Z wiekiem zdrowie jamy ustnej ma coraz większy wpływ na ogólne zdrowie człowieka. Wraz z wiekiem rośnie ryzyko ubytków tkanki zęba i próchnicy korzeni zębów, w wyniku czego seniorzy często borykają się z problemami jamy ustnej. Większość osób starszych cierpi na zdwojoną nadwrażliwość zębów i cofanie się dziąseł. Dolegliwości doprowadzają do odsłonięcia powierzchni zębów i pozbawienia ich ochronnej warstwy szkliwa. Odsłonięte zęby są szczególnie narażone na ból spowodowany kontaktem z gorącym lub zimnym napojem i pokarmem. Powszechną dolegliwością jest również suchość jamy ustnej, której przyczyną jest zażywanie leków oraz zaburzenia zdrowotne. Na pojawienie się problematycznych przypadłości z uzębieniem odpowiadają także cukrzyca, choroby serca oraz choroby nowotworowe i niektóre leki.
Zdrowie jamy ustnej ma bezpośredni wpływ na zdrowie całego organizmu i jest kluczowym składnikiem ogólnego zdrowia. Według najnowszych badań i opinii ekspertów opublikowanych przez University of Connecticut stan zębów seniorów przekłada się bezpośrednio na ogólny stan zdrowia. Zdaniem badaczy tematu, powikłania stomatologiczne u seniorów wynikają najczęściej z niedostatecznej higieny jamy ustnej, braku specjalistycznej opieki stomatologicznej oraz przekonania, że psucie się zębów jest naturalną konsekwencją starzenia się organizmu.
Dane opublikowane przez National Center for Health Statistics wskazują, że częstość występowania ubytków jest ponad dwukrotnie większa u osób starszych niż u młodszych dorosłych. Częstość występowania zapalenia przyzębia też wzrasta wraz z wiekiem. Aż 64% seniorów w Stanach Zjednoczonych boryka się z zapaleniem przyzębia. Choroby dziąseł są powiązane najczęściej z innymi schorzeniami dotyczącymi głównie problemów sercowo-naczyniowych. Osoby po zawałach serca, wstawieniu rozrusznika, zastawek czy bypassów powinny szczególnie dbać o dobry stan jamy ustnej. Stany zapalne zębów powodują obecność w krwioobiegu bakterii, które są bardzo niebezpieczne dla osób z problemami naczyniowymi, przyczyniają się do ryzyka chorób serca, zwiększają ryzyko zawału, udaru mózgu, a nawet choroby Alzheimera.
Innym częstym problemem osób starszych jest brak zębów. Utrata zębów zmienia rysy twarzy, a także wpływa na zdolność danej osoby do gryzienia, żucia czy rozdrabniania pokarmów w jamie ustnej. Brak zdolności gryzienia, czy rozdrabniania pokarmów prowadzi do niedożywienia. Zdarza się, że osoby starsze wychodzą z założenia, że w ich wieku nie ma sensu leczyć zębów, które w ich mniemaniu prawdopodobnie niedługo zostaną zastąpione protezami. Zęby należy leczyć niezależnie od wieku i zawsze warto robić coś, by poprawić ich stan.
U osób starszych znacznie częściej niż u młodszych występują choroby dziąseł. Choroby dziąseł są zwykle bezbolesne i pacjent najczęściej nie zdaje sobie sprawy, że cierpi na schorzenia dziąseł. Znaki ostrzegawcze, które mogą sygnalizować choroby dziąseł to: krwawienie dziąseł, obrzęk, nieświeży oddech, albo dziwny smak w ustach, zęby kołyszące się w dziąśle, jakakolwiek zmiana w ułożeniu zębów podczas gryzienia.
Wcześnie wykryta choroba dziąseł jest całkowicie odwracalna i zwykle można ją wyeliminować. Zaawansowana choroba dziąseł może prowadzić do utraty tkanek i kości podtrzymujących zęby, a w rezultacie do utraty zębów.
Jedyną skuteczną metodą rozpoznania chorób dziąseł jest kontrola zębów w gabinecie dentystycznym oraz korzystanie z profilaktycznych, profesjonalnych czyszczeń zębów dwa razy do roku.
Utrata zębów w starszym wieku nie jest regułą. Jeżeli dobrze dbamy o zęby możemy cieszyć się własnymi, zdrowymi zębami do późnej starości.
Z wiekiem należy pamiętać, że stany zapalne i infekcje w jamie ustnej mogą być spowodowane innymi schorzeniami, z którymi często zmagają się osoby starsze. Zalicza się do nich m.in. choroby serca i cukrzycę.
Choroby typowe dla osób starszych, takie jak demencja czy Alzheimer, bywają pośrednią przyczyną pogorszenia się stanu uzębienia pacjentów. Przez wzgląd na poważne problemy z pamięcią u osób zmagających się z tymi chorobami, zaniedbywana zostaje kwestia higieny jamy ustnej i zębów. Dlatego ważne jest, aby zatroszczyć się o osobę chorą także pod względem zapewnienia jej opieki stomatologicznej.
Suchość w jamie ustnej to częsta przypadłość osób zażywających leki, których w tym okresie życia zwykle przyjmuje się sporo. Nie powinno się tego ignorować, gdyż problem ten może prowadzić do rozwijania się próchnicy.
Kontakt z lekarzem dentystą, wizyty kontrolne, profesjonalne czyszczenia zębów w gabinecie, niedopuszczanie do utraty zębów, uzupełnianie ubytków implantami dentystycznymi, które wyglądają i funkcjonują w jamie ustnej jak naturalne zęby, pozwala seniorom cieszyć się dobrym zdrowiem jamy ustnej do późnej starości.
Dorothy A. Anasinski, D.D.S.
Specialist in Periodontics and Dental Implants
Assistant Clinical Professor,
Postgraduate Periodontics, University of Illinois
Diplomat, American Board of Periodontology
Dental Specialists of Niles, P.C.
8216 W. Oakton, Niles, IL 60714
Tel.: (847) 685-6686
www.dentalspecialistsofniles.com
