W sądach Stanów Zjednoczonych pozwy grupowe („class actions”) są składane przez osoby, które poniosły szkodę, w przypadku, gdy inne osoby - podobnie sytuowane - mogły ponieść podobną szkodę. Pozwy grupowe są składane przez osobę podobnie sytuowaną do innych, która twierdzi, że jest w stanie reprezentować interesy innych w postępowaniu sądowym. Uczestnicy rozpatrują takie sprawy biorąc pod uwagę kilka czynników: między innymi, powód roszczenia, czy rzeczywiście znajdują się w podobnej sytuacji oraz gdzie należy wytoczyć powództwo grupowe.
Przyczyny działania („causes of action”) prowadzą wszystkie spory sądowe. Strona ma przyczynę do działania, gdy strona odniesie obrażenia, gdy ponosi szkodę z rąk drugiej strony lub gdy ma inne prawo do odszkodowania. Przyczyny działania mogą obejmować między innymi zaniedbanie („negligence”), oszustwo („fraud”), oszukańcze praktyki („deceptive practices”), ochronę środowiska („environmental protection”), naruszenie umowy („breach of contract”) i naruszenie gwarancji („breach of warranty”). Prawo, które kontroluje przyczyny działania, różni się w zależności od stanu oraz jest zróżnicowane w sądach stanowych i federalnych.
Pozwy grupowe są zazwyczaj składane w jurysdykcjach, które zapewniają stronie składającej pozew pewne ochrony na podstawie ustawy lub innego prawa. Powództwa grupowe są często składane tam, gdzie jest to dogodne dla strony składającej pozew oraz jej adwokata, a także, gdzie wyniki wcześniejszych sporów mogą faworyzować stronę składającą pozew. Strony składające pozew zazwyczaj starają się rozstrzygać spór w jurysdykcjach, które mają potencjalnych przysięgłych („jurors”), którzy wydają się być bardziej hojni w udzielaniu pomocy, i którzy generalnie znajdują się w bardziej zurbanizowanych i zróżnicowanych obszarach.
Illinois ma wiele ustaw, które służą ochronie osób, takich jak Ustawa o Oszustwie Konsumenckim i Oszukańczych Praktykach Handlowych („Consumer Fraud and Deceptive Business Practices Act”), która stanowi przyczynę działania dla konsumentów, którzy mogą zostać wprowadzeni w błąd lub w inny sposób poszkodowani w wyniku działalności danej firmy lub przedsiębiorstwa. W systemie sądu stanowego w Illinois, sądy okręgowe powiatów („counties”) Cook oraz Madison, w których mieszczą się miasta Chicago i East St. Louis, często odbywają się sprawy wynikające z powództw grupowych, przynajmniej w przypadku, gdy istnieje jakiś podstawowy kontakt z tymi jurysdykcjami. Broniąc się przed wyborem danej jurysdykcji, pozwany może próbować zmienić miejsce pozwu na sąd innego stanu lub może próbować usunąć sprawę do sądu federalnego.
W sprawach rozpatrywanych przez sądy stanowe w Illinois, część 8 art. 2 kodeksu postępowania cywilnego („code of civil procedure”) kontroluje pozwy grupowe. Zgodnie z tym zbiorem ustaw, osoba może służyć jako przedstawiciel klasy („representative of a class”) i utrzymywać powództwo grupowe, w którym spełnione są cztery warunki:
(1) Klasa jest tak liczna, że łączenie wszystkich członków jest niewykonalne.
(2) W klasie występują pytania dotyczące faktów lub przepisów prawnych (questions of fact or law), z których najczęściej zadawane pytania dotyczą wszystkich z klasy a nie tylko poszczególnych członków.
(3) Reprezentatywne strony („representative parties”) uczciwie i odpowiednio chronią interesy klasy.
(4) Powództwo zbiorowe („class action”) jest właściwą metodą słusznego i skutecznego rozstrzygania sporów.
Po wniesieniu pozwu grupowego, sądy stanowe w Illinois są zobowiązane do ustalenia, czy te powyżej wymienione cztery czynniki zostały spełnione, a zatem, czy postępowanie sądowe można utrzymać jako powództwo grupowe. Po tym, jak sąd stwierdzi, że pozew grupowy może zostać utrzymany, sąd może nakazać powiadomienie członków klasy („members of the class”) o toku sprawy sądowej. Członkowie klasy mogą interweniować w sporze, w którym biorą udział, potwierdzając rolę jako dodatkowe osoby składające pozew. Członkowie klasy mogą również poprosić o wykluczenie z udziału w sporze, w przypadku, gdy wolą złożyć własne, indywidulanie roszczenie.
W zakresie, w jakim członek klasy pozostaje w pozwie grupowym, członek jest związany każdym orzeczeniem wydanym przez sąd („bound by any judgment entered by the court”). Poza tym pozew grupowy nie może zostać w trybie natychmiastowym odwołany („summarily dismissed”) na podstawie porozumienia przedstawiciela klasy („agreement of the representative of the class”), ponieważ sąd musi znaleźć uzasadnienie odwołania i może zażądać, aby inne osoby należące do tej grupy otrzymały odpowiednie zawiadomienie („notice”).
Pozew grupowy można wytoczyć przed sądem federalnym w stanie Illinois, (a) kiedy pozwany zamieszkuje w innym stanie niż osoba składająca pozew oraz kiedy jednocześnie kwota kontrowersyjna przekracza $75,000.00, lub (b) w przypadku federalnej przyczyny działania („federal cause of action”). W takich przypadkach sąd federalny mógłby i prawdopodobnie nadal stosowałby prawo stanu Illinois przy rozpatrywaniu sprawy (chyba że chodzi o federalną kwestię prawną), ale federalne zasady postępowania cywilnego („federal rules of civil procedure”) regulowałyby postępowanie sądowe.
W przypadku pozwów grupowych, wielkość klasy oraz szkody („damages”) mają do czynienia z prawdopodobieństwem dojścia do porozumienia. Takie spory stanowią jednak wyzwanie dla strony skarżącej, która reprezentuje klasę, ponieważ ta osoba musi przestrzegać praw każdego członka. Ponadto, wraz z większą liczbą członków, koszty rozpatrzenia sporu, w tym publikowania zawiadomień dla członków, do których można dotrzeć, mogą powodować zakwestionowanie wartości kontynuowania takich sporów przez osobę reprezentującą klasę.
Procesy sądowe w przypadku pozwów grupowych umożliwiają sądom wspólną rozprawę w jednym roszczeniu, a nie kilka spraw rozrzuconych po różnych sądach. Pozwy grupowe stanowią dobry cel, dla osób które doznają szkód w niewielkich kwotach, podobnie sytuowanych do innych takich osób, ale które zasługują na odszkodowanie.
Powyższe informacje nie powinny być traktowane jako porady prawne w jakiejkolwiek istniejącej sprawie, oraz nie powinny być traktowane jako tworzenie formalnej relacji adwokat-klient.
Katarzyna Brukało
Brukalo Law, P.C.
Tel. 312-450-3630
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
www.BrukaloLaw.com
Dwie lokalizacje – Chicago (Downtown) i Park Ridge
