Sukces na sali sądowej i uzyskanie korzystnego dla nas wyroku to dopiero początek drogi do uzyskania zaległej płatności. Oczywiście wygranie sprawy cieszy i jest dużym sukcesem. Musimy jednak pamiętać, że równie istotne jest sprawne i mądre przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego, bo niestety nie każdy dłużnik uczciwie spłaca swoje zobowiązania, a nie każda egzekucja powadzi do zaspokojenia dłużnika.
Zapraszamy do zapoznania się z pierwszą częścią opracowania zawierającego wskazówki i podpowiedzi związane z dochodzeniem swoich należności.
Po pierwsze klauzula
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że sam wyrok nakazujący zapłatę, nawet prawomocny, nie uprawnia jeszcze do podjęcia czynności egzekucyjnych. Konieczne jest stwierdzenie jego prawomocności oraz opatrzenie wyroku klauzulą wykonalności. W określonych sytuacjach sąd od razu może nadać wyrokowi klauzulę wykonalności, jednak zasadą jest, że musimy odczekać, aż stanie się on prawomocny, tj. zostanie wydany w postępowaniu odwoławczym (wskutek wniesienia apelacji) lub też – upłynie termin na złożenie apelacji i ta nie zostanie złożona, a następnie złożyć odrębny wniosek. Co istotne – nawet jeśli w naszej sprawie zostanie złożona skarga kasacyjna (której rozpoznanie może potrwać kilka lat), to nie wstrzymuje ona egzekucji zasądzonych wyrokiem kwot. Skarga kasacyjna jest bowiem nadzwyczajnym środkiem odwoławczym, który przysługuje od prawomocnego (a więc podlegającego już wykonaniu) orzeczenia.
Po drugie wybór komornika
Jeśli dysponujemy już prawomocnym wyrokiem zaopatrzonym w klauzulę wykonalności, kolejnym istotnym krokiem jest wybór komornika. Z doświadczenia wiemy, że to jeden z najważniejszych etapów, ponieważ czas realizacji przez komorników określonych czynności może się bardzo różnić, a szansa na powodzenie egzekucji często zależy właśnie od sprawnego działania. Co istotne, zgodnie z art. 8 ust. 5 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji wierzyciel ma prawo wyboru komornika z terytorium całej Polski, wyjątkiem są jedynie sprawy z egzekucji z nieruchomości, oraz sprawy, do których przepisy o egzekucji stosuje się odpowiednio. Oznacza to, że wbrew powszechnej opinii nie musimy wcale wybierać komornika z rewiru, w obszarze którego dłużnik ma miejsce zamieszkania/siedzibę. Przy wyborze kierować się powinniśmy głównie tym, żeby komornik, któremu powierzymy sprawę, działał sprawnie, szybko i zawsze w sposób zgodny z przepisami prawa (co zmniejsza ryzyko wniesienia skargi na czynności egzekucyjne przez dłużnika).
Po trzecie wniosek o wszczęcie egzekucji
Jeśli już zdecydujemy, jakiemu komornikowi chcemy powierzyć egzekucję naszej należności, pozostaje nam złożenie wniosku o jej wszczęcie. Wbrew pozorom nie jest to czynność automatyczna i warto się do niej dobrze przygotować. Po pierwsze to wierzyciel wskazuje, jakie czynności należy przeprowadzić i często jest tak, że z góry wiadomo, że nie wszystkie mają sens. Przykładowo regułą jest, że dłużnicy nie mają nadpłaty w urzędzie skarbowym lub zakładzie ubezpieczeń społecznych, a standardowo wierzyciele wnoszą o egzekucję w tym zakresie. Po drugie często jako wierzyciel wiemy lub możemy się dowiedzieć, jakim majątkiem dysponuje dłużnik, w jakim banku ma rachunek, z jakiego systemu płatności elektronicznych korzysta, etc. Wszystkie te informacje są bardzo przydatne na etapie prowadzenia egzekucji, zatem warto je zebrać i uwzględnić we wniosku.
Po czwarte zaliczka na koszty
Po tym, jak złożymy wniosek o wszczęcie egzekucji, komornik obliczy nam wysokość zaliczki na poczet czynności komorniczych, jaką będziemy musieli ponieść, żeby postępowanie egzekucyjne się rozpoczęło. Wysokość zaliczki zależy od zakresu żądanej egzekucji. Jest ona doliczana do sumy podlegającej ściągnięciu od dłużnika, a zatem w razie powodzenia egzekucji zostanie nam zwrócona.
Po piąte – pomoc prawnika
W postępowaniu egzekucyjnym można i naszym zdaniem warto skorzystać z doradztwa kancelarii prawnej. Jest to istotne zwłaszcza, jeśli wierzyciel nie może aktywnie zajmować się swoją sprawą egzekucyjną, np. z powodu pobytu za granicą, czy innych zobowiązań. Koszty zastępstwa adwokackiego / radcowskiego są doliczane do ogólnych kosztów egzekucji, w oparciu o urzędowe stawki. Wsparcie profesjonalnego prawnika przydaje się zarówno na etapie sporządzania wniosku egzekucyjnego, jak i później - w toku postępowania.
Bezskuteczność egzekucji i co dalej
Niestety nie każde postępowanie egzekucyjne kończy się sukcesem. Przeciwnie, często jest tak, że już pierwsze czynności pozwalają na konkluzję, że nasz dłużnik jest całkowicie niewypłacalny. O tym, co jeszcze możemy zrobić w takiej sytuacji napiszemy w drugiej części opracowania. W tym miejscu chciałabym natomiast podkreślić, że nawet w przypadku bezskuteczności pierwszej egzekucji, możemy ją ponowić w każdym czasie. Na przykład wiedząc, że sytuacja finansowa dłużnika się poprawiła, uzyskując nową informację na temat jego majątku lub po prostu wtedy, kiedy chcemy przerwać bieg przedawnienia. Okres przedawnienia wynosi w tym przypadku 10 lat.
Justyna Witas-Chłopek
radca prawny
tel. +48 12 307 02 66
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
