Pączki były znane w starożytnym Rzymie; spożywano je podczas obchodów przełomu zimowo-wiosennego. Początkowo nie były przygotowywane na słodko - słodki pączek jest zapewne zapożyczeniem z kuchni arabskiej.
Podobnie było w kuchni polskiej - pączki miały postać ciastka nadziewanego słoniną, spożywanego przy zapustach. Kreple (pączki - po śląsku) na słodko pojawiły się w Polsce w XVI wieku. Kulisty kształt pączka pochodzi z XVIII wieku, gdy zaczęto używać do wypieku drożdży, przez co stały się bardziej puszyste. Jest to jedno z najbardziej tradycyjnych ciastek polskich, o których pisał też Mikołaj Rej w Żywotach człowieka poczciwego (1567 rok).
Jędrzej Kitowicz (polski historyk, "opisywacz" obyczajów i kulinariów na przełomie XVIII i XIX wieku) wspominał, że w trakcie panowania Augusta III serwowano na dworze: (...) ciasta także francuskie, torty, pasztety, biszkopty i inne, pączki nawet — wydoskonaliło się to do stopnia jak najwyższego. Staroświeckim pączkiem trafiwszy w oko mógłby go podsinić, dziś pączek jest tak pulchny, tak lekki, że ścisnąwszy go w ręku znowu się rozciąga i pęcznieje do swojej objętości, a wiatr zdmuchnąłby go z półmiska (...).
Przyjęło się w przepowiedniach, że jeśli ktoś w Tłusty Czwartek nie zje pączka, nie będzie się mu wiodło. Dawniej, przyrządzając pączki, nadziewało się niektóre migdałem lub orzechem włoskim. Wierzono, że kto na taki trafi, będzie mieć w życiu szczęście.
To w naszej, polskiej tradycji...
Na amerykańskim kontynencie sprawa Tłustego Wtorku jest inna, zaskakująca, równie ciekawa...
Według historyków wszystko zaczęło się tysiące lat temu jako kilka lokalnych uroczystości wśród rzymsko-katolików, ku czci wiosny i płodności. Z czasem wspaniała, wspólna zabawa rozprzestrzeniła się na inne kraje europejskie - któż nie lubi się bawić - takie jak Francja, Niemcy, Anglia i Hiszpania, a na początku XVIII wieku owa wspólna radość wyruszyła do Ameryki wraz z wczesnymi osadnikami.
„Tłusty wtorek” to angielskie tłumaczenie francuskiego terminu Mardi Gras. Członkowie wiary chrześcijańskiej wyjadali i wypijali niemal wszystko, co zostało w ich domach ostatniego dnia przed Środą Popielcową, która rozpoczynała 40-dniowy Wielki Post, prowadzący do niedzieli wielkanocnej. Stąd nazwa Mardi Gras, czyli Fat Tuesday.
Fat Tuesday zaistniał na dobre w USA w 1800 roku, kiedy francuscy osadnicy zaczęli organizować imprezy w Nowym Orleanie i innych francuskich osadach w Luizjanie. Wylegano na ulice w przebraniach najróżniejszych, zależnie od tego, co ludziom w duszach grało. Nie zawsze sympatycznie dla oka, ale zawsze urokliwie dla wspólnej radości. Powoli dodawano do specyficznego święta parady przebierańców, kolorowe rydwany, rzucano kolorowe koraliki, baloniki, pióropusze i delektowano się King Cake - kolorowym ciastem w kształcie wielkiego pierścienia (w smaku podobne do ciasta kawowego). A kolorystyka nie była tylko przypadkowym wyborem barw wybranych przez pijących i rzucających koraliki. W 1892 roku Rex, król Carnaval (inna nazwa Mardi Gras) wybrał kolor fioletowy dla sprawiedliwości, złoto dla mocy i zielony dla wiary.
Oddawano też w ten sposób cześć trzem królom, którzy odwiedzili dziecko Chrystusa w Święto Trzech Króli, 12 dnia po Bożym Narodzeniu.
Mardi Gras, czyli kilkudniowe, wielkie bale uliczne trwają do dziś i trwać będą... Warto dodać, iż Luizjana jest jedynym stanem, które ma prawo używania nazwy Mardi Gras, więc... nie pozostaje nic innego, jak w przyszłym roku wziąć udział w obchodach, pochodach, śpiewach, tańcach luizjańskich z pysznym ciastem z tradycjami.
A w tym roku wszystkim, którzy pozostaną w swoich domach, proponuję King Cake, polskie pączki, wszak mamy wspaniałych cukierników w wielu zakątkach Stanów Zjednoczonych i doskonałą zabawę do północy, kiedy to Wielki Post zapuka do naszych drzwi...
Niech tradycji amerykańskiej też się stanie zadość...
Mardi Gras King Cake
Składniki:
Nadzienie
- 1 1/4 szklanki posiekanych orzechów Pecan
- 1/2 szklanki brązowego cukru
- 1 łyżeczka sproszkowanego cynamonu
- 4 łyżki masła w temperaturze pokojowej
Ciasto
- 3/4 szklanki pełnego mleka + 1 łyżka
- 7 gram (1 opakowanie) suszonych drożdży
- 1 łyżeczka cukru
- 3 szklanki mąki
- 1 łyżeczka sproszkowanego cynamonu
- 1/4 szklanki cukru
- 1 łyżeczka soli
- 3 duże żółtka
- 1 duże jajko
- 1/2 szklanki niesolonego masła
- 1 łyżeczka startej skórki z cytryny
- 1 łyżeczka zapachu migdałowego
- 1 łyżeczka zapachu waniliowego
Lukier
- 250 gram Cream Cheese
- 4 łyżki niesolonego masła
- 1 1/2 szklanki cukru pudru
- 1/2 łyżeczka wanilii
- kolorowy cukier (fioletowy, zielony, żółty)
Przygotowanie:
Nadzienie
- W małej misce wymieszać wszystkie składniki.
Ciasto
- Ciepłe mleko połączyć z drożdżami i 1 łyżeczką cukru, odstawić na 10-15 minut
- w dużej misce wymieszać mąkę, cynamon, sól i 1/4 szklanki cukru
- utrzeć razem: żółtka, masło, skórkę z cytryny, wanilię i zapach migdałowy; dodać zaczyn drożdżowy, wymieszać i dodać mieszankę z mąką
- całość ucierać około 5-7 minut, misę przykryć ręcznikiem i odstawić ciasto do wyrośnięcia
- ciasto wyjąć z miski na deskę, uformować prostokąt, spatulą rozprowadzić po cieście masło i posypać mieszanką orzechową
- ciasto zwinąć w rulon, zaczynając od dłuższego brzegu, potem zwinąć w okrąg (już na blaszce, wyłożonej papierem do pieczenia), wkładając w środek szklankę; zlepić końcówki ciasta (można użyć odrobiny wody)
- przykryć ciasto lekko wilgotnym ręcznikiem do ponownego rośnięcia
- rozgrzać piekarnik do 180 stopni C (375 stopni F)
- w małej miseczce rozbełtać jajko z 1 łyżką mleka, posmarować wierzch ciasta
- piec 15 minut, wyjąć szklankę i piec kolejne 15 minut, aż ciasto zacznie lekko brązowieć; wyjąć z piekarnika i wystudzić.
Lukier
- Utrzeć serek z masłem, dodać powoli cukier puder i na końcu wanilię. Przed lukrowaniem, wytnij mały kawałek ciasta i schowaj w nim migdał. Włóż kawałek ciasta na swoje miejsce, polukruj całość i posyp kolorowym cukrem.
Anna Czerwińska
wielbicielka muzyki klasycznej i dobrej literatury, amatorka gór i namiotu, podglądania życia od kuchni i innych obserwacji wszelkich na własny użytek. Autorka blogów: o kuchni Stanów Zjednoczonych i… truflach czekoladowych www.amerykanskiekulinaria.com; www.domowetrufle.com
Kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
