Pisałam już wielokrotnie o chorobie tkanki podtrzymującej ząb.
Od tego czasu niewiele się zmieniło w sposobie leczenia tej choroby. Niemniej jednak interesujące są wyniki ostatnio opublikowanych badań na temat zachowawczych metod leczenia. Okazuje się że nie zawsze zabieg chirurgiczny jest konieczny przy leczeniu zaawansowanej parodontozy. Badania wskazują, że choroba ta jest związana ze wzrostem liczby bakterii beztlenowych wokół chorych zębów. Można więc spodziewać się, że niektóre antybiotyki podawane ogólnie mogą mieć wielce dodatni wpływ na wynik leczenia tej choroby. Przy ich stosowaniu należy kierować się tymi samymi zasadami co przy każdej bakteryjnej infekcji.
Idealny antybiotyk stosowany w chorobach przyzębia powinien posiadać następujące cechy
1. ‑Działać specyficznie na bakterie wywołujące paradontozę
2. ‑Nie mogą wywoływać reakcji alergicznych ani być toksyczne
3. ‑Działać przez dłuższy okres
4. ‑Nie powinien być używany w innych schorzeniach
Pierwsza faza leczenia polega, tak jak zawsze, na bardzo dokładnym usunięciu kamienia, zmienionego cementu, nabłonka, bakterii z kieszonki patologicznej. Jest to tak zwane czyszczenie głębokie. Wykonuje się je najczęściej etapami. Dostosowane jest do stanu uzębienia, ilości kamienia pod i nad dziąsłowego. Zajmuje to najczęściej cztery wizyty. Koszt tej fazy leczenia waha się od $130 za jedną czwartą część uzębienia, co za całość czyszczenia wynosi minimum 4 x $130, czyli $520. Po całkowitym oczyszczeniu jamy ustnej pacjent przyjmuje antybiotyki, które obniżają poziom bakterii. Antybiotyki to substancje organiczne, które mają zdolność niszczenia lub zahamowania wzrostu bakteryjnego. Są one najczęściej zażywane doustnie. Przed ich podaniem najlepiej jest sprawdzić badaniem laboratoryjnym jaki rodzaj bakterii jest przyczyną parodontozy i jaka jest wrażliwość bakterii na antybiotyk. Niestety, często bakterie uodporniają się na antybiotyk często używany i przestaje on działać. Jest to obecnie największy i stale wzrastający problem związany z antybiotykami. Najczęściej przepisywane przez dentystów to penicyliny, tetracykliny i clindamycyna.
Penicylina była pierwszym antybiotykiem odkrytym przez Aleksandra Fleminga w 1928 roku. Pierwsze kliniczne badania zostały jednak przeprowadzone dopiero w 1941. Amoxycyklina jest pochodną penicyliny. Jest ona stabilna w środowisku kwasu żołądkowego i w ponad 90% ulega wchłonięciu. Ma działanie bakteriobójcze. Hamuje syntezę ściany niektórych bakterii. Jest ona jednym z najbardziej bezpiecznych antybiotyków. Jedynym objawem ubocznym jest reakcja alergiczna na penicylinę. Badania kliniczne podają, że gdy jest podawana razem z Metronidazolem jest szczególnie skuteczna w parodontozie młodzieńczej, jak również w parodontozie nawracającej, opornej na leczenie.
Tetracykliny są najczęściej używane w leczeniu parodontozy. Otrzymywane są biosyntetycznie z pleśni Streptomyces. Mają one szerokie antybakteryjne działanie. Obecnie jest 7 rodzaji tetracyklin w użyciu. Są one o podobnej budowie chemicznej ( Doksycyklina, minocyklina). Gdy zachodzi zjawisko nadwrażliwości lub odporności na jedną z nich, wszystkie z nich nie mogą być użyte. Przy ich zażywaniu występuje więcej powikłań. Występuje zjawisko nadwrażliwości na światło, problemy żołądkowo-jelitowe i inne. Jeżeli zażywana jest przez kobiety w ciąży powstaje przebarwienie zębów u dziecka. Niedawno stwierdzono, że zażywanie minocykliny przez dorosłych pacjentów (ma to miejsce przy długotrwałym leczeniu trądziku młodzieńczego) powoduje przebarwienie zębów i dziąsła. Tetracykliny po zażyciu doustnym koncentrują się w dużej ilości w kieszonce przyzębnej. Badania ujawniają, że minocyklina występuje w płynie kieszonki dziąsłowej w wiekszym stężeniu niż tetracyklina, może mieć więc większy terapeutyczny efekt. Mają one ustabilizowaną pozycję w leczeniu parodontozy młodzieńczej, nawracającej i szybko postępującej.
Clindamycyna jest pochodną linkomycyny. Została ona odkryta w 1962 roku. Ma działanie bakteriostatyczne. Hamuje syntezę białka bakterii. W dużym stężeniu ma działanie bakteriobójcze. Spektrum jej działania jest podobne do erytromycyny. Jest skuteczna w zakażeniu beztlenowcami. Ma szczególną zdolność do wnikania w kość. Wchłania się doskonale z przewodu pokarmowego. Objawy uboczne są związane z podrażnieniem błon śluzowych przewodu pokarmowego (biegunka, nudności, wymioty i nieżyt żołądka). Powinna być ona zawsze podawana z jedzeniem. Zażywana jest w nawracającej parodontozie czasami w połączeniu z Augmentin. Zazwyczaj stosuje się 150 mg trzy razy dziennie przez 7 do 10 dni.
Metronidazol (Flagyl)nie jest antybiotykiem. Związek ten działa na bakterie beztlenowe i wiele innych czynników chorobotwórczych (rzęsistek, lamblia, czerwonka pełzakowa) na które antybiotyki nie działają. Oporność bakterii beztlenowych oraz rzesistków występuje rzadko. Nie można go podawać w ciąży. Wywołuje on liczne działania niepożądane. W stomatologii jest używany przy leczeniu wrzodziejącego zapalenia dziąseł i jamy ustnej. Stwierdzono jego bardzo dobry efekt w trakcie leczenia zaawansowanej parodontozy u dorosłych. Leczenie nawracającej parodontozy, zwłaszcza w połączeniu z amoxycykliną lub doxycykliną okazało się bardzo skuteczne. W badaniach podawano Metronidazol dwa razy dziennie po 500 mg lub 100mg Doxycykliny przez dwa tygodnie po czyszczeniu głębokim.
Antybiotyki w terapii parodontozy mogą być łączone ze sobą w różnych zestawach. W leczeniu parodontozy młodzieńczej stwierdzono, że połączenie metronidazolu z amoxicykliną obniża wyraźnie poziom bakterii, która jest odpowiedzialna za wywołanie tej choroby. W przypadku parodontozy nawracającej stwierdzono, że ten sam zestaw antybiotyków lub zmodyfikowany przez użycie Augmentinu ma też bardzo dobry wpływ na zahamowanie tej choroby.
Choroba przyzębia wywołana jest przez bakterie. Użycie antybiotyków zwiększa efektywność terapii. Leczenie obejmuje dwie możliwości: zabieg chirurgiczny i usuwanie zębów o złym rokowaniu albo antybiotyki i częste wizyty kontrolne w celu podtrzymania stabilności tkanki. Przy tak konserwatywnym podejściu pacjent musi mieć świadomość, że leczenie musi trwać niekiedy parę lat do czasu, kiedy nie wyrobi on nawyku dokładnego i systematycznego czyszczenia w domu. Ogromnie pomocne są antybiotyki używane miejscowo szczególnie w miejscach, gdzie są głębsze kieszonki krwawiące nadal po oczyszczeniu. Jak zawsze pomocne są płukanki antyseptyczne mające na celu zredukowanie ilości bakterii. Leczenie parodontozy jest procesem złożonym, które nie zawsze musi kończyć się zabiegiem chirurgicznym.
