W mediach zatrzęsienie relacji z pierwszych obrad nowego Sejmu. Oglądamy zaprzysiężenie posłów i senatorów, oglądamy orędzie prezydenta i orędzie marszałka Sejmu. Jest uroczyście, oficjalnie i... nieco dziwnie!
Oto posłowie na zakończenie przysięgi mówią - albo nie - tradycyjne “Tak mi dopomóż Bóg!”. Wobec perturbacji związanych z funkcjonowaniem Kościoła Katolickiego w Polsce, jest to dość zrozumiałe, bo przecież nie o samą tradycję tu chodzi. Ale jeśli Prezydent Rzeczypospolitej na zakończenie swego Orędzia mówi: “ Boże, błogosław Polsce wolnej, suwerennej i niepodległej! Boże, błogosław Polakom w Polsce i na całym świecie”, to robi się dziwnie. Dlaczego? Bo brzmi za bardzo jak “God Bless America!”, którym zwyczajowo swoje przemówienia kończą prezydenci USA! (jeszcze rok temu na zakończenie orędzia Prezydent RP użył prostego: “Niech żyje Polska! ”)
Amerykańskie “God Bless America” pochodzi najpewniej od słów pieśni skomponowanej przez Irvinga Berlina, imigranta z Białorusi. Utwór powstał już w 1918 roku, ale popularność zdobył dopiero w czasach drugiej wojny światowej. To nie jest oficjalny hymn USA, tym hymnem jest “The star - spangled banner”.
Ale wróćmy do telewizyjnych relacji z uroczystości państwowych, podczas których śpiewany jest hymn. I co się dzieje? Nasi, polscy politycy, kładą rękę na sercu! I znowu - dziwnie się robi - sprawdzamy w telewizorze jaki to kanał i co to za politycy, bo przecież nie polska to tradycja, nie nasze obyczaje.
W udostępnianych wszędzie przepisach i regulaminach czytamy, że “osoby obecne podczas publicznego wykonywania lub odtwarzania hymnu stoją w postawie wyrażającej szacunek, a ponadto mężczyźni w ubraniach cywilnych zdejmują nakrycia głowy, zaś osoby w umundurowaniu obejmującym nakrycie głowy, niebędące w zorganizowanych grupach, oddają honory przez salutowanie”. Zatem więc ani słowa o kładzeniu dłoni na sercu!
W USA dopiero w 1942 roku zastąpiono salut właśnie gestem położenia prawej dłoni na sercu. Kongres o tym zadecydował, gdy zauważono, że salut za bardzo przypomina gesty zawłaszczone przez faszystów. Ale Kongres USA zdecydował o tym w odniesieniu do Amerykanów!
Dlaczego więc tylu polskich polityków od jakiegoś czasu też kładzie rękę na sercu, by tak oddawać szacunek podczas odtwarzania polskiego hymnu? Bo to ładny gest? No jest ładny. Jednak… no właśnie.
“Miejsce znaków, które odeszły już w przeszłość, a także tych odchodzących na naszych oczach, zajęły znaki nowe. Większość z nich, z wyjątkiem tych związanych z przesądami, to znaki zapożyczone od Amerykanów. Należą do nich: zbliżanie kciuka do ucha i małego palca do warg /kontakt telefoniczny/, zderzenie pięści /powitanie, pożegnanie/ (...) położenie dłoni na sercu /przysięga, ślubowanie (...). Znaki te - wykonywane głównie przez młodzież - są obce polskiej kulturze i takie w niej pozostaną w odczuciu większości Polaków”, napisała Krystyna Jarząbek w pracy “Słownik mowy ciała Polaków”. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2016, strona 35.
Znaki obce polskiej kulturze, racja, ale czy takimi pozostaną. Od opublikowania pracy pani Jarząbek minęło zaledwie kilka lat i już mamy “Boże błogosław Polsce”, już mamy dłonie na sercach, za chwile może jeszcze zmieni się nasz sposób salutowania! Zauważcie, wyjątkowy, bo dwoma palcami, a nie otwartą dłonią.
Jakoś tak jest na tym świecie, że co amerykańskie, to ładne. Nawet ten gwiaździsty sztandar, który tak fajnie się prezentuje na koszulkach, czy torbach! Jeansy są świetne i Coca-Cola, hamburgery, jazz i różne inne cudeńka! Niektórych rzeczy nie akceptujemy, ja na przykład zeszytów w linie używanych na lekcjach matematyki. Ale generalnie: ciągle wierzymy w tę Ziemię Obiecaną, ciągle o niej marzymy, ciągle nas ona fascynuje i zachwyca. Czy jest to tylko efekt pracy geniuszy od propagandy?
Jednak, mimo wszystko, polscy narodowi patrioci powinni się zreflektować i nie upowszechniać postaw, gestów i obyczajów obcych polskiej, narodowej, historycznej i patriotycznej tradycji. Dlaczego? Bo to - moim zdaniem - jednak głupkowato wygląda.
Idalia Błaszczyk
