Pierwsze godziny Nowego Roku przyniosły serię dramatycznych wydarzeń w Stanach Zjednoczonych. W Nowym Orleanie doszło do śmiertelnego ataku terrorystycznego, w którym zginęło 14 osób, a w Las Vegas miała miejsce eksplozja przed hotelem Trump International. Za obydwoma incydentami stali byli lub czynni żołnierze amerykańskich sił zbrojnych.
Atak w Nowym Orleanie
W środę nad ranem świąteczna atmosfera na słynnej Bourbon Street w Nowym Orleanie zamieniła się w scenę horroru, gdy 42-letni Shamsud-Din Jabbar wjechał pickupem w tłum świętujących Nowy Rok. FBI potwierdziło, że był to zaplanowany akt terroryzmu inspirowany przez Państwo Islamskie.
Jabbar, urodzony w USA weteran armii amerykańskiej pochodzący z Houston w Teksasie, na kilka godzin przed atakiem opublikował w mediach społecznościowych pięć filmów, w których deklarował swoje poparcie dla Państwa Islamskiego i informował o przystąpieniu do tej organizacji w poprzednim roku. W jego pojeździe znaleziono czarną flagę ISIS, broń oraz materiały wybuchowe.
Przebieg ataku był tragiczny w skutkach. Napastnik ominął policyjną blokadę i wjechał w tłum z dużą prędkością, celowo starając się potrącić jak najwięcej osób. Po zatrzymaniu pojazdu, Jabbar rozpoczął wymianę ognia z policją, w wyniku której został śmiertelnie postrzelony. Dwóch funkcjonariuszy odniosło rany, ale ich stan jest stabilny. Ocenia się, iż mężczyzna działał sam, bez wspólników.
Wjazd na ulicę Bourbon jest zwykle blokowany dla ruchu pojazdów metalowymi słupkami — barykadami przypominającymi słupy. Jednak w momencie ataku słupki były wyłączone z powodu konserwacji, a ich naprawa „była prawie ukończona", powiedziała burmistrz LaToya Cantrell.
Eksplozja przed hotelem Trumpa w Las Vegas
W tym samym dniu doszło do dramatycznych wydarzeń w Las Vegas, gdzie przed hotelem Trump International eksplodowała wypełniona fajerwerkami i materiałami wybuchowymi Tesla Cybertruck. Za kierownicą pojazdu siedział Matthew Livelsberger, 37-letni żołnierz amerykańskich Zielonych Beretów, który według śledczych popełnił samobójstwo przed eksplozją pojazdu - wewnątrz pojazdu znaleziono broń, której użył w tym celu.
Livelsberger był wysoko odznaczonym członkiem sił specjalnych, posiadaczem dwóch Brązowych Gwiazd, w tym jednej za odwagę pod ostrzałem. W momencie incydentu przebywał na zatwierdzonym urlopie ze swojej jednostki stacjonującej w Niemczech. W wyniku eksplozji pojazdu wypełnionego fajerwerkami i kanistrami z paliwem obozowym, siedem osób odniosło lekkie obrażenia.
Wojskowa przeszłość sprawców
Obaj mężczyźni mieli związki z amerykańską armią, choć ich kariery wojskowe znacząco się różniły. Shamsud-Din Jabbar wstąpił do armii w 2007 roku, służąc w dziale kadr i technologii informatycznych. W latach 2009-2010 był wysłany do Afganistanu, a w 2015 roku przeszedł do Rezerwy Armii, by ostatecznie zakończyć służbę w 2020 roku w stopniu sierżanta sztabowego.
Matthew Livelsberger natomiast był czynnym żołnierzem elitarnej jednostki Zielonych Beretów, z imponującą karierą wojskową rozpoczętą w 2006 roku. Służył nie tylko w Afganistanie (dwukrotnie), ale także w Ukrainie, Tadżykistanie, Gruzji i Kongo. Jego osiągnięcia zostały uhonorowane licznymi odznaczeniami wojskowymi.
Chociaż obaj mężczyźni spędzili pewien czas w bazie Fort Liberty (dawniej Fort Bragg) w Karolinie Północnej, według urzędników ich ścieżki nie przecięły się podczas służby. FBI nie znalazło żadnych bezpośrednich powiązań między oboma incydentami.
Reakcje i konsekwencje
W odpowiedzi na wydarzenia w Nowym Orleanie, gubernator Luizjany Jeff Landry ogłosił stan wyjątkowy i wezwał do pomocy 100 członków jednostki policji wojskowej Gwardii Narodowej. FBI ostrzega przed zwiększonym zagrożeniem międzynarodowym terroryzmem, szczególnie w kontekście trwającej wojny Izraela z Hamasem.
Eksperci ds. bezpieczeństwa podkreślają, że incydenty te pokazują rosnące zagrożenie ze strony tzw. "samotnych wilków" - osób działających indywidualnie, ale inspirowanych ideologią ekstremistyczną lub borykających się z poważnymi problemami psychicznymi. Szczególnie niepokojący jest fakt, że obaj sprawcy mieli dostęp do zaawansowanego szkolenia wojskowego i doświadczenie bojowe.
Departament Obrony USA zapowiedział szczegółowy przegląd programów wsparcia psychologicznego dla żołnierzy i weteranów. Rzecznik Pentagonu podkreślił, że zostaną wzmocnione procedury monitorowania zachowań wskazujących na radykalizację lub problemy ze zdrowiem psychicznym wśród personelu wojskowego.
Władze miejskie Nowego Orleanu zapowiedziały natychmiastowy przegląd protokołów bezpieczeństwa podczas masowych wydarzeń, ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury zabezpieczającej. Burmistrz Cantrell zobowiązała się do przyspieszenia modernizacji systemu barier i zwiększenia liczby patroli policyjnych w popularnych miejscach turystycznych.
Tragiczne wydarzenia z początku roku przypominają o stałym zagrożeniu terrorystycznym. Jednocześnie eksperci zwracają uwagę na problem zdrowia psychicznego wśród weteranów i żołnierzy amerykańskich sił zbrojnych. Dochodzenie związane z obydwoma tragicznymi wydarzeniami trwa.
rj
