Ostatnie ostrzeżenie głównego chirurga USA dotyczące ryzyka zachorowania na raka związanego z alkoholem wywołało szeroką debatę. Coraz więcej ekspertów zgadza się, że mniej alkoholu to lepiej. Nie oznacza to jednak, że osoby pijące alkohol muszą całkowicie z niego zrezygnować.
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, ile alkoholu można spożywać bez zwiększania ryzyka zdrowotnego. Większość ekspertów sugeruje, że akceptowalna ilość wynosi od jednego drinka tygodniowo do maksymalnie siedmiu drinków. Jest to znacznie mniej niż obecnie zalecane normy: do 14 drinków tygodniowo dla mężczyzn i 7 dla kobiet. Te wytyczne są coraz częściej uznawane za przestarzałe i prawdopodobnie zbyt wysokie.
Nowe spojrzenie na ryzyko
Coraz więcej badań wskazuje na związek między spożyciem alkoholu a zwiększonym ryzykiem zachorowania na siedem typów raka, udar oraz przedwczesną śmierć. Trudno jednak określić dokładny próg, przy którym ryzyko zaczyna rosnąć. Może to zależeć od indywidualnych czynników, takich jak genetyka czy styl życia.
„Uważam, że zmiana jest konieczna” — mówi dr Aashish Didwania, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej i wykładowca medyczny na Northwestern University. „Spożywanie mniej niż siedmiu drinków tygodniowo to zdrowszy sposób na korzystanie z alkoholu”.
Badania pokazują, że codzienne picie jest bardziej ryzykowne niż okazjonalne spożycie alkoholu. Na przykład osoby pijące alkohol trzy razy w tygodniu są mniej narażone na negatywne skutki niż te, które piją codziennie.
Im więcej alkoholu spożywamy, tym większe ryzyko negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Jednak ze względu na różnorodność czynników, takich jak dieta, sen czy stres, trudno precyzyjnie określić, jaka ilość alkoholu jest bezpieczna. „Nie wiem, czy kiedykolwiek będziemy w stanie osiągnąć taki poziom precyzji” - mówi Timothy Rebbeck, profesor profilaktyki raka w Dana-Farber Cancer Institute.
Różne podejścia ekspertów
Różnice w opiniach lekarzy wynikają również z niedoskonałości danych. Dr Anna Lembke ze Stanford University twierdzi, że spożywanie więcej niż dwóch drinków tygodniowo zwiększa ryzyko zdrowotne. Jej zdaniem, aby pozostać w „strefie niskiego ryzyka”, należy ograniczyć się do jednego lub dwóch standardowych drinków na tydzień.
„Jeśli naprawdę chcesz pozostać w strefie picia nieryzykownego, nie będziesz pić więcej niż jednego do dwóch standardowych drinków tygodniowo” — mówi Lembke. Jest profesorem psychiatrii i medycyny uzależnień w Stanford University School of Medicine.
Standardowy drink to 350 ml piwa (5% alkoholu), 150 ml wina (12% alkoholu) lub 45 ml mocnego alkoholu (40% alkoholu).
Czy alkohol ma jakieś korzyści zdrowotne?
Niektóre badania sugerują, że umiarkowane spożycie alkoholu może zmniejszyć ryzyko zawałów serca i śmierci z powodu chorób serca. Jednak naukowcy z National Institutes of Health ostrzegają, że starsze badania mogły przecenić te korzyści.
Jednym z możliwych wyjaśnień jest to, że osoby spożywające niewielkie lub umiarkowane ilości alkoholu mogą mieć inne nawyki, które mogą wyjaśniać ich dobre zdrowie, takie jak zdrowa dieta i regularne ćwiczenia.
Dr Lembke zauważa również, że kobiety są bardziej podatne na negatywne skutki alkoholu niż mężczyźni. Może to wynikać z różnic hormonalnych lub sposobu metabolizowania alkoholu. Na przykład kobiety mają wyższe stężenie alkoholu we krwi po spożyciu tej samej ilości, co mężczyźni o tej samej wadze.
Alkohol a ryzyko raka
Raport głównego chirurga USA wskazuje na analizę, która wykazała, że kobiety spożywające do jednego drinka dziennie mają o 10% wyższe ryzyko raka piersi w porównaniu do tych, które nie piją.
W 2023 roku Kanada zaktualizowała swoje wytyczne dotyczące alkoholu, zalecając maksymalnie dwa drinki tygodniowo, aby uniknąć zagrożeń zdrowotnych. Kanadyjscy naukowcy ostrzegli, że nawet przy spożyciu trzech do sześciu drinków tygodniowo rośnie ryzyko raka piersi i jelita grubego.
Dlaczego alkohol zwiększa ryzyko raka? Podczas metabolizowania alkoholu organizm rozkłada go na aldehyd octowy, który jest kancerogenny. „Aldehyd octowy to substancja chemiczna, która może prowadzić do uszkodzenia DNA. Może prowadzić do innych zmian w komórkach, które popychają je w kierunku guza” — wyjaśnia Rebbeck.
Abstynencja od alkoholu w czasie ciąży jest powszechnie zalecana, a prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu jest nielegalne. Lekarze ostrzegają również pacjentów onkologicznych, że alkohol może zwiększać ryzyko nawrotu choroby.
„Zachęcam wszystkich do świadomego monitorowania ilości spożywanego alkoholu” - mówi dr Sarah Leitz, specjalistka leczenia uzależnień w Kaiser Permanente w Portland. Ostrzega, że wiele osób ma problemy z kontrolowaniem swojego spożycia. Zaburzenia związane z używaniem alkoholu, które mieszczą się w spektrum i mogą być łagodne, umiarkowane lub ciężkie, można leczyć za pomocą leków i terapii. Leitz mówi, że wiele osób, które zmagają się z alkoholem, uważa, że abstynencja jest najskuteczniejsza.
Jak ocenić swoje nawyki?
CAGE to prosty kwestionariusz samooceny, który może pomóc zrozumieć swoją relację z alkoholem. Zadaje cztery pytania:
- Czy kiedykolwiek czułeś, że powinieneś ograniczyć picie?
- Czy irytowały cię uwagi innych na temat twojego picia?
- Czy kiedykolwiek czułeś się winny z powodu picia?
- Czy zdarzyło ci się pić rano, aby pozbyć się kaca?
Jeśli odpowiedź na którekolwiek z tych pytań brzmi „tak”, warto zastanowić się nad swoimi nawykami związanymi z alkoholem.
jm
