Elysia Berman pamięta moment, w którym zdała sobie sprawę, że jej zakupy wymknęły się spod kontroli. W grudniu ubiegłego roku wpadła do sklepu, żeby kupić parę rękawiczek. I wyszła z niego z płaszczem za 600 dolarów, którego nie potrzebowała i na który nie było jej stać.
„To był mój punkt krytyczny” — wspomina.
Berman, 35 lat, postanowiła więc zrobić coś drastycznego. Wypróbowała wyzwanie „no-buy”, popularny eksperyment w mediach społecznościowych, który zachęca ludzi do kupowania mniejszej ilości rzeczy. Przez określony czas — w jej przypadku przez cały rok — przestała wydawać pieniądze na rzeczy nieistotne. Żadnych ubrań. Żadnych kosmetyków. Żadnych dekoracji do domu. Zamiast tego wykorzystała to, co miała, i kupiła rzeczy z drugiej ręki.
Wyzwanie trudniejsze niż się wydaje
Berman, która dokumentuje swoją podróż bez zakupów na TikToku, musiała zerwać z nawykiem kupowania od 10 do 30 nowych rzeczy tygodniowo. A jako profesjonalistka w branży modowej, była otoczona pokusą robienia zakupów.
Od rozpoczęcia wyzwania w styczniu Berman zaoszczędziła dziesiątki tysięcy dolarów, spłaciła jedną czwartą swojego długu — i mówi, że jej zdrowie psychiczne się poprawiło. „Zasadniczo przeszłam detoks i odstawienie dopaminy, którą otrzymujesz podczas zakupów”.
Każdy może spróbować wyzwania no-buy. Niezależnie od tego, czy powodem jest ograniczenie wydatków czy zmniejszenie śladu węglowego (około 10% wszystkich emisji dwutlenku węgla pochodzi z przemysłu modowego, według ONZ), oto kilka wskazówek, które pomogą zacząć.
Lista zakupów
Weź długopis i papier i zrób listę nieistotnych rzeczy, które przestaniesz kupować przez określony czas oraz tych, które w dalszym ciągu musisz kupować. Pomoże ci to zidentyfikować wydatki, na które zwykle przeznaczasz za dużo i bardziej świadomie określić, co naprawdę warto kupić. Może to również pomóc ci skupić się na celach twojego eksperymentu niekupowania.
„Zasady niekupowania będą się różnić dla każdego” - mówi Berman. Wie, że ma słabość do mody, więc jej kolumna „nie” zawierała ubrania, produkty kosmetyczne, perfumy, biżuterię i kostiumy kąpielowe.
Twoja kolumna „tak” powinna być ukierunkowana na rzeczy, które wzbogacają twoje życie i zachęcają do twoich hobby - mówi. Lista Berman obejmowała świeże kwiaty, bilety do muzeum, zajęcia pilates i tanie podróże.
Ustal harmonogram -- i zasady
Berman postanowiła wziąć udział w wyzwaniu No-Buy Challenge na cały rok. Jeśli wydaje się to zbyt restrykcyjne, spróbuj przez kilka miesięcy -- lub nawet kilka tygodni.
Możesz również zmienić zasady eksperymentu, aby uczynić go bardziej zabawnym. Autorka tekstów o zrównoważonej modzie Aja Barber prowadzi społeczność internetową, w której zachęca ludzi do bardziej świadomej konsumpcji. „Rzucam ludziom wyzwanie, aby nie kupili ani jednej nowej sukienki w tym roku. To zmusza ludzi do odrobiny kreatywności, ale nie ogranicza ich całkowicie” - mówi. „Rzuciłam również wyzwanie moim czytelnikom, aby kupowali 50% swoich ubrań z drugiej ręki”.
Ogranicz pokusę zakupów
W świecie błyskawicznych wyprzedaży i reklam, które podążają za tobą ze strony na stronę, pokusa zakupów jest wszędzie. Ogranicz więc swoją ekspozycję na okazje zakupowe - i „zapanuj nad swoimi mediami społecznościowymi” -mówi Barber.
Przestań obserwować konta w mediach społecznościowych, które namawiają cię do wydawania pieniędzy, mówi Berman. Dotyczy to influencerów modowych, stylistów i marek odzieżowych.
Zrezygnuj z subskrypcji list e-mailowych swoich ulubionych marek. Codzienne lub cotygodniowe otrzymywanie aktualizacji o wyprzedażach i obniżkach cen nie jest pomocne.
Obserwuj influencerów i grupy świadomej konsumpcji. Berman postawiła sobie za punkt honoru obserwowanie osób, które również pracowały nad zmianą swoich nawyków zakupowych. „Stali się niemal jak grupa wsparcia” - mówi.
Blokuj strony internetowe, na których masz tendencję do robienia zakupów pod wpływem impulsu. Berman zrobiła to z niektórymi ze swoich najlepszych stron modowych na początku roku, w którym nie kupowała niczego. „W ten sposób nawet nie miałam ochoty przeglądać” - mówi.
Zmień swoje nawyki zakupowe
Tzw. fast fashion jest szybka i tania, ponieważ firmy oszczędzają na wszystkim, co możliwe, i na kosztach, mówi Dilys Williams, dyrektor Centrum Zrównoważonej Mody na University of the Arts w Londynie. Często oznacza to używanie tkanin takich jak poliester, które nie ulegają biodegradacji, oraz fabryk, które zanieczyszczają środowisko i często drastycznie zaniżają wynagrodzenia lub źle traktują pracowników.
W rezultacie tego systemu ludzie konsumują więcej niż kiedykolwiek, a konsekwencje są realne, mówi Barber. Na pustyni Atacama w Chile znajduje się gigantyczna sterta wyrzuconych ubrań, która jest tak duża, że widać ją z kosmosu. A plaże Ghany zostały zalane wyrzuconymi na brzeg ubraniami.
Wspieraj zrównoważone marki modowe. I zrozum szkody związane z szybką modą, mówi Barber. Po miesiącach wyzwania kobieta stwierdziła, że podjęte wyzwanie pomogło jej konsumować bardziej świadomie, zaoszczędzić pieniądze i po prostu poczuć się lepiej.
jm
