolce na piedestał – królowała w diecie wielu osób.
Jednak największy rozwój fasoli szparagowej nastąpił w 1962 roku wraz z pojawieniem się odmiany Bush Blue Lake, która początkowo była fasolą konserwową i była uważana za najlepszy dostępny fasolkowy przykład - dla wielu ta właśnie odmiana pozostaje zdecydowanym faworytem w jakiejkolwiek postaci.
Doczekaliśmy się też Narodowego Dnia Fasoli, celebrowanego każdego roku 6 stycznia. To był pomysł Pauli Bowen, która w ten sposób uhonorowała swojego ojca, hodowcę fasoli pinto (polecam, jest łaciata, smaczna, łagodna, świetna do czerwonego czystego barszczu!). Dzień ten jest jednak bezstronny i niedyskryminujący, co oznacza, że tego dnia zajadamy się nie tylko fasolą łuskaną, ale również fasolką szparagową we wszystkich jej odmianach i kolorach. Tego dnia przypada również rocznica śmierci Gregora Mendla (zmarł w 1884 roku). Kim był i co ma on wspólnego z historią fasolki szparagowej?
Gregor Mendel, zakonnik augustianów, był cenionym naukowcem, hodującym rośliny grochu i fasoli. Jego eksperymenty stworzyły podstawę współczesnej genetyki, a jej wyniki znacznie ulepszyły fasolkę szparagową, którą regularnie serwujemy do obiadu albo zamiast niego.
Fasolkę gotuje się 15 minut, po wrzuceniu na wrzącą wodę, lekko uprzednio osoloną i ocukrzoną (pół łyżeczki cukru na garnek podkreśla smak). I to wszystko? Tak może być, jeśli ktoś lubi jadać fasolkę bez dodatków. I słusznie, bo „dla zdrowotności” jest przednia – jej regularne spożycie zmniejsza ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego takich jak miażdżyca (dzięki magnezowi, potasowi, witaminom antyoksydacyjnym czy błonnikowi), wspiera prawidłowe działanie układu pokarmowego, może być serwowana cukrzykom (niski indeks glikemiczny). Zmniejsza ryzyko raka piersi, jelita grubego czy prostaty. Taka mizerota, a jaka wielka!
Fasolka z migdałami
Ugotować dowolną ilość fasolki. Na patelni rozgrzać ze dwie łyżki oliwy z oliwek lub masła klarowanego (zależnie od preferencji smakowych; osobiście stawiam na oliwę). Na tłuszczu obsmażyć dwa-trzy ząbki czosnku, pokrojonego w plasterki. Kiedy zacznie brązowieć - wyjąć czosnek i wrzucić na gorący tłuszcz fasolkę, posypać garścią migdałów w plasterkach/słupkach i szybko całość przesmażyć. Pycha!
Fasolka z serem feta
Ugotowaną fasolkę pokroić na części (większe kawałki), dodać ser feta (pokruszony lub pokrojony na kawałki, koktajlowe pomidorki w połówkach, posiekaną pietruszkę, dodać świeżo zmielony pieprz, ewentualnie lekko dosolić, skropić mocno cytryną lub dodać sos vinaigrette z dodatkiem czosnku.
Fasolka z parmezanem
Ugotowaną fasolkę wymieszać z marchewką, pokrojoną w słupki, czerwoną papryką, pokrojoną w paski, zielonym szczypiorem, pokrojonym w calowe kawałki. Wszystko oprószyć słodką i wędzoną papryką, oregano, bazylią, pieprzem i niewielką ilością oliwy. Wszystko wrzucić na patelnię, podsmażyć do miękkości, posypać tartym parmezanem, szybko wymieszać i serwować na gorąco.
Dodam tylko, że fasolka szparagowa jest bardzo zdrowa też dla waszych piesków. Jeśli gotujecie dla nich w domu, warto o tym pamiętać!
Anna Czerwińska
wielbicielka muzyki klasycznej i dobrej literatury, amatorka gór i namiotu, podglądania życia od kuchni i innych obserwacji wszelkich na własny użytek.
Autorka blogów: o kuchni Stanów Zjednoczonych i… truflach czekoladowych www.amerykanskiekulinaria.com; www.domowetrufle.com
kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
