„Przeżywanie niewysłowionego wydaje się kluczowym ludzkim doświadczeniem wpisanym w dramaturgię Fossego. To, co w życiu każdego z bohaterów ważne, trudne, dotkliwe, piękne, nie zostaje, bo nie może i nie powinno zostać, wypowiedziane” (o tekstach J. Fosse’go) „[…] może być prawdziwe albo skłamane, każde...

Tajemny towarzysz (2018), Tajemny wspólnik (1912?), albo Ukryty sojusznik (1924) - w oryginale: The Secret Sharer (1909) „Tak na morzu, jak i na lądzie mój punkt widzenia jest angielski; ale z tego nie należy wyprowadzać, że stałem się Anglikiem. Tak nie jest. W moim razie homo duplex ma więcej niż jedno...

Działania wojenne na froncie wojny ukraińsko-rosyjskiej ostatnio nieco zwolniły, ożywiła się jednak dyplomacja i dyskusja publiczna o ewentualnej perspektywie przegranej Kijowa. Są tacy, którzy wzywają do zaprzestania oporu i deklarują, że dzięki swojej „art of deal” zakończą wojnę „w dwadzieścia cztery godziny”....

„Trudno o dobre buty dla nieboszczyka. Co innego buty do trumny, co innego buty do życia. Buty dla świeżo umarłego dobrze jak nowe. Albo noszone, a z wyglądu drogie. Najlepiej nowe i drogie. […] Z normalnego buta trumniak zrobisz. Odwrotnie nie da rady. Ubierz but do trumny, wyrwij się do życia, zelówka pójdzie po...

W istocie, mamy w Septologii do czynienia z wieloma strumieniami obezwładniającymi nas różnymi perspektywami owych świadomości. Jon Fosse zbudował w swym tekście coś na kształt wielogłosowej jedni, co jest o tyle niezwykłe, że nie dosyć, iż mamy dwu bohaterów stanowiących jedno (ego i alter ego głównej...

Popularne twierdzenie głosi, że mało co świadczy tak źle o demokracji i parlamentaryzmie jak to, że Hitler zdobył władzę w Niemczech w wyniku wolnych wyborów. Jest w tym trochę prawdy, problem polegał jednak na czymś innym – i to akurat nie demokracja była temu winna. Przez cały czas istnienia...

„Człowiek może nie wiedzieć czym Bóg jest, o ile wie, czym On nie jest” (Mistrz Eckhart) Ten nakreślony przez Mistrza Eckharta, horyzont sposobu myślenia i podejmowania metod dotarcia do boskiej tajemnicy, jest istotnym elementem tekstu Jona Fossego. Zbieżności są oczywiste, szczególnie jeśli przyjrzymy...

Kolejna wojna? Znów na Bliskim Wschodzie? Tak można by pomyśleć na wieść o niedawnych atakach rakietowych sił zachodnich na obiekty Hutich w Jemenie. Po pierwsze, nie jest to wbrew opinii telewizyjnej „nowa” wojna, po drugie zaś – sytuacja nie zapowiada wcale, by miała przerodzić się w nowy Irak czy Afganistan....

„ […] to niewidzialne w widzialnym sprawia że to, co widzialne istnieje, ale ze wszystkiego, co istnieje, tylko w człowieku niewidzialne w widzialnym jest blisko spokrewnione z niewidzialnym we wszystkim innym" (Drugie imię) Jest ponoć raczej coś niż nic. Ale jeśli rzeczywiście jest raczej coś niż nic, to...

Tytuł zapożyczony ze świetnego artykułu Moniki Ochędowskiej idealnie wpisuje się w interpretacyjne gry z tekstem Jona Fossego. Pozwala nam dostrzec to, co pozornie oczywiste, w innym świetle i to nie tylko dlatego, że światło stanowi istotne wyzwanie w malarskich pracach głównego bohatera powieści, jakkolwiek też,...

Jest w historii kilka postaci, które zdominowały swoją epokę, stworzyły ogromne państwo i legendę potężnego władcy. Na myśl przychodzą choćby Aleksander Macedoński, Juliusz Cezar, Karol Wielki, Karol V czy Ludwik XIV (niektórzy wymieniliby też pewnie Hitlera). No i oczywiście pewien niewysoki Korsykańczyk,...

„.... bo chyba jest w tym jakiś sens, tak, Pan Bóg musi mieć w tym swój cel, myślą, bo On pisze prosto po krzywych liniach, myślą, a przynajmniej myślą, że dobry Bo gdzieś jest, a linie wykrzywia diabeł” (J. Fosse, Drugie imię) Dziwnymi ścieżkami przechadzają się różne zapożyczenia, nieoczekiwane...

Młode państwo musi budować fundamenty swojego istnienia niemal od zera. W takiej sytuacji była Polska po odzyskaniu niepodległości jesienią 1918 roku. Po wojnie z nieprzyjaciółmi o granice i suwerenny byt należało stoczyć jeszcze jedną bitwę: o uzdrowienie ekonomii. Sukces odniósł w niej Władysław Grabski...

„Nie ma na świecie ładniejszej czerwieni od czerwieni krwi, nawet jeśli po utlenieniu zmienia kolor na brunatny. Czerwień jest głęboka i okrutna właśnie dlatego, że staje się mroczna”. Przypomnijmy licealne frustracje w niewielkim fragmencie, który poprowadzi nas ku...

„To ważne, żeby czasem się zatrzymać. Zrobić sobie przerwę w tej długiej podróży, jaką jest życie. Znalazłaś przystań i po prostu na chwilę zarzuciłaś kotwicę. Kiedy już odpoczniesz, wystarczy wypłynąć w dalszy rejs”. (Moje miejsce…) Takich złotych myśli w tekście Satoshi Yagisawy jest sporo i nie byłoby w...

Mało nas, a będzie jeszcze mniej. Bo coraz mniej dzieci Polacy sobie rodzą, coraz mniej kobiet jest w wieku, w którym biologia pozwala zostać mamą. Więcej Polaków umiera niż się rodzi. Główny Urząd Statystyczny opublikował w tych dniach Rocznik Demograficzny, w którym rozpisano te wiadomości na różne...

Śmierć Henry’ego Kissingera przypomina o odejściu ostatnich polityków, którzy w okresie zimnej wojny kreowali stosunki międzynarodowe i którzy w realiach rywalizacji dwóch supermocarstw stali o krok od rozpętania wojny nuklearnej. Choć nie wydaje się to zbyt intuicyjne, to Niemcy w istotny...

Gdy napięcie przekracza pewien akceptowalny poziom, jedynym rozwiązaniem jest odłożyć książkę na chwilę, zrobić sobie mały spacer, ewentualnie skoncentrować myślenie na czymś istotnie absorbującym, na przykład na parzeniu herbaty i trochę zdystansować się do wydarzeń, które nas wytrąciły z równowagi. Takie...

„Prawdziwym problemem jest to, że każda linia jest linią łamaną. Cofasz się po własnych śladach, a i tak wszystko jest nieznajome. Więc zawracasz i ruszasz znowu, ale masz ten sam problem, tyle że w drugą stronę. Każda linia świata jest nieciągła, a cezura rozwidla pustkę, która jest bezdenna. Każdy krok...

“Kobiety trafiały pod nadzór zakonnic, jeśli zostały aresztowane za prostytucję, albo dlatego że rodzina chciała je ukarać za urodzenie nieślubnego dziecka. W społecznym przekonaniu jedno i drugie było przestępstwem, które należało odpokutować w azylu dla upadłych kobiet pralni magdalenek… Kobieta zawsze była...