W kwietniu 2020 ukazał się raport, przygotowany przez doktora Jamesa Austina z Instytutu JFA zajmującego się analizami dla Federalnego Departamentu Sprawiedliwości, ukazujący sukces reformy systemu kaucji sądowych w powiecie Cook.
“Bail reform” została wprowadzona we wrześniu 2017 przez szefa sądów powiatu Cook, Timothy'ego Evansa. Głównym założeniem reformy jest dostosowanie kaucji do możliwości finansowych osoby oskarżonej oczekującej na proces. Jeżeli osoba może odpowiadać z tzw. wolnej stopy po wpłaceniu kaucji i nie podlega aresztowi tymczasowemu, nie stanowi zagrożenia społecznego, bądź obawy, że nie stawi się do sądu – to kaucja nie musi być wyznaczana w ogóle. Jeżeli osoba oskarżona ma pozostać w areszcie do sprawy, to sąd musi mieć pewność, że oskarżony jest poważnym zagrożeniem dla innych lub istnieją okoliczności świadczące o bardzo dużym prawdopodobieństwie, że nie stawi się do sądu w wyznaczonym terminie.
Sędziowie podejmują decyzję o pozostaniu oskarżonego w areszcie do sprawy za pomocą specjalnego systemu PSA (Public Safety Assessment), który określa precyzyjnie prawdopodobieństwo niestawienia się w sądzie i zagrożenia społecznego. PSA analizuje kilka czynników takich jak między innymi: wiek oskarżonego, czyn, który został popełniony, wcześniejsze zatrzymania, aresztowania, skazania, odbyte kary, wyroki, historię kryminalną oskarżonego, wcześniejsze unikanie spraw w sądzie, używanie przemocy, popełnianie przestępstw z użyciem przemocy, w tym z użyciem broni.
Po przeanalizowaniu wszystkich czynników sędzia decyduje, czy oskarżony do czasu sprawy w sądzie musi przebywać w areszcie.
Dyskusja dotycząca wprowadzenia reformy systemu kaucji toczyła się od wielu lat. Aktywiści, prawnicy i organizacje społeczne widziały nieprawidłowości poprzedniego systemu, który nie gwarantował bezpieczeństwa publicznego, pozwalając po wpłaceniu kaucji uniknąć aresztu osobom stanowiącym zagrożenie, oraz godził w sprawiedliwość społeczną pozostawiając w areszcie osoby biedne, czy bezdomne, które nie miały możliwości zapłacenia kaucji. Osadzenie w areszcie, nawet na kilka dni, sprawia, że aresztowany traci pracę i ma ograniczony kontakt z adwokatem, który będzie go reprezentował.
Kontrowersje budziły dylematy dotyczące tego, jak rozstrzygać sprawy, kiedy ktoś w trakcie popełnienia przestępstwa posiadał broń nielegalnie, której nie użył, etc.
Bardzo szybko dyskusja wokół reformy kaucji przestała skupiać się na sprawiedliwości społecznej, a przerodziła się w walkę polityczną, która miała znaleźć winnego przestępczości w powiecie Cook i mieście Chicago.
W wielu stanach od ostatnich 20 lat spada przestępczość. Jest to trend, który naukowcy tłumaczą między innymi starzeniem się społeczeństwa, zmniejszeniem się gospodarstw domowych, mniejszą ilością aresztowań nieletnich, oraz czynnikami ekonomicznymi takimi jak – jeszcze niedawno przed pandemią – niskie stopy procentowe, niska inflacja i bezrobocie. Dane dotyczące przestępczości oraz pozbawienia wolności nie zawsze i nie w każdym przypadku są ze sobą powiązane.
Raport JFA Institute wykazuje, że reforma kaucji w powiecie Cook znacznie zredukowała populację tymczasowo aresztowanych i nie przyczyniła się do wzrostu przestępczości.
Przed wprowadzeniem reformy w więzieniu powiatowym (Cook County Jail) na proces oczekiwało około 8,500 osób. Średnio aresztowani spędzają kilka dni w areszcie. Koszt pobytu w więzieniu powiatowym wynosi $143. Po wprowadzeniu reformy liczba osadzonych w więzieniu spadła do 6,900, a w 2019 było to 5,800 osób. Obecnie w więzieniu powiatowym przebywa poniżej 5 tysięcy osób.
Raport konkluduje, że reforma wprowadzona przez sędziego Evansa sprawia, że co roku około trzy tysiące osób, u których istnieje domniemanie niewinności, nie trafia do aresztu. Brak środków finansowych na uiszczenie kaucji nie jest powodem do osadzenia w areszcie. Oskarżeni, którzy oczekują na sprawę w areszcie, spędzają tam mniej dni. Spadła nie tylko liczba osób, oczekujących na sprawę w więzieniu powiatowym, ale także przyjmowanych później do więzień stanowych. Z raportu wynika, że reforma kaucji działa i nie powoduje zagrożenia dla społeczeństwa.
Raport odnosi się także do artykułu Chicago Triubune sprzed kilku miesięcy, w którym napisano, że statystyki sądowe nie uwzględniają okresu letniego, kiedy przestępczość w powiecie Cook jest wyższa i łączono reformę systemu kaucji ze statystykami dotyczącymi przestępczości. Raport wyjaśnia dokładnie metodę badań i reasumuje dziennikarskie śledztwo jako niekompletne.
Margaret Kulujian
Autorka jest koordynatorem programu Restorative Justice w Cook County.
